Hoe kiest u het juiste boorgereedschap?
Overzicht van boorgereedschap voor installateurs
Boren is voor vele installateurs dagelijkse kost. Met de juiste gereedschappen in de hand en de correcte technische toepassing is het boren van uiterst nauwkeurige gaten kinderspel. De overvloed aan mogelijkheden bemoeilijkt echter het maken van de juiste gereedschapskeuze. Elke boorklus vereist een weloverwogen oplossing. Daarom spelen parameters zoals de werksituatie en het te doorboren materiaal een belangrijke rol bij het bepalen van de ideale boormachine, -kop en -afmeting.
Een goede voorbereiding is het halve werk
Boren is noodzakelijk bij tal van HVAC-toepassingen: tijdens het installeren van leidingen of ventilatie, bij het monteren van airco-units, om bevestigingen te creëren etc. Om deze werken tot een succesvol einde te brengen, is een goede voorbereiding en het gebruik van het juiste gereedschap cruciaal. Een gebrek aan kennis of het verkeerde gebruik van een toestel, boor, snelheid of boormaat kan leiden tot schade aan bepaalde materialen of kan zelfs verwondingen veroorzaken.
Boren kan in verschillende materialen en groottes. Omdat elke geschikte boormaat verschilt van project tot project, kunnen de maximale diameters aanzienlijk variëren bij allround installateurs. Ook het toelaatbare toerental is hierdoor sterk beïnvloed. Hoe harder het te doorboren materiaal, hoe lager de boorsnelheid en hoe dunner de boor, hoe hoger de draaisnelheid mag zijn. De ideale balans tussen deze verschillende parameters zorgt voor een snelle, nette afwerking en precisie.
Boortypes en gereedschap volgens materiaalsoort
Het is essentieel om te investeren in een boormachine die geschikt is voor de taken die je wilt uitvoeren. Een van de belangrijkste factoren die hierbij in rekening gebracht moet worden, is de te doorboren materiaalsoort. Voor lichte materialen zoals hout of metaal is een ander boortype en machine nodig dan voor zwaardere materialen zoals stenen, metselwerk of gewapend beton.
Boren in hout en metaal
Zoals de naam al doet verklappen, biedt een schroefboormachine de ideale oplossing om lichte schroef- en boorklussen uit te voeren. Deze breed inzetbare machine is perfect voor lichte materiaalsoorten zoals hout en metaal. Omdat hout- en metaalboren compatibel zijn met vrijwel alle schroefboormachines worden ze vaak samen in een set verkocht.
Zowel de klassieke houtboor als de standaard metaalboor bevatten een scherpe punt waarmee exact gericht kan worden in het materiaal. Dit garandeert stabiliteit waardoor uitschieters en eventuele beschadiging voorkomen wordt. Wees voorzichtig, want tijdens het boren van metaal ontstaat er wrijving tussen de oppervlakken, wat kan resulteren in extreme hitte.
Om diepere gaten te boren in hout kan een slangenboor gebruikt worden. Rondom het schroefvormige centreerpunt wordt de boor in het hout getrokken. Werk hiervoor op lage toeren zodat de boor zelf zijn weg kan zoeken. Om snel een diep gat te boren in hout of plaatmateriaal kan ook een speedboor gebruikt worden. Hierbij wordt aan de ene kant geboord tot op de oppervlakte en wordt het gat vervolgens uitgeboord langs de andere kant. Een speedboor, ook wel vlinderboor genoemd, is uitermate geschikt om doorvoergaten te maken voor leidingen of kabels.
Met een gatenzaag kunnen eveneens grote gaten geboord worden in hout en plaatmateriaal. Gatenzagen bestaan in verschillende types en groottes. De meest geschikte keuze hangt hierbij ook af van het te doorboren materiaal. Zo kunnen bijvoorbeeld grote diameters geboord worden op een laag toerental, ideaal voor het maken van gaten bij water- of gasleidingen.
Boren in zacht steenmateriaal
Hardere materialen zoals zachte steensoorten, tegels en bakstenen, kunnen doorboord worden met een klopboormachine. Hierbij wordt het te doorboren materiaal verpulvert via een krachtige hamerbeweging, waarna de roterende beweging dit afval afvoert en een gat creëert. Dit mechanisch slagmechanisme is zeer nuttig om toe te passen bij standaard steensoorten. Om isolerende steensoorten te doorboren, is het echter aangeraden om te boren zonder slagmechanisme.
Met zijn krachtige klopboorfunctie, hoge toerentallen en in combinatie met een steenboor kan dit gereedschap, soms ook slagboormachine genoemd, perfect doorheen metselwerk en wandtegels boren aan hetzelfde vermogen. In tegenstelling tot de meeste hout- en metaalboren, heeft een steenboor geen scherpe punt. Voor een betere grip is het aangeraden om het eerste stuk voorzichtig en zachtjes te doorboren. Daarna kan er overgeschakeld worden naar een vol vermogen.
