BETON BIEDT ANTWOORD OP ESSENTIËLE UITDAGINGEN

ZEVENDE WEST-VLAAMSE CONTACTDAG BETON IN PUBLIEKE RUIMTE EN INFRASTRUCTUUR

De eisen die gesteld worden aan de publieke ruimte richten zich tegenwoordig niet enkel meer op functionaliteit. Ook ecologische, esthetische en sociale aspecten worden steeds essentiëler. Dit vormt een uitdaging, omdat er constant nieuwe toepassingen van beton in de publieke ruimte moeten worden gezocht. Maar tegelijk is het een kans om te tonen op welke manier beton een belangrijke rol kan spelen bij kwalitatieve openbare ruimtes en infrastructuur – iets wat op de zevende West-Vlaamse contactdag op 29 november 2018 meer dan duidelijk werd.

THEMATISCHE LOCATIE

In het openingswoord kondigt ir. Koen Surdiacourt (afdelingshoofd van Wegen en Verkeer West-Vlaanderen) aan dat het begrip duurzaamheid centraal op de agenda staat. De keuze voor het natuurreservaat het Zwin als locatie voor de zevende West-Vlaamse contactdag is dan ook niet toevallig. Duurzaamheid is een topprioriteit voor het Natuurpark en het Zwingebouw zelf is een uitstekend voorbeeld van een ‘groen’ gebouw. In de ontwerpfase kreeg het de classificatie ‘excellent’ van BREEAM, hét keurmerk voor duurzaamheidsprestaties. Het gebruik van beton is daar niet vreemd aan en ook de verharding van de parking werd uitgevoerd in een keurig uitgewassen beton.

Duurzaamheid wordt vaak in één adem ge­noemd met kwaliteit. Kwaliteit met betrekking tot de functionele prestaties, maar steeds vaker ook in de zin van de persoonlijke en sociale levenskwaliteit.

(INTER)NATIONALE BEKOMMERNISSEN

Concrete connects

We verlaten de Belgische context en trekken samen met dr. ir. Anne Beeldens (zaakvoerder van AB-Roads) naar het 13e Internationaal Betonwegensymposium te Berlijn (D – juni 2018). Onder de slogan ‘con­crete con­nects’ werden er uiteenlopende projecten voor­gesteld. Veel van deze projecten zitten nog in de ontwerpfase, maar geven wel al veelbelovende resultaten: 

• Busbanen (Zweden, België)
• Thin white topping op een rondpunt (Spanje)
• Doorgaand gewapend beton (België), vb. tweelaags DGB met scheuraanzetten op de A11 en E420
• Interne curing door gebruik te maken van lichtgewicht materiaal dat het water vasthoudt en te gepasten tijde opnieuw afgeeft aan het beton (Amerika)
• Betonsamenstelling: recycleren van beton in beton gaat niet ten koste van het vermoeiingsgedrag (Frankrijk)
• Hoogwaardig betongranulaat (België)
• Weerstand tegen afschilfering: ISO/DIS methode versus de strengere Slab-test
• Zwaar belaste industriële verhardingen
  • impact van verschillende indelingen van containers op verharding (Duitsland)
  • uitbreiding van de luchthaven van Lelystad: uitvoering in twee lagen (nat-in-nat) om deuvels gecontroleerd in te voegen
  • Container Exchange Route in de haven van Rotterdam: wegontwerp om de logistiek van containers eenvoudiger te maken
• Poreus beton, waterdoorlatende verharding (Duitsland, Brazilië)
• Praktische papers over voegvulling, ideale positionering van deuvels, etc.
• Niet-destructief testen (OCW België)
• Herstellingen van DGB, op halve diepte (Amerika)
• Herstelmethode door overlagingen (Duitsland)
• Herstellingen met prefabplaten (Amerika, Duitsland)
• Next generation concrete surface (Nederland, Duitsland)
• …

“Het is heel verwonderlijk om te zien dat aan de andere kant van de wereld vaak vergelijkbare bekommernissen heersen en bovendien dezelfde methodes worden gebruikt als bij ons”, concludeert Beeldens. “Zelfs in landen waar betonwegen vrij nieuw zijn, is er een groeiende interesse in zijn toepassingen.”

