Hoe kies je een geschikte sloophamer?

Een sloophamer is onmisbaar bij de afbraak van een constructie. Quasi elk materiaal kan met zo’n machine verbrijzeld worden. Hoe werkt een sloophamer en waarop moet je letten bij de aanschaf of huur van een exemplaar? 

Wat is een breek- of sloophamer?

Een breek- of sloophamer is simpel gesteld een werktuig dat een beitel snel op en neer laat bewegen, zodat er een gat in het te slopen materiaal (beton, asfalt, tegels …) wordt geslagen. 

Een sloophamer valt qua werkingsprincipe op zich te vergelijken met een gewone hamer. 

Het verschil is dat een sloophamer veel meer slagkracht heeft, en de slagbeweging heel wat sneller uitvoert. Op die manier kunnen zelfs de zwaarste materialen verbrijzeld worden, en kunnen allerhande sloopwerkzaamheden snel en efficiënt verricht worden. 

De beweging kan zowel elektrisch als pneumatisch opgewekt worden. De aandrijving gebeurt hydraulisch, door een benzinemotor of elektrisch. 

Soorten sloophamers

Er is een ruim aanbod van sloophamers op de markt, gaande van exemplaren voor lichte sloopwerkzaamheden tot hamers voor zeer grote afbraakwerken. Er zijn standalone sloophamers, maar ook sloophamers als aanbouwdeel voor graafmachines.  

Horizontaal of verticaal gebruik

We hadden het al over de verschillende aandrijfmogelijkheden. Een ander verschil is dat er sloophamers zijn voor horizontaal gebruik en sloophamers voor verticaal gebruik. Tegenwoordig zijn er heel wat exemplaren die voor beide gebruikt kunnen worden. 

Vermogen en slagkracht

Het vermogen van de sloophamer geeft aan hoe krachtig de machine is. Het aantal watt en het aantal slagen per minuut bepalen het vermogen. 

Daarnaast is er de slagkracht. Die wordt uitgedrukt in Joule. Hoe meer Joules, hoe meer slagkracht. De kracht die nodig is, hangt af van het soort sloopwerken waarvoor de hamer gebruikt moet worden. Het prijskaartje en het gewicht zijn natuurlijk navenant. Voor grootschalige afbraakwerken wordt uiteraard een graafmachine met aangebouwde sloophamer ingezet. 

Beveiliging

Bij de afbraak moet wel altijd rekening worden gehouden met de hard- of zachtheid van het te slopen materiaal. Dat materiaal moet namelijk voldoende weerstand bieden tegen de kracht die de hamer erop uitoefent. 

Indien dat niet het geval is, blijft de kracht in het werktuig en zal dat kapotgaan. Daarom bestaan er enkele systemen waarmee een hamer kan worden beveiligd.

Hamer beveiligen

Een eerste mogelijkheid is dat de operator manueel instelt hoe hard of hoe zacht de sloophamer moet slaan. Dat is evenwel een omslachtige manier van werken, die bovendien onnodige tijd in beslag neemt. 

Bij de afbraak moet altijd rekening gehouden worden met de hard- of zachtheid van het te slopen materiaal

Daarnaast kan men de hamer ‘overdimensioneren’, zodat die extra groot wordt (bijvoorbeeld een hamer van 5 ton die ‘slechts’ een sloopkracht van 3 ton heeft). 

De meest handige oplossing is een slimme hamer, die zelf ‘voelt’ hoe hard of zacht het materiaal is. 

Met behulp van een hydraulisch systeem – dat bij de terugslag rekening houdt met de slaglengte van de piston of cilinder – wordt de slagkracht dan automatisch aangepast. 

Wanneer de slagpin hard terugslaat, weet het sloopuitrustingsstuk dat de ondergrond hard is.

Onderdelen & functies

Beitel

De beitel is misschien wel het belangrijkste onderdeel van de sloophamer. Zonder beitel is de hamer immers nutteloos. Doordat de beitel op en neer wordt bewogen, dringt hij binnen in het materiaal, dat daardoor wordt verpulverd. 

Gebruik altijd beitels van hoogwaardige kwaliteit, om snelle slijtage en blokkades te voorkomen. Er zijn heel wat verschillende soorten beitels, die elk een specifiek doel hebben (denk aan schraapbeitels, borstelbeitels, flexibele beitels …) 

Sommige sloophamers worden geleverd met verschillende soorten beitels, die voor verschillende soorten sloopwerken ingezet kunnen worden. Een reserve-exemplaar is alvast nooit een slecht idee. 