Boren in hard steenmateriaal en beton
Voor het verrichten van zwaar werk is het raadzaam om een boorhamer te gebruiken. Bij het gebruik van een boorhamer draait de boor mee met de klok terwijl een elektropneumatische hamerfunctie de boor voorwaarts in het materiaal beweegt. Dit maakt een boorhamer uitermate geschikt voor toepassingen waarbij het nodig is om gaten te boren in harde steenmaterialen en beton. Denk hierbij aan het installeren van rioleringen, elektrische bedrading of uitsparingen.
Gewapend beton en hele harde steenmaterialen, zoals graniet, kunnen het best doorboord worden met een diamantboor. Met zijn industriële diamantcoating kan dit gereedschap door bijna elk oppervlak heen dringen. Afhankelijk van het te doorboren materiaal zijn er verschillende soorten diamantboren beschikbaar. De grootste onderscheiding wordt gemaakt in natboren en droogboren.
Bij watergekoeld of natboren wordt een waterslang aangesloten op de boormachine opdat er zonder problemen grote gaten geboord kunnen worden in heel harde materialen zoals gewapend beton. Natboren kan op zeer grote diameters maar vereist echter meer vermogen, meer neerwaartse kracht en een hogere lineaire snelheid. Neem hiervoor dus de nodige tijd en ga zorgvuldig en secuur aan de slag.
Droogboren is vaker aangeraden bij relatief zachtere steensoorten zoals metselwerk. Maar ook voor boortoepassingen in gewapend beton wordt droogboren steeds meer de standaard binnen de HVAC-sector. Hierbij wordt een boormotor met impactfunctie en speciale boren vereist. Die impactfunctie heeft als doel de diamantjes te breken zodat de boor scherp gehouden wordt, in tegenstelling tot klassieke boormotoren waarbij de boor een roterende beitelfunctie heeft.
Een geslaagd en mooi boorresultaat in enkele stappen
Om tot een veilig en geslaagd boorresultaat te komen, moet elke installateur rekening houden met enkele belangrijke elementen:
- Boor en machine: kies het geschikte boorgereedschap op basis van het te doorboren materiaal zoals hout, metaal, steen of beton
- Markeer de locatie: zo worden uitschieters en fouten vermeden
- Boorsnelheid en -druk: boor op de juiste snelheid, laat de boor het werk doen en oefen niet te vaak druk uit
- Koeling: om oververhitting te voorkomen bij het boren in harde materialen gebruik je het best koeling zoals water of snijolie
- Vergroot het gat stapsgewijs: bij het boren van grotere gaten is het aangeraden om eerst met kleinere boorbits te werken en daarna over te schakelen naar een groter formaat
- Spaanders en stof: verwijder regelmatig spaanders en stof om de boor scherp te houden
- Veiligheid: ga veilig te werk zodat geen elektrische bedrading, leidingen of andere verborgen structuren beschadigd worden en draag de juiste bescherming, zoals een veiligheidsbril en gehoorbescherming
Accu of snoeraansluiting
Hoewel gesnoerde boormachines een continue spanning garanderen, worden draadloze varianten steeds populairder onder professionals. Accu’s bieden verschillende voordelen op de bouwplaats. De snoerloze compactheid van een accuboormachine vermindert het risico op elektrische schokken en is niet afhankelijk van aanwezige stopcontacten. Met een accu geraken installateurs eenvoudiger op afgelegen of moeilijk bereikbare plaatsen. Dit vergroot de mobiliteit en flexibiliteit van de werken.
Bovendien werken de meeste merken met dezelfde batterijsoort binnen hun volledige gamma aan gereedschappen. Vandaag de dag bestaan er zelfs al enkele universele uitwisselbare batterijen over verschillende merken heen. Hierdoor kunnen batterijen eenvoudig verwisseld worden van machine tot machine en van merk tot merk. Dankzij de voortdurende evolutie in batterijtechnologie worden accu’s ook steeds meer voorzien van een langere gebruikdsduur met een kortere laadtijd.
Innovaties binnen de markt
Er bestaat een veelheid aan merken op de markt voor powertools. Elk merk heeft zijn eigen kenmerken, specialiteiten en kwaliteitsreputatie. Sommige merken leggen de nadruk op de ontwikkeling van veiligheidsfeatures terwijl andere merken focussen op gebruikscomfort. Om aan de noden van installateurs te voldoen, zullen boormachines steeds meer gepersonaliseerd kunnen worden op maat dankzij verschillende smart technologieën.
Moderne technologieën zijn dus ook binnen de wereld van boorgereedschap niet weg te denken. Aan de hand van artificiële intelligentie worden slimme powertools ontworpen die tracering, prestatiebewaking en aangepaste instellingen bewerkstelligen. Deze innovaties zullen boorgereedschap transformeren tot geavanceerde apparaten die gericht zijn op een maximale prestatie-optimalisatie.
Met medewerking van AGP Europe, Bosch, FLEX Power Tools, Metabo en Milwaukee
