Opbouw van een spanplafond

Net zoals het soort spanplafond is ook de opbouw van een spanplafond in twee te verdelen, volgens het gekozen soort spanplafond. Afhankelijk van de grootte van het plafond kan de werkhoeveelheid variëren, maar de opbouw zelf verloopt steeds vrij gelijkaardig.

Opmeting

Eerst en vooral moet de oppervlakte van het plafond op een correcte manier opgemeten worden. Het meeste of eerder gecompliceerde opmeetwerk moet gebeuren bij de pvc-spanplafonds. Daarbij moet er aan driehoeksmeetkunde gedaan worden, zodat de volledige oppervlakte tot in detail gekend is. De verschillende pvc-banen worden namelijk machinaal met elkaar verbonden, zodat het doek één geheel vormt. Polyesterbanen kunnen echter enkel via tussenprofielen met elkaar verbonden worden en worden dus in banen aan het plafond bevestigd. Daardoor is het met andere woorden voldoende om de langste en breedste maten en dus de totale oppervlakte van het te overspannen plafond te kennen. 

Montagemogelijkheden

Vervolgens moet er gekeken worden naar hoe de spandoeken aan het plafond gemonteerd zullen worden. Er bestaan heel wat soorten en vormen van profielen die vaak een specifieke toepassing kennen, aangezien elk plafond uniek is, maar meestal bestaan ze uit pvc of aluminium. 

Het is belangrijk om te weten om wat voor plafond het gaat, hoeveel en welke soort hoeken erop terug te vinden zijn, of er bepaalde bochten, bogen of andere vormen aanwezig zijn... Dan pas kan er bepaald worden hoeveel en welke soort profielen er precies nodig zijn. Ook hier is er een verschil terug te vinden tussen de montage van pvc- en polyesterspanplafonds. Een pvc-spandoek wordt meestal machinaal aan elkaar gezet en als één geheel aan het plafond gemonteerd. Met behulp van zogenaamde harpoenen wordt het spandoek in de profielen opgespannen. Er zijn met andere woorden meestal geen tussenprofielen nodig. 

Bij een polyesterspandoek wordt dat doek echter in de profielen gerold en wordt het overtollige doek afgesneden. Er wordt ook in banen bewerkt, waardoor het doek niet als één geheel gemonteerd kan worden, maar met behulp van tussenprofielen (eigenlijk dubbele profielen waar twee doeken tegelijk in gerold kunnen worden) het volledige plafond overspannen kan worden. 

Er is ten slotte nog een nieuwe techniek van toepassing bij pvc-spanplafonds. Daarbij wordt het spandoek in een soort klemprofiel met een randje van slechts vier millimeter aangebracht. Dat zorgt voor een fijnere afwerking en 3D-vormen, balken, bogen etc. kunnen mooier afgewerkt worden. Er zijn ook geen harpoenen meer nodig. 

Nutsvoorzieningen en kabels

Zodra de profielen bevestigd zijn en alvorens het doek effectief te gaan spannen, moet er nagedacht worden over welke nutsvoorzieningen, kabels, spotkasten ... tussen het originele plafond en het spanplafond voorzien moeten worden. Afhankelijk daarvan kan de inbouwhoogte bepaald worden. 

Inbouwhoogte

Er moet echter niet alleen rekening gehouden worden met de nutsvoorzieningen en kabels bij het bepalen van de inbouwhoogte, maar ook met deuren, kastdeuren en vensters die open en toe moeten kunnen gaan zonder daarbij het plafond te raken. Er wordt daarvoor een afstand van minstens twee centimeter aangeraden. 

Een afstand van één centimeter kan bij een pvc-doek, maar dan moet het doek harder opgespannen worden, waardoor het oorspronkelijke doek ook kleiner besteld moet worden. Een standaard-pvc-spandoek wordt namelijk 10% kleiner gemaakt, zodat het er mooi uitziet zodra het op spanning staat. Bij één centimeter speelruimte moet het doek 15 à 16% kleiner gemaakt worden. 

Warm versus koud

Zodra er aan de effectieve installatie van het spanplafond begonnen kan worden, moet er opnieuw rekening gehouden worden met het soort spandoek dat gebruikt wordt. Zo wordt een pvc-spandoek ook wel eens een warm spandoek, en wordt een polyesterspandoek een koud spandoek, genoemd. De reden hiervoor is simpel: een polyesterspanplafond wordt geïnstalleerd door een spandoek, dat iets groter besteld wordt dan de plafondoppervlakte, in de profielen te rollen met een afgerond mes en het doek zo op spanning te brengen. De ruimte hoeft met andere woorden niet opgewarmd te worden, wat wel het geval is bij een pvc-spanplafond. Bij pvc wordt de ruimte met behulp van gasbranders opgewarmd tot 40 à 50 °C, zo wordt het doek soepel en rekbaar. Het doek kan vervolgens opgespannen worden en dat gebeurt meestal kruiselings (van hoek naar hoek en dan pas de zijkanten).

