Werk stofvrij dankzij deze toepassingen

De mogelijkheden van stofschermen, afdekmaterialen en fijnstofmatten

Bij het uitvoeren van bouw- of renovatiewerken kan stofoverlast een echt probleem vormen. Er moet dan ook alles aan gedaan worden om de verspreiding van vervuiling zoveel mogelijk te beperken. Niet alleen geeft u zo een professioneel visitekaartje af, het resulteert ook in een verantwoorde en gezonde werkomgeving. Bij werkzaamheden komt immers fijnstof vrij, wat schadelijk is voor de longen. In dit artikel gaan we dieper in op de mogelijkheden met stofschermen, afdekmaterialen en fijnstofmatten.

1) Stofschermen

Een eerste manier om de verspreiding van stof te beheersen en controleren is met behulp van stofschermen. Met die schermen kan de ruimte waarin de werkzaamheden worden uitgevoerd volledig afgeschermd worden van de schone ruimtes. Vaak worden ze ingezet bij renovatiewerken in woningen, zodat de bewoners stofvrij thuis kunnen blijven. Maar ze kunnen evengoed worden toegepast in openbare gebouwen zoals winkels, scholen of ziekenhuizen die steeds in gebruik moeten blijven.

Werking

Een stofschermsysteem is veelal opgebouwd uit flexibele onderdelen. Eerst en vooral zijn dat telescopische staanders die tussen vloer en plafond worden gefixeerd. Tussen de staanders wordt er een plasticfolie bevestigd om het stof tegen te houden. Meestal is dat een standaard PE-bouwfolie, maar er zijn ook brandvertragende folies, antistatische folies (bv. voor in serverruimtes) of antibacteriele folies (bv. voor in de voedingsindustrie) verkrijgbaar. 

Soms bevindt er zich boven het systeem een header: een dwarsbalk waaraan de staanders vastgehaakt zijn. Het geheel wordt dan tegen het plafond gedrukt, zodat er langs die kant alvast geen stof kan ontsnappen. De header is gemaakt uit foam, zodat beschadigingen worden voorkomen en er zich geen puntbelastingen voordoen. Er zijn ook stofschermsystemen zonder header verkrijgbaar, waarbij kop- en plafondplaten het stofscherm mooi strak spannen tussen vloer en plafond.

De folie kan een ritssluiting bevatten voor eenvoudige toegang tot de werfruimte. Die sluiting kan eventueel ook nog voorzien worden van een zelfklevende band, uitgerust met extra plastic. Op die manier kan geen stof of andere folie de sluiting blokkeren en blijft de barrière behouden.

een stuk of Modulair systeem

Stofschermen zijn ofwel uit één stuk, ofwel modulair. Ze kunnen in elke gewenste vorm worden opgesteld (bijvoorbeeld een cirkel of een veelhoek). Daardoor kunnen stofschermsystemen in principe in elke omstandigheid worden ingezet. De hoogte kan variëren tussen 1,7 m en 6 m (door de telescopische staanders uit te schuiven of door er verlengstukken aan toe te voegen). Met de stofschermen kunnen zowel korte als erg lange afstanden worden overbrugd. Bij stofschermen uit één aaneengesloten scherm is de lengte afhankelijk van de lengte van de folie en het aantal staanders waarover u beschikt (er zijn bouwfolies tot wel 50 m beschikbaar). Bij modulaire systemen zijn de schermen beschikbaar in verschillende breedtes - standaard 90 cm, 120 cm en 150 cm. Een scherm wordt met clips aan de staanders vastgeklikt en vormt zo een module. De modules kunnen eindeloos aan elkaar worden gekoppeld. 

Uitvoering

De telescopische profielen zijn meestal gemaakt uit lichtgewicht aluminium, maar er bestaan ook uitvoeringen in staal of carbon. Het scherm tussen de profielen is meestal gemaakt uit een stevige PE-folie. Door het groeiend belang van duurzame en milieuvriendelijke materialen wordt die folie in sommige gevallen vervangen door herbruikbare nylon sheets die aan elkaar geritst kunnen worden. Al is een kwalitatieve PE-folie in veel gevallen ook herbruikbaar.

Een stofschermsysteem komt doorgaans in een handig pakket, samengesteld naargelang de noden en wensen. Alle onderdelen zijn echter ook afzonderlijk verkrijgbaar, zodat men achteraf nog een onderdeel kan toevoegen aan het systeem of indien nodig een defect onderdeel gemakkelijk kan vervangen.

