Handschaaf of blokschaaf
Een handschaaf is een handgereedschap met een scherp, instelbaar mes dat wordt gebruikt om dunne laagjes van hout af te schaven voor een gladde afwerking. Het wordt vaak gebruikt om hout glad te maken of het op maat te brengen.
Hoe zit een blokschaaf in elkaar?
Een blokschaaf is een stuk snijgereedschap voor houtbewerking. Je kan er oppervlakken van hout glad en vlak mee afwerken. De basis van de schaaf bestaat uit een vlakke zool. Bovenop de zool zit een knop om de schaaf op het hout te drukken en achteraan zit een handvat om de schaaf voort te bewegen.
In het midden vind je 3 beitels terug.
- De eerste is de dekbeitel, en zorgt ervoor dat de twee daaropvolgende beitels vastgeklemd worden.
- De keerbeitel zorgt ervoor dat datgene wat je afschaaft, tot een schaafkrul wordt omgevormd. De krul wordt dus gekeerd of gebroken door de keerbeitel.
- De schaafbeitel snijdt op zijn beurt telkens een dun laagje van het hout af.
Het gedeelte waar de beitels samen op worden vastgehouden, noemt de kikker. Die zorgt ervoor dat de schaafbeitel in een hoek van 45° kan staan.
In het midden van de schaaf zit en stelwieltje waarmee je de beitels van de schaaf omhoog en omlaag kan bewegen en de dikte van de houtkrul bepalen. Boven het stelwieltje is er een kleine hefboom. Daarmee kan je de beitel links en rechts bewegen, zodat je hem evenwijdig kan instellen met de zool.
Beitels monteren
Net als gewone steekbeitels, moeten schaafbeitels al eens geslepen worden. Na het slijpen moet je ze opnieuw monteren op de blokschaaf.
Keer daarvoor de schaafbeitel om zodat het snijoppervlak naar beneden wijst. Neem er de keerbeitel bij en plaats er hem bovenop. De keerbeitel zet je in op zo'n 1,5 mm van de snede van de schaafbeitel. Zet de beitels vast door de moer aan te spannen. Dan kunnen de beitels op de kikker ingezet worden. Klik ze in op het weerhaakje die je met de instelmoer kan bewegen.
Blokschaaf instellen
Door de instelmoer naar links of rechts te draaien kan je de diepte van de schaafbeitel aanpassen. Om de blokschaaf correct in te stellen, moet je kijken naar de bekopening. Dat is de ruimte tussen de snede van de schaafbeitel en de rand van de opening in de zool. Hoe kleiner je de bekopening maakt, hoe fijner je zal schaven hoe groter de bekopening, hoe meer de schaafbeitel hout zal wegwerken.
Via de instelmoer kan je dat bijregelen. Zet dan de dekbeitel vast. Laat die eerst inhaken op deze schroef, de dekbeitelschroef en span hem op met de klem. De schaaf- en keerbeitel worden nu op de kikker vastgehouden. Nu moet je de schaafbeitel controleren of hij wel evenwijdig loopt met de zool en dus niet scheef staat. Met de richthefboom kan je bijregelen tot de beitel goed staat.
Gipsschaaf
Een gipsschaaf is een speciaal gereedschap ontworpen voor het schaven van gipsplaten. Het heeft een scherp mes dat helpt om de randen van (op maat gesneden) gipsplaten netjes af te werken.
