VLOERSCHADE KAN VRETEN AAN de PRODUCTIVITEIT

AANDACHTSPUNTEN om latere PROBLEMEN TE VERMIJDEN

In voedingsverwerkende bedrijven kunnen de kosten van barsten en putten in de vloer een stuk hoger oplopen dan de kosten voor de eventuele herstelling en productieonderbreking die daarmee gepaard gaat. Dat is met name het geval als micro-organismen de kans krijgen om daarin te groeien. We nemen de meest voorkomende problemen bij gietvloeren onder de loep en helpen u om vloerschade een stap voor te blijven.

VLOEREN VOOR DE VOEDINGSINDUSTRIE

Vloeren in de voedingsindustrie moeten HACCP-conform zijn (vloeistofdicht, resistent en duurzaam, makkelijk onderhoud, afgeronde plinten) en moeten afgestemd zijn op de specifieke omgevingsfactoren. Bovendien moet hun installatie gebeuren volgens de voorschriften van de fabrikant. In dit artikel focussen we ons specifiek op gietvloeren.

ZWAAR BELAST

Productievloeren kunnen heel wat te verduren krijgen. Denk maar aan druk heftruckverkeer, extreme procestemperaturen, inwerking van bijtende substanties … Ook de regelmatige en grondige reiniging die de streng gereglementeerde sector voorschrijft, stelt de vloer op de proef. Als die niet is afgestemd op dat alles, kan dit zijn integriteit aantasten, wat zichtbaar wordt in de vorm van putten of barsten.

AANDACHTSPUNTEN Bij de keuze

hygiëne

Oneffenheden in het vloeroppervlak zoals barsten, putten, naden en voegen laten zich mogelijk een stuk moeilijker reinigen en kosten dan op zich al meer tijd, middelen en energie. Bij een onvoldoende grondige reiniging of als de schade onopgemerkt blijft - bijvoorbeeld een barst op een moeilijk bereikbare plaats onder een installatie - kan er een ander probleem ontstaan dat mogelijk veel grotere proporties aanneemt. 

Statistisch gezien zijn vloeren meer microbiologisch besmet dan enig ander inert oppervlak in productieruimten. In oneffenheden waarin voedingsresten vastraken, kunnen micro-organismen welig tieren. Belanden ze via de lucht op het verwerkte voedingsproduct, dan leidt dat tot kosten voor een verloren product of batch. Geraakt het besmette product ongedetecteerd voorbij de kwaliteitscontrole, dan kan dit zelfs onherstelbare imagoschade teweegbrengen. In het slechtste geval leidt het zelfs tot sterfgevallen.

Vitaal is dus dat vloeren ook tussen de reinigingen door de groei van bacteriën afremmen.

chemische resistentie

Organische zuren, basen en zouten, hete oliën, bloed, suikeroplossingen, smeermiddelen en vetten die deel uitmaken van de processen, zullen steevast op de vloer terechtkomen en dreigen het oppervlak aan te tasten bij onvoldoende bescherming.

Een volledige risico-audit is nodig met een inventarisatie van de stoffen waarmee een vloer in contact kan komen

Een volledige risico-audit is nodig met een inventarisatie van de stoffen waarmee een vloer in contact kan komen, waarbij men zich best ook een idee vormt van de frequentie, graad en temperatuur bij dat contact. Vet bij kamertemperatuur is bijvoorbeeld vrij inert, maar heet vet is erg corrosief. Cruciaal is dus om een vloer te kiezen die voldoende chemisch resistent is voor de producten waarmee het in contact kan komen. Fabrikanten hebben in vele gevallen een chemische resistentielijst beschikbaar.

thermische resistentie

In bepaalde levensmiddelenbedrijven krijgt de vloer te maken met hoge temperaturen die gemakkelijk kunnen oplopen tot boven de 100 °C. Een rechtstreekse hittebelasting van het oppervlak – bijvoorbeeld door kook- en reinigingsvocht, steamers, ovenkarren … – is veel agressiever voor de vloer dan de 'droge' hitte in een opgewarmde ruimte en kan leiden tot thermoschokken.

Als een vloer plots lokaal te maken krijgt met veel hogere of lagere temperaturen, kan die daar loskomen en barsten 

Daarbij gaat de vloer door de plotse temperatuurverschillen versneld uitzetten en krimpen ten opzichte van de ondergrond, wat scheuren en/of blazen kan veroorzaken, of zelfs het integraal loskomen van de gietvloer van zijn ondergrond. Die problemen zijn te voorkomen door een vloer te kiezen die resistent is tegen deze thermoschokken. Belangrijk is dus om ook dit op voorhand te bespreken met de fabrikant en de plaatser van het vloersysteem.

veiligheid

In natte zones of zones waar men met poeders, vetten of oliën werkt, bestaat er slipgevaar. Bij de meeste gietvloeren is een antislip-afwerking mogelijk, maar hoe grover het oppervlak, hoe moeilijker te reinigen. In zones waar antislip én reinigingsgemak cruciaal zijn, zal men dus moeten komen tot een compromis.