De snelheid van plaatsing ligt steeds vrij hoog. Bij een standaardwoonkamer (30 à 35 m²) is alles, inclusief verlichting, meestal geïnstalleerd in een werkdag tijd.

Openingen

Zodra het plafond opgespannen en geïnstalleerd is, kunnen de nodige openingen uitgesneden worden. 

In het geval van pvc wordt het doek daarbij het best verlijmd aan de bovenliggende nutsvoorzieningen, zoals de spotkasten. Meestal wordt er daarbij nog een verbindende ring aangebracht, zodat het spandoek eenvoudiger te demonteren is.

Bij een polyesterspandoek wordt het doek meestal vastgeniet, waardoor het moeilijker te demonteren is. Bij polyester staan de spotkasten vaak ook vast, terwijl die bij pvc verstelbaar zijn, zodat een mooi vlak plafond verwezenlijkt kan worden. 

Snelheid van plaatsing

Of het nu een warm of een koud plafond is, de snelheid van plaatsing ligt steeds vrij hoog. Bij een standaardwoonkamer (30 à 35 m²) is alles, inclusief verlichting, meestal geïnstalleerd in één werkdag tijd. De snelheid kan dus wel variëren afhankelijk van de oppervlakte en de vorm van het plafond dat overspannen moet worden. Er komt daarbij ook weinig stof of vuil vrij, dus de installatie is snel en proper. 

Maximale overspanningen

Polyesterspandoeken zijn te krijgen op een rol van maximaal 5,1 meter breed en 50 meter lang. In theorie is een overspanning van 4,9 op iets minder dan 50 meter dus mogelijk, er zit wat verlies op omdat het doek in de profielen gerold moet worden en de overschot afgesneden wordt, maar in de praktijk wordt de rol in kleinere stukken gesneden omdat het gewicht anders te groot zou zijn om alles in één keer uit te rollen en op te spannen.

Een pvc-spandoek is te krijgen in een rol van 5 meter breed en 100 meter lang. Die breedte kan bij het opspannen vergroot worden tot 5,8 meter. Bij pvc hangt de maximale overspanning vooral af van de vorm van het plafond. De banen worden machinaal aan elkaar gezet, waardoor er bij een vierkante vorm een maximale overspanning van 85 m² bereikt kan worden. Dat kan echter veel meer zijn wanneer het oppervlak uit meerdere vormen bestaat. Er wordt namelijk van hoek naar hoek gespannen, dus hoe meer hoeken er zijn, hoe groter het oppervlak kan zijn (al wordt er in de praktijk meestal niet boven de 100 m² gegaan).

Naadloos

Er wordt uiteraard steeds gestreefd naar een naadloos spanplafond. Een perfect naadloos spanplafond is echter enkel mogelijk bij een oppervlakte die klein genoeg is om met één baan te overbruggen (bijvoorbeeld 8x4 meter). 

Bij pvc is die naad meestal weinig tot niet zichtbaar, aangezien alles machinaal aan elkaar gezet kan worden. Dat is zeker het geval bij een doek dat uit één kleur bestaat, bij een digital print kan dat soms wel zichtbaar zijn.

In het geval van polyester zal er steeds een naad zichtbaar zijn waar de volgende baan begint, aangezien er gebruikgemaakt wordt van dubbellippige tusenprofielen.

Spanwanden

Een trend die zich de laatste jaren meer en meer voordoet, is het plaatsen van spanwanden. Er kunnen namelijk op eenvoudige wijze oude of lelijke muren mee weggestoken worden in plaats van alles te moeten pleisteren, schuren en verven, maar ze zijn vooral populair als decoratieve toets in een ruimte. Zo is het gebruik van digital prints enorm populair bij spanwanden. Denk bijvoorbeeld aan een woonruimte waar een familiefoto op een spanwand gedrukt kan worden of aan een restaurant dat zijn logo of naam in de spotlight wil zetten. Ook akoestische en lichtdoorlatende spanwanden zijn populair.

Qua voorbereidingen, opmetingen, opbouw, plaatsing, afwerking, onderhoud, duurzaamheid en risico's loopt alles gelijk met hoe dat voor een spanplafond in zijn werk gaat.