Koelen en verwarmen met VRV/VRF in niet-residentiële toepassingen
De mogelijkheden, opbouw, plaatsing en opstart van VRV- en VRF-systemen
In kantoorgebouwen, banken, winkelcentra of hotels kan er in verschillende ruimtes of zones een andere warmte- of koudevraag bestaan. Wie in de zomer achter een glaspartij zit waar de zon 's middags op brandt zal het warmer hebben dan wie aan de noordkant van het gebouw aan de slag is. Fabrikanten hebben deze uitdaging beantwoord met systemen die door te variëren met het volume aan koudemiddel snel en efficiënt kunnen reageren om in elke zone de gewenste temperatuur te bereiken. Een nadere kennismaking met deze VRV- of VRF-systemen.
Opkomst van VRV- en VRF-systemen
VRV staat voor Variable Refrigerant Volume, VRF voor Variable Refrigerant Flow. In beide gevallen gaat het om hetzelfde type systeem, enkel de fabrikant verschilt. Toen Daikin het concept in 1982 introduceerde nam het een patent op de originele benaming. Alle andere fabrikanten spreken dus van een VRF-systeem. VRV of VRF-systemen werden ontwikkeld om een antwoord te bieden op de gebreken waar klassieke watergebaseerde comfortoplossingen tegenaan liepen. Omdat er in de klassieke systemen gewerkt wordt met een buffervat, gaat er veel tijd verloren in het omschakelen tussen koeling en verwarming. Bovendien maken deze systemen gebruik van fossiele brandstof en vergt de installatie de nodige aandacht door het gewicht van de ijswatergroep en de isolatie van de waterleidingen. Een oplossing die snel de juiste temperatuur kan creëren door zich continu aan te passen aan de veranderende omgevingsfactoren (zon, extra bezetting, projecties …) stond dan ook hoog op het verlanglijstje, zeker in grote gebouwen met veel ruimtes.
Werkingsprincipe van VRV- en VRF-systemen
Om dit te realiseren werkt een VRV- of VRF-systeem weliswaar met dezelfde binnentoestellen, maar zonder waterkring. In plaats van water wordt er nu koelmiddel verpompt. Zoals de naam van het systeem dus aangeeft varieert het debiet van het koelmiddel in de binnenunits.
Opbouw van een VRV- of VRF-systeem
VRV- of VRF-systemen kunnen ingedeeld worden op basis van functionaliteit in een tweepijpsysteem of een driepijpsysteem. In een tweepijpsysteem wordt er gewerkt met een warmtepomp die de buitenunit vormt. Van daaruit vertrekken er twee koeltechnische leidingen, een vloeistofleiding- en een gasleiding, met aftakking naar elk binnentoestel. Met deze variant moet er eigenlijk een keuze gemaakt worden tussen koelen of verwarmen. Met een driepijpsysteem ligt dat anders. Er wordt gewerkt met twee gasleidingen waarvan één op hoge druk (hoge temperatuur) en één op lage druk (lage temperatuur). Elke leiding bevat het koelmiddel in slechts één fase waardoor de karakteristieken (temperatuur, fase, druk) van het koelmiddel ten volle behouden blijven.
Aandachtspunten bij de plaatsing en opstart
De installatie van een VRV- of VRF-systeem begint met de plaatsing van de binnenunits. Deze moeten gedimensioneerd zijn in functie van de ruimte en de intensiteit van gebruik.