BELANG ISOLATIE EN LUCHTDICHTHEID NIET TE ONDERSCHATTEN BIJ DAKVENSTER

TAL VAN OPLOSSINGEN MOGELIJK VOOR EEN CORRECTE PLAATSING

Nu de ruimtes onder het dak steeds meer gezien worden als ‘nuttige ruimte’, en dus als leefruimtes, winnen isolatie en luchtdichtheid voor het dak aan belang. We willen immers allemaal dat het aangenaam vertoeven is in leefruimtes, een ingerichte ruimte onder het dak mag daar geen uitzondering op zijn. De plaatsing van dakramen hoort hier dan ook categoriek bij. Met de komst van een dakraam veranderen de isolatiehuishouding en de luchtdichtheid van de hele ruimte evenwel. Hier moeten dan ook de nodige maatregelen getroffen worden.

MEER BEWUSTZIJN

Dat dakvensters vandaag zoveel aandacht krijgen – zeker op het gebied van isolatie en luchtdichtheid – kent een tweeledige oorzaak. Enerzijds is er de toegenomen aandacht naar zolderkamers als leefruimtes. Vroeger werden zolders vooral gezien als bergruimte en werden ze bijgevolg wat verwaarloosd – zo hadden tal van zolders vroeger gewoon geen isolatieschil. En dus was het dakraam eenzelfde lot beschoren. Nu ontstaan er steeds meer leefruimtes onder het dak; isolatie en luchtdichtheid krijgen dan ook meer belang en er valt heel wat energiebesparing te winnen bij een correct geïnstalleerd dakraam als onderdeel van de buitenschil. Anderzijds groeide de aandacht naar energiebewustzijn in het algemeen – en dus ook naar isolatie en luchtdichtheid. Men ging op zoek naar zwakke punten in een gebouw en kwam logischerwijs uit bij daken en dakvensters; de installatie of renovatie ervan kan hier immers zorgen voor een groot verschil.

Hou rekening met het S-peil

Bijkomend zorgt ook het S-peil (Schilpeil) ervoor dat fabrikanten hun producten en hun montagewijzen moeten aanpassen om te voldoen aan de normen inzake thermische waarden en luchtdichtheid. Dat S-peil is er gekomen als opvolger van het K-peil om enkele nadelen van dat K-peil op te lossen. Zo bestaat het S-peil nu op het niveau van de wooneenheid in plaats van enkel het gebouw, wat uiteraard nauwkeuriger is: dat peil zal immers anders zijn als je in een flatgebouw op de benedenverdieping zit of een dakappartement bewoont. Bovendien geeft de netto-energiebehoefte in het K-peil dan wel aan hoeveel energie nodig is om te verwarmen en te koelen, maar houdt het geen rekening met de isolatiewaarde van de gebouwschil. Een streng S-peil leidt in de praktijk naar meer compactheid en minder glasoppervlakte. Dakvensters zijn dan ook een interessante piste, aangezien ze meer daglicht opleveren dan vensters in de gevel. Er is dus minder glasoppervlakte nodig voor evenveel daglicht.

HET DAKVENSTER

Dakvensterfabrikanten zijn gewapend om de uitdagingen inzake isolatie en luchtdichtheid aan te pakken. Van het glas over het montagesysteem tot het isolatiesysteem hebben zij bij alle aspecten de nodige maatregelen getroffen om te voldoen aan de huidige normen. Vandaag de dag kan men stellen dat heel wat, zo niet de meeste, fabrikanten voorlopen op de huidige norm – om op die manier de graduele verstrenging van bv. het E-peil op te vangen. Vlaanderen stipuleert in zijn EPB-eisentabellen voor aanvragen vanaf 2018 tot nader order deze maximale U-waarden:
• voor transparante scheidingsconstructies (en dus ook voor vensters): Uw = 1,5 W/(m²K);
• voor het glas zelf: Ug = 1,1 W/(m²K).

Het glas

Moderne dakvensters zijn standaard voorzien van hoogrendementsglas, dat twee tot drie keer meer isoleert dan conventioneel dubbelglas (2,8 W/(m²K)), en zelfs vier tot vijf keer beter dan enkel glas (5,8 W/(m²K)). Hr-glas heeft een dun laagje metaal aan de binnenzijde van een van de glasplaten en de spouw kan gevuld zijn met een edelgas (bv. argon) in plaats van lucht bij dubbelglas. Vlakglas haalt een gemiddelde Ug-waarde van 1,0 W/(m²K), bij lichtkoepels en platdakvensters gaat de Ug‑waarde gemiddeld tot 1,1 W/(m²K), netjes binnen de norm dus. Glasfabrikanten zitten evenwel niet stil in deze ‘race to the bottom’ en er is vandaag al hr-glas met een U-waarde van maar liefst 0,8 W(/m²K), door het gebruik van een extra coating op het glas en/of het gebruik van een duurdere edelgasmix (bv. krypton) tussen de glasbladen. Daarnaast komt drievoudige beglazing steeds meer voor; die haalt immers al een U-waarde van 0,5 W/(m²K). In bepaalde gevallen wordt zelfs vierlagig glas al toegepast.

