Pennenbank

Een pennenbank is een machine die gebruikt wordt voor het maken van houtverbindingen in schrijnwerkerijen. Denk hierbij aan toepassingen zoals ramen, deuren, meubelen, trappen en omheiningen.

Werking

Deze machine maakt gebruik van manueel verwisselbare gereedschappen, in tegenstelling tot geautomatiseerde CNC-machines. Op een pennenbank kun je pennen en gaten maken, die vervolgens gebruikt worden in verbindingen. Na het bewerken op de pennenbank wordt het werkstuk vaak verder geprofileerd op een toupie of freesmachine.

De pennenbank wordt zowel als bijzetmachine in geautomatiseerde bedrijven gebruikt als hoofdtool in kleinere schrijnwerkerijen waar een stap naar CNC-machines financieel niet haalbaar is.

Types pennenbanken

• Manuele pennenbank: Volledig handmatige instelling van de machine. Geschikt voor bedrijven met een kleiner budget.
• Semiautomatische sturing: De bediener stelt de machine handmatig in, maar krijgt hulp van een digitaal scherm dat de gewenste posities aangeeft.
• Automatische sturing: Uitgerust met een touchscreen en geprogrammeerde instellingen die assen automatisch aansturen. Deze modellen zijn vaak duurder en concurreren met CNC-systemen.

Onderdelen van de pennenbank

Frame

Het frame bestaat uit gelast staal voor stabiliteit en veiligheid. Een doorzichtige beschermkap voorkomt toegang tot draaiende gereedschappen, terwijl je het werkstuk toch kunt zien.

Elektromotoren

Elke unit wordt aangedreven door een eigen motor. Door de evolutie naar dikkere raamprofielen en hardere houtsoorten, zijn moderne motoren krachtiger dan vroeger.

Tafel

Het werkstuk wordt geplaatst op een mobiele tafel, die soepel beweegt over hard geslepen geleidingen. Schuine pennen kunnen worden gemaakt door de tafel of geleiders onder een hoek te stellen.

Penkoppen

Niet alle pennenbanken hebben penkoppen, maar ze zijn handig om de schouders van een pen uit te frezen. Moderne modellen hebben penkoppen met een grotere diameter voor meer precisie en een betere afwerking.

Verticale assen

Deze worden gebruikt voor het profileren van de pen. Bij schrijnwerkerijen hebben pennenbanken minstens één verticale as, vaak met meerdere gereedschappen om complexe profielen te maken.

Stofafzuiging

Om stof en splinters te vermijden, is stofafzuiging essentieel. De aansluitingen zitten bovenaan de machine, zodat de machine tegen een muur geplaatst kan worden zonder onnodige ruimte in te nemen.

Afkortzaag

De afkortzaag zorgt voor de juiste lengte van het werkstuk en de pen. Dit is altijd de eerste stap bij het gebruik van een pennenbank.

Sturing

Manueel: Alle instellingen worden handmatig uitgevoerd.
Semiautomatisch: Digitale aflezing ondersteunt bij het instellen.
Automatisch: Volledig geautomatiseerde instellingen met een touchscreen.

Veiligheid

De moderne pennenbanken zijn optimaal uitgerust met de nodige veiligheidsaccessoires en stofafzuiging om te verhinderen dat de arbeiders gekwetst kunnen raken of last kunnen krijgen van rondvliegend stof of houtsplinters. Zo zullen veiligheidsschakelaars ervoor zorgen dat de machine niet kan opstarten wanneer een van de beschermkappen openstaat.

Meerdere noodknoppen op snel bereikbare plaatsen zorgen voor een onmiddellijk stopzetten van de machine indien nodig. Een drukwachter controleert de luchtdruk, een tijdschakelaar op de toegangsdeur voor de gereed­schapswissel verhindert het openen ervan als het gereedschap nog draait. Motoren van het directdrivetype kunnen onmiddellijk worden gestopt d.m.v. schijfremmen, ook wanneer er een elektriciteitspanne is.

De afgezaagde of uitgefreesde houtresten worden het best opgevangen achteraan de machine, zodat de bediener niet kan struikelen over rondslingerend houtafval.Ondanks de vele ingebouwde voorzieningen is de gebruiker nog steeds verplicht om zowel een veiligheidsbril als een gehoor­bescherming te gebruiken, die voldoen aan de geldende veiligheidsnormen.