Aandachtspunten vóór de plaatsing

Een goed voorbereide ondergrond is cruciaal voor een kwalitatieve, bacteriostatische productievloer. De volgende aspecten zijn dan ook uitermate belangrijk:

• Is de ondergrond geschikt voor een gietvloer en biedt hij voldoende trek- en druksterkte?
• Elke ondergrond vereist voorbereiding. Bij cementgebonden ondergronden dient een mechanische voorbereiding het aggregaat (vulstof) van het beton of de dekvloer bloot te leggen (kogelstralen ...).
• Werden de dilataties en constructievoegen gerespecteerd?
• Werd er voldoende afschot voorzien?
• Werden er ankergroeven voorzien (PU-cementsystemen)?

Dampscherm

Bij het ontbreken van een dampscherm kan er na de gietvloerplaatsing mogelijk te veel vochtdamp doorheen de onderliggende, poreuze betonplaat naar boven migreren, met blaasvorming of loskomen van de bovenliggende vloer als mogelijk gevolg.

Belangrijk is dus om vooraf vochtmigratie of dampspanning vast te stellen. Er zijn manieren om de betonnen ondergrond te behandelen, zoals het vooraf aanbrengen van een chemisch vochtwerend membraan; of het kiezen van een systeem dat voldoende dampopen is om de opbouw van dampspanning tegen te gaan.

Alle info hierover staat in de vernieuwde leidraad van het WTCB, ‘TV 277 Leidraad voor de goede uitvoering van harsgebonden vloeren’, die de TV 216 vervangt.

afwatering

In elk geval is het essentieel dat er vóór het aanbrengen van de vloerbedekking een afhellende ondergrond (1,5-2%) voorzien is zodat alle water dat op de vloer belandt vlot zijn weg vindt naar de afwatering. Reeds in de ontwerpfase moet men rekening houden met de positie van afvoergoten en –putten en moet men goed nadenken over de benodigde debieten voor het proces- en reinigingswater. Onafhankelijk onderzoek wijst uit dat maar liefst 70% van de listeriabacteriën in een productieomgeving zich ophoudt in de afvoergoot. Slecht ontworpen afwateringssystemen impliceren een verhoogd risico op kruiscontaminatie en oplopende kosten voor de steeds terugkerende reiniging en onderhoud. In het slechtste geval kan dit voedselvergiftiging, sluiting van een faciliteit of zelfs sluiting van het bedrijf tot gevolg hebben.

Bepaalde fabrikanten bieden vandaag producten aan die vormgegeven zijn volgens de hygiënische ontwerpprincipes van EHEDG (European Hygienic Engineering and Design Group). De belangrijkste ontwerpkenmerken omvatten een gestroomlijnde hellende functie, ronde hoeken met een minimale radius van 3 mm en hygiënisch ontworpen stankafsluiters. Het specifieke ontwerp van de opvulrand zorgt voor een stabiele en duurzame overgang tussen de afwatering en omliggende vloer zodat het gehele afwateringssysteem bijdraagt tot een minimaal risico op bacteriële groei.

voegen en eindpunten

Voorts zijn zwakke schakels in een vloer de uitzet- en regelvoegen en de eindpunten ter hoogte van deuropeningen of hitteproducerende installaties of andere vaststaande uitrusting. Deze constructiedetails moeten vóór de plaatsing worden geïdentificeerd om scheuren of het loskomen van het oppervlak van de ondergrond te voorkomen.

Uitzet- en regelvoegen kunnen het beste worden gezaagd nadat de gietvloer is gelegd. Ook dienen de eindpunten te worden vastgelegd om het omhoogkomen van de vloer te voorkomen. 

De fabrikant van de vloer en het afwateringsysteem kan de bouwheer en ontwerper bijstaan met het nodige advies; ook rond de mogelijkheden bij eventuele toekomstige uitbreidingen, waarbij hygiënische continuïteit belangrijk is.

AANDACHTSPUNTEN NA DE PLAATSING

Een doeltreffende schoonmaak- en onderhoudsroutine zijn nodig om het uitzicht en andere eigenschappen van de gietvloer te behouden, en uiteraard ook met het oog op een zo laag mogelijk risico op microbiële besmetting.

Het is algemeen aanbevolen om kunstharsvloeren tussen reinigingsbeurten door waar mogelijk droog te houden, bij een lage relatieve vochtigheid. Gietvloeren zijn bestand tegen de meest courante reinigingsmiddelen, mits ze worden toegepast in overeenstemming met de instructies van de fabrikant.

Een kleine test op een onopvallende plaats is in elk geval een goede voorzorgsmaatregel alvorens een nieuw product in het reinigingsregime te betrekken. Dat regime dient overigens de toegepaste apparatuur te vermelden, alsook het type reinigingsmiddel en de reinigingsfrequentie en -temperaturen.

Met medewerking van: ACO nv, Devafloor bvba, Master Builders Solutions nv, Sika Belgium nv