De groensector is hard voor verharding!
Water, het komt zonder meer ter sprake bij elk gesprek dat een groenprofessional heeft met een klant. Logisch, nooit eerder kenden we zoveel en zulke afwisselende periodes van extreme droogte en overvloed aan water, met alle gevolgen voor de tuin en het tuincomfort. De sector heeft gelukkig oplossingen achter de hand.
Minder verharding, meer infiltratie
Minder verharding, of beter nog, geen verharding, is het codewoord van groepen en initiatieven die zich inzetten voor meer natuur. Ze hebben gelijk! Elke tegel minder is goed voor groen en daarmee ook voor het laten infiltreren van water. Per vierkante meter en per jaar gaat het over meer dan 800 liter. Het klinkt enorm, maar is op tuinschaal niet zo extreem. VMM heeft berekend dat een tuin jaarlijks via verdamping (de som van het water dat verdampt uit de bodem en andere oppervlakken, en transpiratie of waterverlies door planten) 600 liter 'verdampt'. Overdreven? Op een warme zomerdag verdampt een gazon tot 4 liter vocht per vierkante meter en elke flinke struik of kleine boom zelfs 100 liter, gemeten over hun volledige kruin. Rekenkundig is er dus marge, maar in werkelijkheid is die veel kleiner omdat ook het grondwater aangevuld moet worden. Dit grondwater fungeert als reserve voor de tuin en de planten tijdens de zomermaanden wanneer er maar weinig regen valt.
Passende alternatieven
Echter, een tuin zonder verharding is niet mogelijk. Klanten willen een terras, een oprit en zelfs een tuinpad naar hun bijgebouw. Daarbij kunnen ook een zwembad, een zwemvijver en een tuinvijver worden toegevoegd, die volgens de Vlaamse bouwcode als 'hard', oftewel niet-waterdoorlatend, moeten worden beschouwd. Gelukkig kan, met uitzondering van het laatste, een ervaren groenprofessional de situatie in de tuin bijsturen met creatieve oplossingen en passende materialen. Een verharding kan immers ook waterdoorlatend of waterpasserend zijn. Denk aan het gebruik van straatstenen en kleiklinkers die met open voeg worden gestraat, tegels op tegeldragers, alle mogelijke planken en natuurlijk ook de veelheid aan mooie kei- en grindsoorten die al dan niet in stabilisatiematten of met hars worden gefixeerd. Mag of moet het groener, dan is er nog steeds het op een andere manier versterkte of gewapend gras en kruidentapijt.
Efficiënt regenwaterbeheer
Als een tuineigenaar toch een 'gesloten' verharding wenst en dit volgens de stedenbouwkundige vergunning is toegestaan, zorg er dan voor dat het water dat erop valt, niet naar de riolering stroomt. Verderop, waar de leidingen het water niet meer aankunnen, kan dit leiden tot ondergelopen woningen, tuinen, straten en velden. Leid het water naar een ruime afvoerzone in het aangrenzende groene gebied, of laat het water infiltreren in een ondergrondse krat, box of put die het water naar de wortels van planten en het grondwater voert.
Als respectvol omgaan met hemelwater hoog in je bedrijfsprofiel staat, ga dan zeker nog een stap verder en gebruik het water dat op de daken is opgevangen als meerwaarde in de tuin. Dat kan beduidend verder gaan dan het onzichtbaar laten infiltreren. Een wadi is voor de meeste tuinen net wat te grootschalig en zelfs ongezellig. Een buienborder daarentegen kan zowat overal worden geplaatst, omdat het de werkwijze van een wadi - het laten infiltreren van regenwater - combineert met beplanting die de uitstraling heeft van de perfecte border. Hij kan zelfs fungeren als overloopzone voor elk vijvertype en bij 'te vol' laat het dit weer ten goede komen aan de planten, waardoor het bijdraagt aan het klimaatrobuust maken van de tuin.
Deze en nog meer mogelijkheden om verstandig en verantwoord met regenwater om te gaan, en daarmee mooie tuinen en klimaattuinen te realiseren, vormen een belangrijk thema tijdens Green Expo: een samenkomst van de gehele groensector. Green Expo vindt plaats op 22, 23 en 24 september 2024 in Flanders Expo, Gent (info: green-expo.be)
Marc Verachtert en Bart Verelst zijn bekende Vlaamse tuinjournalisten en auteurs. Ze hebben samen diverse boeken over tuinieren geschreven, waaronder het “Handboek voor de Klimaattuin”.