2) Afdekmateriaal

Veilig afdekken

Afdekmaterialen zijn niet alleen belangrijk om de verspreiding van stof tegen te gaan, ze vermijden ook beschadigingen tijdens het uitvoeren van de werken. Op zich kan er natuurlijk worden afgedekt met een eenvoudige folie of met karton, maar die materialen kunnen erg glad zijn. Specifieke afdekmaterialen, daarentegen, zijn zelfhechtend zodat ze snel aangebracht kunnen worden en ook veilig blijven liggen op alle soorten ondergronden (en ook op trappen). Bovendien zijn die materialen extra schokabsorberend om eventuele beschadigingen van de ondergrond bij het werken zeker tegen te gaan.

In principe kunnen stofschermsystemen in elke omstandigheid worden ingezet

Verschillende soorten, verschillende eigenschappen

De zelfhechtende afdekmaterialen zijn beschikbaar in verschillende uitvoeringen. De specifieke eigenschappen van de ondergrond bepalen dan welke uitvoering idealiter wordt gebruikt. Zo moeten vloeren die pas zijn gelegd of pas zijn behandeld worden afgedekt met een dampopen afdekmateriaal. Voor bestaande vloeren (doorgedroogde ondergronden) is die eigenschap niet nodig. Een tapijten ondergrond vraagt dan weer een afdekmateriaal dat mechanische beschadigingen voorkomt.

Daarnaast kan de aard van de uit te voeren werken een rol spelen bij de keuze van het afdekmateriaal. Voor schilderwerken wordt idealiter geopteerd voor een materiaal met extra absorberende eigenschappen. Er bestaan ook specifieke producten om te gebruiken tijdens de (ruw)bouwfase van een nieuwbouw. Bijvoorbeeld: wanneer een nieuwbouwappartement wordt geplaatst, worden de balkons en trappen voornamelijk voorzien in prefabbeton. Maar als de werkkrachten daar voortdurend over lopen met vuile schoenen, zorgt dat voor vervuiling die moeilijk kan worden verwijderd van het beton. In dergelijke gevallen moet een dik vlies of zwaar belastbare viltplaat worden gebruikt om het beton te beschermen.

Kunststof platen

Naast bovenstaande meer flexibele afdekmaterialen bestaan er ook harde kunststof platen die door middel van een puzzelverbinding aan elkaar kunnen worden gekoppeld. Dergelijke kunststofplaten zijn zwaar belastbaar, eenvoudig aan te brengen en brandveilig. Daardoor worden ze meestal ingezet in grote hallen, sportzalen of vliegvelden. De platen worden gemaakt van gerecycleerd propyleen en kunnen daardoor steeds opnieuw worden gebruikt.

3) Fijnstofmatten

Aan de ingang van een stoffige ruimte kan dan weer gewerkt worden met een fijnstofmat. Zo’n fijnstofmat bestaat uit ongeveer 30 dunne lagen klevende folie. Wanneer men dan over die klevende folie loopt, blijven alle stof en vervuilingen van de schoenzolen aan de folie plakken en wordt er niets binnengebracht in de schone ruimte. Wanneer een laag verzadigd is en dus niet meer kleeft, kan die gewoon worden afgescheurd (haast zoals een post-it) en wordt de onderliggende folie gebruikt. Iedere laag is ook genummerd, zodat er steeds zicht is op hoeveel lagen er nog overblijven. Een fijnstofmat is meestal niet herbruikbaar, maar er bestaan wel duurdere modellen die door een speciale behandeling wel herbruikbaar zijn.

Andere maatregelen tegen (fijn) stof

• Indien er in stoffige ruimtes wordt gewerkt, moeten de werknemers uiteraard beschermd worden. Dat kan door middel van persoonlijke ademhalingsbescherming.
• Om de lucht te zuiveren, kan er in de ruimte ook een aircleaner worden geplaatst. Dat is een soort box die de lucht zuivert van fijne stoffen. Een alternatief model heeft een buis of darm die de vervuilde lucht naar buiten afvoert.
• Idealiter wordt het stof ook bij de bron aangepakt, bijvoorbeeld door stofafzuiging te voorzien op de machines zelf.

Met dank aan: Easydek, Primaverde en Sellco