Bouwsector breekt opnieuw triest record
Bouwunie en Embuild luiden alarmbel
De Belgische bouwsector staat onder zware druk. Uit recente cijfers van het statistiekbureau Statbel blijkt dat maar liefst 1.945 bouwbedrijven tijdens de eerste negen maanden van 2024 failliet gingen. Dit is een stijging van 22,1% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, toen er al een record van 1.593 faillissementen werd opgetekend. In september 2024 alleen al gingen 306 bedrijven over de kop, het hoogste aantal ooit voor een septembermaand.
Bouwunie: "Een bedenkelijke eer"
Bouwunie-topman Jean-Pierre Waeytens reageert bezorgd. “De bouwsector verbreekt elke keer opnieuw zijn eigen record. Een bedenkelijke eer, dat spreekt voor zich. Als sector juich je zulke hoge faillissementscijfers niet toe.”
Volgens Bouwunie is de stijging vooral te wijten aan de lage winstgevendheid van veel bedrijven. "Te veel bedrijven opereren kwartaal na kwartaal break-even, of zelfs met verlies. Dat is op lange termijn niet houdbaar,” aldus Waeytens. Hij wijst op de zwakke nieuwbouwmarkt als een belangrijke oorzaak. “De renovatiesector doet het wel beter, maar ook daar is er grote onzekerheid. Consumenten leven met de handrem op,” voegt hij toe.
Renovatieplicht en btw-verlaging als oplossingen?
Bouwunie hoopt dat de vernieuwde renovatieplicht verlichting kan bieden, maar pleit voor een langere termijn om renovaties uit te voeren. De organisatie stelt voor om consumenten 10 tot 15 jaar te geven om naar een hoger energielabel te renoveren, in plaats van de huidige 6 jaar. Dit zou gekoppeld moeten worden aan een master renovatieplan, om halfslachtige oplossingen te vermijden en de financiële haalbaarheid te waarborgen.
Daarnaast blijft Bouwunie aandringen op een verlaagd btw-tarief voor sloop en heropbouw, inclusief verkoop. Ook voor de nieuwbouw van modale woningen zou een lagere btw volgens kunnen helpen om de sector uit het slop te trekken.
Embuild: "Lage marges en hoge opstartkosten"
Niko Demeester, CEO van bouwfederatie Embuild, bevestigt dat de bouw al jarenlang faillissementsgevoelig is. Hij wijst op het hoge aantal starters in de sector, mede door de relatief lage opstartkosten, en de lage winstmarges waar veel bouwbedrijven mee te maken hebben. "Op dit moment staan ook de bouwvolumes onder druk, vooral in de woningbouw en -renovatie, wat het extra moeilijk maakt voor bedrijven om te overleven,” zegt Demeester.
Embuild roept de overheden op om te blijven investeren in woningen, gebouwen en infrastructuur om de sector te ondersteunen. "Zonder verdere investeringen zal het voor veel bedrijven moeilijk zijn om overeind te blijven," waarschuwt Demeester.
Faillissementsrisico's blijven hoog
Naast de structurele problemen in de bouw wijst Bouwunie ook op de kwetsbare positie van startende bedrijven. Starters hebben vaak onvoldoende financiële reserves om tegenvallers op te vangen in economisch moeilijke tijden. Bovendien blijft het gebrek aan kennis van bedrijfsbeheer en kostprijsberekening een belangrijke oorzaak van faillissementen. "Dat je zonder enige kennis van bedrijfsvoering een bouwbedrijf kunt starten, zien wij met lede ogen aan," aldus Bouwunie.
Conclusie
De situatie in de bouwsector is zorgwekkend. Met bijna 2.000 faillissementen in de eerste negen maanden van 2024 blijft de sector records breken, maar dan wel in negatieve zin. Zowel Bouwunie als Embuild roepen op tot structurele oplossingen, zoals een verlaagde btw voor nieuwbouw en een aangepaste renovatieplicht, om verdere schade te voorkomen.