Betonbestrating

Ook op het 12e International Conference on Concrete Block Pavement te Seoul (KR – oktober 2018) werd een reeks interessante projecten voorgesteld, waarvan dr. ir. Elia Boonen (onderzoeker OCW) kort verslag uit­brengt.

e algemene focus van het congres lag duidelijk op de toegevoegde waarde van bestratingen en verhardingen in prefabbeton, naast functionele en esthetische eisen. Er wordt gezocht naar hoe verharding een impact kan hebben op verkeersveiligheid, het rijcomfort, het milieu en het algemene welzijn.

• betonsteenbestratingen in zwaar belaste havengebieden (China)
• bestratingen met cementgebonden voegen: invloed van hechting en straatlaag op scheurvorming (Oostenrijk)
• betonstraatsteen als “zonnepaneel" (Zuid-Korea)
• pre-normatief onderzoek naar prestatie-eisen voor voegvullingsmaterialen in bestratingen (België)
• gevalstudie van waterdoorlatende bestrating op gemeentelijke weg en speciale behandeling van bestaande boomwortels met 'plastic containers' (Canada)
• test- en demonstratiesties met waterdoorlatende bestrating, ook in winterse omstandigheden (Noorwegen)
• positieve effecten van waterdoorlatende en/of -capterende betonstraatstenen op de oppervlaktemperatuur en menselijke gezondheid (Japan)
• additionele effecten van betonsteenbestrating op vlak van geluid, voertuigsnelheid, luchttemperatuur en stofvorming (Zuid-Korea)
• comfort voor rolstoelgebruikers a.h.v. ruwheidsindex (Amerika)
• ...

Grootformaattegels en prefabplaten in beton vereisen echter aangepaste ontwerp- en uit­voeringsmethodes. In het tweede deel van zijn lezing geeft Elia Boonen daarom een korte introductie van de nieuwe OCW-handleiding voor ‘verhardingen met grootformaattegels en prefabplaten in beton’.

BETONVERHARDING IN WEST-VLAANDEREN

Na een reis rond de wereld landen we opnieuw in West-Vlaanderen, waar Vincent Depry (projectleider Tractebel) ons enkele recente voorbeelden toont van realisaties van betonverhardingen.

Er wordt niet enkel aandacht besteed aan het (geslaagde) eindresultaat, maar ook aan wat er soms misging tijdens de uitvoering en welke lessen daaruit kunnen getrokken worden met het oog op de toekomst.

 

 

WATERBEHEER

In een kwaliteitsvolle en duurzame leefomgeving, wordt waterbeheer steeds belangrijker. “De problematiek van waterinfiltratie is algemeen bekend: door de veranderende weersomstandigheden worden nieuwe eisen gesteld aan de wegen. Bij hevige regenval komen straten nog te vaak blank te staan”, aldus Tom Bulcke van Febestral-Febelco. Er is nood aan betere buffering, vertraagde afvoer en meer infiltratiemogelijkheden. Waterdoorlatende ecologische prefabbetonverhardingen kunnen hier een uitkomst bieden.
Ook op de internationale congressen in Berlijn (D) en Seoul (KR) waren waterdoorlatende betontoepassingen een terugkerend thema.

WEG NAAR DE TOEKOMST: WAT IS KWALITEIT?

Ir Luc Rens (raadgevend Ingenieur Infrastructuur bij FEBELCEM) sluit de namiddag af met een relaas over kwaliteit. “Iets is kwaliteitsvol als het voldoet aan alle verwachte eisen en prestaties op zowel korte als lange termijn. Dat wil zeggen, geen zichtbare gebreken bij oplevering, maar ook geen onzichtbare gebreken die op lange termijn tot schade kunnen leiden. Alles begint bij het goede ontwerp, de keuze van de materialen, maar ook de goede uitvoering is natuurlijk van belang." Men kan hiervoor een beroep doen op het standaardbestek 250 voor kwalitatieve wegenbouw, al zijn er nog een aantal dingen die nog niet opgenomen zijn in de huidige versie. Luc Rens geeft een korte preview van enkele zaken die momenteel in bespreking zijn om in een nieuwe versie van het bestek te worden opgenomen, bv. met betrekking tot betonsamenstelling (gecertificeerd met het BENOR-label), het gebruik van deuvels tegen trapvorming, voegisolatie en geotextiel tegen scheuren, herstelling van betonopstuikingen... Ook de nieuwe creatieve betontoepassingen brengen nieuwe uitdagingen met zich mee. De onregelmatige vormen of andere esthetische aanpassingen (kleuren, texturen...) vragen vaak extra controles of een degelijke voorbereiding.