Het profiel

Hoewel er voor het glas maximale U-waarden zijn bepaald, is dat voor het omliggende profiel niet het geval. Dat is immers niet nuttig vanwege de vele verschillende profieltypes, met uiteenlopende diktes en materialen. Men moet de U-waarde van het profiel of frame (Uf) dan ook afstemmen op de maximale Uw‑waarde van 1,5. Veel hangt daarbij af van het type schrijnwerk en het gebruikte materiaal. Aluminium, hout en pvc kennen immers uiteenlopende eigenschappen, ook op het gebied van isolatie. Zo is hout van nature erg isolerend, maar duurder dan bijvoorbeeld pvc. Om alles te berekenen, bestaan er complexe formules; maar het is hoe dan ook aan te raden om zich te wenden tot de profielfabrikant voor meer informatie en advies voor het juiste profiel, op maat van de klant, en de wettelijke bepalingen. Los daarvan zijn algemene cijfers bij de Vlaamse overheid te vinden die handelen over de (maximale) U-waarden voor schrijnwerk, afhankelijk van het glas (zie de tabel).

OPLOSSINGEN VOOR LUCHTDICHTHEID

Het dakvenster is in se een onderbreking van het dak. De verbinding tussen het dakvenster en de rest van het dak moet dan ook van een superieure kwaliteit zijn, om die thermische ‘verzwakking’ in de buitenschil op te vangen. Met andere woorden: het is de bedoeling om de buitenschil opnieuw tot één (thermisch) geheel te vormen. De nodige aandacht moet dan ook gaan naar het correct plaatsen van het dampscherm, aangezien de luchtdichtheid hier in grote mate van afhangt.

Met behulp van de fabrikanten

Dakvensterfabrikanten voorzien vandaag zelf pakketten voor de vakman, om het montagewerk zo vlot mogelijk te laten verlopen, terwijl verzekerd kan worden dat er een zo luchtdicht mogelijke verbinding gemaakt wordt tussen het (kader van het) dakvenster en het dak. Zulke pakketten zijn ook erg compatibel met elkaar, om een zo hoog mogelijke luchtdichtheidsklasse te halen. Soms zijn dakvensters al van tevoren uitgerust met een thermische isolatie en een dampremmende kraag, al is het ook zonder die voormontage perfect mogelijk om de continuïteit van de luchtdichtheid te verzekeren. Daarnaast wordt gewerkt volgens de regels van de kunst, met (overlappende) dampschermen en aangepaste kleefband. Rond het venster zelf (bv. de dagkanten waarin het dakvenster geplaatst wordt) wordt ook een aansluit- of dampschermkraag geplaatst voor een perfecte aansluiting met het dampscherm van het dak. Die dampremmende laag moet aansluiten op de aftimmergroef van het dakvenster. Sowieso dient de installateur de handleiding van de fabrikant te volgen voor een optimaal resultaat.

LEVE HET ISOLATIEKADER

Op het gebied van isolatie is het uiteraard ook zaak om een thermisch ‘gave’ schil te bekomen na de installatie van het dakvenster. Met andere woorden: eventuele koudebruggen moeten onherroepelijk verdwijnen. Speciale isolatiekaders uit bijvoorbeeld polystyreen of polypropeen laten toe om het dakvenster te plaatsen zonder de vorming van koudebruggen. Die kaders zijn ook gemaakt op maat van het type onderdak, zoals een soepel onderdak of een onderdak uit houtvezelplaten en bestaan voor zowel klassiek geplaatste vensters als ingebouwde varianten. Die kaders worden op de werf gemonteerd, vlak voor de installatie van het venster tussen de raveelbalken. Met zulke kant-en-klare oplossingen wint de vakman twee keer: het vergemakkelijkt zijn werk gevoelig én hij is zeker van de energieprestaties van het geheel. Daarbij komt nog dat zulke plaatsen een groot risico vormen op condensatie en schimmelvorming, indien slecht geplaatst; met het isolatiekader vermijd je dat risico. Intussen wordt geadviseerd om dakvensters standaard met isolatiekader te plaatsen.

Wat met de inbouwdiepte?

Vanuit energetische hoek kan de inbouwdiepte van het kader invloed hebben op de bouwknoop: er is immers een grotere continuïteit tussen raamkader en dakvlak in het geval van een verzonken inbouwplaatsing. Een bijkomend voordeel is dat het dakvlak in die opstelling vlak blijft, met minder uitstekende delen. Het nadeel is echter dat je bijkomende maatregelen moet treffen voor bv. de afvoer van het regenwater of om stuifsneeuw, stof en wind tegen te houden. Bovendien moet de dakhelling minimaal 20° bedragen en moeten goten en druiplijsten bovenaan in het vensterkader en de slabben onderaan zodanig geprofileerd worden dat water er niet in kan blijven staan. Voorts moeten de kragen of slabben van de fabrikant gebruikt worden om een goede verbinding te maken met het onderdak. Het gebeurt dat sommige plaatsers het isolatiekader zelf maken, om zo bv. een continuïteit en bijgevolg compatibiliteit te garanderen tussen het kader en het (onder)dak. Bovendien wordt het isolatiemateriaal zo uitgelijnd op de onderzijde van de keper, die aan de raveelbalk grenst. Dat zorgt voor een makkelijkere plaatsing van het dampscherm en de rest van de binnenafwerking. Het nadeel is dan wel dat het isolatiemateriaal, indien het houtvezel betreft, niet zo soepel is en ook minder isolerend dan polystyreen. Dat gebrek aan soepelheid kan zich ook vertalen in een moeilijkere plaatsing omdat je het niet kunt aanpassen als bv. de raveelbalken niet haaks zijn.