Slimme technieken in de badkamer

Digitalisering in de badkamer is geen nieuw fenomeen. Toch blijven er slimme technieken op de markt komen die niet alleen het comfort en de wellness in de badkamer ten goede komen, maar vooral ook inspelen op verbruik en gebruiksgemak. Daarnaast wordt er steeds meer aandacht geschonken aan personalisering. Wat betekent dat voor u als installateur?

Comfort en wellness

Comfort en wellness zijn belangrijke termen in de hedendaagse badkamer. Steeds vaker staan die termen ook synoniem voor automatisatie, personalisatie en digitalisering. In de verwarmingswereld verschuift de focus ook meer en meer naar comfort. Dat is in de sanitaire wereld al langer het geval. Met nieuwe technologieën wordt dan ook volop gestreefd naar een optimale gebruikservaring. Wellnessproducten zoals regen- en ligdouches zijn intussen bijna gemeengoed geworden. De nadruk ligt vandaag dan ook meer op de sturing, de interface en de mogelijkheid tot personalisatie.

Hightech omgeving

Douches waarbij waterdruk, temperatuur en zelfs verlichting automatisch aan de gebruiker worden aangepast, douche-wc's met gepersonaliseerd spoelprogramma en geïntegreerde luchtverfrisser, kraanwerk met kleurindicatoren voor de watertemperatuur en badkamermeubels met geïntegreerde televisie of muziekinstallatie – het zijn slechts enkele voorbeelden van toepassingen die de laatste jaren mogelijk zijn geworden in de badkamer. 

Duurzaamheid op alle vlakken

Het draait tegenwoordig niet enkel om de best mogelijke ervaring voor de gebruiker, ook duurzaamheid speelt een grote rol. En die manifesteert zich op allerlei vlakken: naast water- en energiebesparing is ook de levensduur van het slim product van groot belang. 

Sommige wellnesstoestellen zullen weliswaar een meerverbruik in de hand werken – een ligdouche nodigt bijvoorbeeld uit tot langer gebruik –, maar over het algemeen zijn waterbesparende kranen en douchekoppen de norm, terwijl thermostatische kranen met een snelle reactietijd het extra verbruik tijdens het zoeken naar de juiste temperatuur quasi volledig uitsluiten.

Lagere milieu-impact

Bij andere hightech producten kan eventueel extra water- en energieverbruik dan weer in een bredere ecologische context geplaatst worden. Douchetoiletten verbruiken bijvoorbeeld meer energie en water dan een klassiek toilet, maar elimineren ondertussen wel de nood aan toiletpapier. Dat betekent minder vervuiling en waterzuivering, zodat men kan stellen dat het meerverbruik door een beperktere druk op het milieu wordt gecompenseerd. Personalisatietools kunnen dan weer bijdragen tot een efficiënter water- en energiegebruik.

Douchetoiletten verbruiken meer, maar elimineren wel de nood aan toiletpapier

Een van de belangrijkste water- en energiebesparingen is de recuperatie van regen- of afvalwater. Zo worden er producten ontwikkeld die gebruikmaken van het afvalwater van de handwastafel om toiletten of urinoirs te spoelen, en bestaan er ondertussen filters die het mogelijk maken om regenwater ook voor de douche aan te wenden.

ENKELE INNOVATIES

Fabrikanten van sanitair zijn voortdurend bezig met nieuwe producten te ontwikkelen. We geven enkele voorbeelden van recente innovaties. 

Kraanwerk

Op het vlak van kranen valt vooral op dat elektronische kranen populair zijn. Daardoor zijn er ook extra functies mogelijk, zoals een digitale temperatuur- en drukregeling of, vooral in publieke gebouwen, water en zeep die uit eenzelfde kraan komen. Daarnaast zijn er tegenwoordig douchekranen met meerdere ‘straalopties’ die opnieuw gepersonaliseerd kunnen worden. Voorts blijft design ook een zeer belangrijke factor, en zoeken fabrikanten steeds naar manieren om de kranen snel en eenvoudig te kunnen installeren.  

Bad

Ook hier spelen design en duurzaamheid een grote rol om het comfort te verbeteren. Daarnaast wordt er ook gewerkt met zuurstof. Een voorbeeld daarvan is het gebruik van miljoenen microfijne luchtbelletjes, die tot wel honderd keer kleiner zijn dan belletjes in whirlsystemen. Die worden vermengd met het water, zodat het aanvoelt als een zachte lotion.  

Badkuipen worden ook steeds vaker uitgerust met technologische snufjes. Denk maar aan een slimme badkuip die je met je smartphone kan beginnen te vullen met water van de juiste temperatuur. Er zijn ook ligbaden met een ingebouwd audiosysteem. Het bad en het water fungeren als een klankkast die een unieke geluidservaring biedt. 

Toilet

Douchetoiletten zijn niet meer weg te denken uit de badkamer. Ook hier is personalisatie weer het sleutelwoord. Zo zijn de intensiteit, positie en temperatuur van de straal allemaal in te stellen, al dan niet via een app, en kunnen er ‘persoonlijke profielen’ ingesteld worden per gezinslid. 