Wanneer er veel kracht wordt uitgeoefend op de beitel, is het van groot belang dat die goed blijft vastzitten. Een sloophamer heeft daarom altijd een SDS-kop, zodat de beitel stevig verankerd blijft. 

Opbergkoffer

Een opbergkoffer waarin de de sloophamer stof- en vochtvrij bewaard kan worden, is onmisbaar. Om oxidatie, lekkages en algehele schade te voorkomen, is het belangrijk om de sloophamer rechtopstaand te bewaren. 

Handgreep 

Wanneer je kiest voor een sloophamer als losstaand werktuig, dan is ook de handgreep een belangrijke factor. Een ‘soft grip’ handgreep is essentieel voor goede grip en dito werkcomfort. Daarnaast is de vorm belangrijk en of de handgreep rond zijn as kan draaien. 

Sommige machines zijn uitgerust met een extra handgreep aan de zijkant, die de stabiliteit verbetert.

Antivibratie

Via de hamer wordt energie overdragen, en dat zorgt uiteraard voor trillingen. Wanneer er dan bijvoorbeeld afbraakwerken worden uitgevoerd in de nabijheid van een historisch pand dat niet mag worden beschadigd, kan een sloophamer voor problemen zorgen.   

Bepaalde sloophamers hebben een hoger trilniveau dan andere. Dat kan op den duur ook belastend werken voor de operator (indien het om een losstaand toestel gaat).  

Duurdere modellen bevatten daarom tegenwoordig technologieën die de trillingen in de handgreep verminderen. Dat is, zeker als je langere tijd bezig bent, belangrijk om niet de volledige impact van de kracht ‘in’ je armen te voelen. Spierpijn en vermoeidheid worden hierdoor drastisch beperkt. 

Stikstofkamer

Het doel bij de sloophamer is om een zo hoog mogelijke slagkracht te genereren, met een zo laag mogelijk gewicht. 

Een hamer die functioneert op basis van hydraulische druk wordt gecombineerd met een stikstofkamer. Samengeperst stikstof dwingt de zuiger naar beneden, waardoor een optimale en consistente slagkracht wordt bereikt. 

Dat heeft als groot voordeel dat de hamer veel ‘explosiever’ slaat. 

De grotere hamers zijn voorzien van een accumulator om piekdrukken in het hydraulisch systeem te voorkomen.

Lokalisatie

Sloophamers kunnen ook worden uitgerust met een lokalisatiesysteem. Niet alleen wordt daarmee de fysieke locatie van de hamer verstuurd naar de eigenaar, ook het aantal werkuren kan zo worden bijgehouden. Ook in de wereld van de afbraakwerken is digitalisering immers niet weg te denken. 

Zo wordt het inplannen van onderhoud een pak eenvoudiger en voorspelbaarder, en wordt de hamer steeds zo efficiënt mogelijk gebruikt. 

Er zijn ook fabrikanten die ‘tool locators’ aanbieden. Daardoor kan de graafmachine automatisch de tool herkennen die op de machine wordt geplaatst, waardoor meteen de correcte drukken en debieten worden ingesteld. Bovendien wordt het aantal gewerkte uren van de hamer automatisch geregistreerd om zo proactief en preventief onderhoud te kunnen uitvoeren.

Geluidsdemping

Een sloophamer kan flink wat lawaai veroorzaken. Persoonlijke gehoorbescherming is daarom altijd een must, maar fabrikanten zetten ook in op geluidsdemping van hun toestel zelf, bijvoorbeeld door een volledig gesloten behuizing aan te bieden. 

Automatische uitschakeling

De zuiger stopt met bewegen wanneer er geen materiaal aanwezig is. Zo wordt de hamer beschermd tegen onnodige slijtage. 

Onderhoud & levensduur

Op voorwaarde dat de sloophamer correct wordt onderhouden en gebruikt, kan het werktuig lang meegaan. 

Fabrikanten dragen hun steentje bij door hun werktuigen modulair op te bouwen, zodat onderdelen vervangen eenvoudig wordt. Daarnaast zijn er innovaties als automatische vetsmeersystemen, maar ook ‘softwaregestuurde’ systemen die allerlei parameters in de gaten houden en bijsturen waar nodig. 

Terugslagen zoveel mogelijk beperken zorgt ervoor dat de levensduur aanzienlijk verlengd kan worden. 

Met medewerking van Bergerat Monnoyeur, Dehaco en Vangaever