WAAROM KIEZEN VOOR OPTOPPEN?
Er zijn verschillende redenen om te kiezen voor optoppen. Bouwgrond wordt steeds schaarser, maar er is dikwijls nood om bestaande woningen of bedrijfsgebouwen uit te breiden. Door op te toppen en in de hoogte te werken, kan alle beschikbare ruimte ten volle benut worden. Daarnaast hebben de optopmethodes allerlei voordelen te bieden, zoals snelheid en duurzaamheid.
VOOR VERSCHILLENDE GEBOUWEN
Woning optoppen
Bouwgrond wordt in België steeds schaarser. Samen met de (volledige) betonstop die vanaf 2040 in Vlaanderen zal gelden, zorgt dat ervoor dat de grondprijzen enkel oplopen. Toch is er nood aan een uitbreiding van de bestaande woonoppervlakte, want op die manier kunnen extra woningen of kangoeroewoningen gerealiseerd worden. Optoppen biedt daarvoor een goede oplossing, want het is een relatief goedkope methode waarmee alle beschikbare ruimte (dus ook in de hoogte) kan worden benut.
Bedrijfsgebouw optoppen
Voor bedrijven is het dan weer vaak geen optie om te verhuizen. Het cliënteel is de vaste locatie gewend en als de medewerkers in de buurt wonen, is het interessanter om het woon-werkverkeer te behouden. Daarnaast zitten veel gebouwen ingepakt in een industriezone, dus vaak rest uitbreiden in de hoogte als enige optie.
Vooral in steden
Het optoppen van gebouwen gebeurt uiteraard vooral in stedelijke gebieden, omdat daar weinig woonruimte is. Maar ook aan de kust (onder andere voor de vele appartementsgebouwen op de dijk) wordt die uitbreidingsoplossing gretig gebruikt. Het komt er met andere woorden op neer dat optoppen vooral populair is in regio’s waar de grondprijs eerder aan de hoge kant is.
VOORDELEN VAN OPTOPMETHODES
Snel
Houtskeletbouw en staalframebouw, de twee meest courante optopmethodes, delen veel voordelen. Beide werken volgens een prefabsysteem waarbij de hele constructie vooraf tot in de puntjes wordt voorbereid. Op de werf moeten de verschillende delen enkel nog als een bouwpakket stukje voor stukje in elkaar worden gezet, wat ervoor zorgt dat een erg strakke timing mogelijk is. Daarnaast zijn het droogbouwmethodes, dus de vele regenachtige dagen in België hebben geen invloed op het bouwproces. Op die manier kan het geheel ook snel wind- en waterdicht en energiezuinig worden gemaakt.
Duurzaam en ecologisch
Zowel houtskeletbouw als staalframebouw is erg duurzaam. Hout en staal kunnen beide worden gerecycleerd, en het staal in het staalframe is opgebouwd uit recuperatiemateriaal van de carrosserie van oude auto’s. Door de hoge mate van de prefabricage is er weinig afval op de werf en is er minder transport nodig. Dat zorgt voor een lage CO2-uitstoot en een beperkte impact op de omgeving.
Bij houtskeletbouw wordt er over de volledige wanddikte geïsoleerd, en aangezien het hout bij CLT kruislings wordt verlijmd, is er sowieso al sprake van een uitstekende isolatie. Bij staalframebouw wordt alle isolatie aan de buitenkant toegevoegd, waardoor de dikte ervan onbeperkt is. De constructies kunnen dus zonder problemen voldoen aan alle EPB-normen (Energieprestatie en Binnenklimaat) en BEN-normen (bijna-energieneutraal).
Brandveilig
Hoewel het misschien tegenstrijdig lijkt, is hout toch brandveilig. Bij verhitting beschermt het namelijk zichzelf door te verkolen. Staal is onbrandbaar, maar kan wel verbuigen of vervormen, zodra het zijn kritische temperatuur (d.i. hoger dan 700 °C) heeft bereikt. Met de correcte beplating kan er echter gemakkelijk een REI-kwalificatie van 60 tot 120 minuten worden behaald (de REI-kwalificatie bepaalt de brandwerendheid van dragende elementen met compartimenteringsfunctie). Ook CLT is brandveilig, want tijdens het productieproces wordt het hout gedroogd op hoge temperatuur en geïmpregneerd. Daardoor kan het een brandwerendheid tot R120 hebben (de R-waarde kwalificeert de brandwerendheid van dragende elementen zonder compartimenteringsfunctie).
Lichte structuur
Hoewel hout relatief licht is, zijn er met staalframebouw toch hogere optoppingen mogelijk. Het gewicht ligt nog lager en dat zorgt ervoor dat er meer mogelijkheden zijn. Door de flexibiliteit (en ontwerpvrijheid) is staal ook een gegeerd materiaal bij architecten.
STAALSKELET VOOR BEDRIJVEN?
Hoewel houtskeletbouw en staalframebouw heel wat voordelen te bieden hebben, kan het wel een nadeel zijn dat beide werken met dragende wanden. Daardoor worden de mogelijkheid tot een vrije indeling en de aanpasbaarheid van de optopping beperkt, wat minder interessant is voor bedrijven en kantoren. Daarom kan het in die gevallen aangewezen zijn om te kiezen voor staalskeletbouw (want daarbij wordt de traditionele staalstructuur opgevuld met lichte vloeren en wanden).