Daarnaast is er ook op dit vlak aandacht voor besparing en hygiëne, met slimme zuivering- en spoelsystemen, randloze toiletten, contactloze bedieningspanelen, automatische reiniging … 

Publiek sanitair

In sanitair van publieke gebouwen gelden andere standaarden en zijn er andere verwachtingspatronen. Veiligheid, duurzaamheid en hygiëne staan daarbij centraal. En net daar kunnen elektronica en slimme systemen oplossingen bieden. De coronapandemie heeft ervoor gezorgd dat er nog meer dan vroeger veel aandacht besteed wordt aan hygiëne. Denk maar aan sensorgestuurde slimme kranen die tegenwoordig bijna standaard zijn in nieuwe of gerenoveerde publieke gebouwen. Ook duurzaamheid en milieuoverwegingen zijn meer en meer een basisvereiste, niet alleen tijdens het bouwproces maar tijdens de volledige levensduur van een gebouw. 

Door te kiezen voor slimme technologieën kan water en dus ook energie bespaard worden: debietbegrenzers en zelfsluitende kranen zijn een populaire oplossing om de waterrekening te beperken. Sensorkranen die alleen worden geactiveerd wanneer de gebruiker wordt waargenomen en uitgeschakeld wanneer er geen aanwezigheid wordt gedetecteerd, zullen het verbruik nóg verminderen (tot 90% besparing ten opzichte van klassieke mechanische kranen).

Urinoirs
Een ander voorbeeld van slimme waterbesparing is te vinden bij urinoirs. Die kunnen vandaag op verschillende manieren geprogrammeerd worden, zodat ze alleen doorspoelen wanneer het echt nodig is, of enkel een grote spoeling (dus ook sifon en leidingen) uitvoeren wanneer er een bepaalde tijd is verstreken in plaats van na elke plasbeurt.  

Veiligheid
Naast duurzaamheid moet er ook aandacht zijn voor veiligheid. Toiletten met spoelbak die meerdere dagen niet gebruikt worden vormen bijvoorbeeld een risico. Stilstaand water aan kamertemperatuur, waarin kalk en onzuiverheden zich vormen, is bevorderlijk voor bacteriegroei. Bij het spoelen van het toilet kunnen deze bacteriën verspreid worden in de lucht. Ook verdragen de reservoirs het intensief gebruik in utiliteiten moeilijk: het mechanisme is samengesteld uit kunststofonderdelen en ziet af bij intensief gebruik en ruwe behandeling. De kraan met directe spoeling is specifiek ontworpen om aan de hoge eisen van publieke sanitaire ruimtes met hoge bezoekfrequentie te voldoen. Door het hygiënische, robuuste en doeltreffende ontwerp, wordt het risico op lekken sterk verminderd. Bij een systeem met directe spoeling is er geen stilstaand water, geen kalkaanslag of vuilophoping, en kan er dus geen bacteriegroei optreden. 

IMPACT OP DE INSTALLATEUR

Door de toenemende digitalisering stijgt ook het aandeel elektrische en elektronische aansluitingen in de badkamer aanzienlijk. Dat betekent dat de wereld van de installateur sanitair en die van de elektricien opnieuw wat dichter bij elkaar zijn komen te liggen.

In de praktijk zal het wellicht vooral de installateur sanitair zijn die de elektrische aansluitingen voor zijn rekening zal moeten nemen. Hij zal zich met andere woorden moeten bijscholen, al dragen ook de fabrikanten zelf een belangrijke verantwoordelijkheid. Door aangepaste opleidingen te organiseren, duidelijke veiligheidsvoorschriften mee te geven en plug-and-playproducten te ontwikkelen, kunnen zij de installateur in zijn nieuwe taak goed ondersteunen.

SLIMMER ONDERHOUD

De intrede van nieuwe technologieën in de badkamer heeft niet alleen impact op de installatie zelf, maar ook op het onderhoud. Net zoals bij verwarmingsinstallaties kan er dankzij digitalisering aan voorspellend onderhoud gedaan worden.

Dankzij digitalisering kan er aan voorspellend onderhoud gedaan worden

Zo krijgt men sneller inzicht in eventuele problemen, kan automatisch aangegeven worden wanneer een onderdeel aan onderhoud of vervanging toe is, en zal het in sommige gevallen zelfs mogelijk worden vanop afstand in te grijpen.

BELANG VAN WATERBEHANDELING

Doordat technologie steeds fijner wordt, is een goede waterbehandeling meer dan ooit van belang. Dunnere leidingen zijn nu eenmaal heel wat gevoeliger voor kalk en vervuiling. Ondertussen zal bovendien het aandeel van regen- en recuperatiewater groeien, wat de nood aan een grondige waterbehandeling des te urgenter maakt.

Er zal met andere woorden steeds meer aandacht moeten worden besteed aan de start van de installatie, aan de correcte plaatsing van kwalitatieve filters en waterontharders én aan hun onderhoud.

Focus op toegevoegde waarde

De kennis van de installateur is uiteindelijk zijn grootste troef. Naast het installatie-technische aspect krijgt hij namelijk een steeds grotere adviserende rol. Hij zal de klant immers moeten begeleiden in de zoektocht naar de balans tussen comfort en ecologie en de keuze van de juiste producten. De optimalisatie en de personalisatie van toestellen en installatie wordt volgens de sector zijn belangrijkste taak – een meerwaarde die enkel de installateur kan bieden.

Met dank aan: Delabie, Ideal Standard, Ipee, Kaldewei en Van Marcke