Waarop moet je letten bij de keuze van een generator?

Heb je stroom nodig op een plek waar er geen aansluiting is? Wil je een back-up hebben voor een algemene stroompanne? Dan is een generator een handig toestel om in huis te hebben. We geven mee waarop je moet letten bij de keuze van je toestel.

Waarom kiezen voor een generator?

Wat is een generator?

Een generator is een apparaat dat mechanische energie omzet in elektrische energie. Dit gebeurt meestal via een verbrandingsmotor die draait op benzine, diesel of gas. De generator zorgt ervoor dat je elektrische apparaten kunt blijven gebruiken wanneer de stroom uitvalt of wanneer er geen netstroom beschikbaar is - denk aan bouwwerven, of een chalet/werkatelier op een meer afgelegen locatie. 

Daarnaast kan het ook handig zijn om een licht toestel te hebben tijdens bijvoorbeeld kampeertrips, of bij gebruik van outdoor apparatuur.

Waarom een generator in huis halen?

• Back-up bij stroomuitval: bij een langdurige stroompanne kunnen essentiële apparaten zoals de koelkast, diepvriezer, verlichting of verwarming blijven functioneren.
• Klusprojecten op locatie: werk je aan een tuinhuis of bouw je iets op een terrein waar er (nog) geen stroom is? Dan is een generator onmisbaar voor het gebruik van gesnoerde boormachines, zagen en andere gereedschappen.
• Camping en reiscomfort: compacte en stille generatoren zijn ideaal om elektriciteit te voorzien in een mobilhome of op een camping.

Waarop moet je letten bij de aankoop van een generator?

Vermogen (Wattage)

Het vermogen van de generator dat je nodig hebt is van essentieel belang bij de keuze van je toestel. Bepaal altijd eerst wat je als essentieel beschouwt: welke toestellen wil je tegelijk gebruiken?

Meestal zijn de koelkast en de diepvriezer het eerste waaraan men denkt. Als back-up tijdens de wintermaanden is het misschien ook belangrijk om de verwarming te kunnen gebruiken. Daarnaast zijn zaken zoals de Wi-Fi-router en de verlichting ook niet te overzien.

Tel het vermogen in watt op van alle apparaten die je wenst aan te sluiten en kies een generator met een iets hogere capaciteit. Veel toestellen (vooral met een motor of compressor) hebben immers een hoger piekverbruik bij het opstarten, neem daarom ook steeds een ruime marge op in je berekening. Laat je bij twijfel begeleiden door een vakman.

Een basisrichtlijn:

• < 2.000 W: geschikt voor lichte toepassingen (lampen, opladers, kleine apparaten)
• 2.000–4.000 W: goed voor power tools en meerdere huishoudtoestellen
• 5.000 W: geschikt voor zware machines of meerdere systemen tegelijk

Het spreekt voor zich dat toestellen met een groter vermogen ook over een grotere tankinhoud (voor de brandstof) beschikken en een verhoogde autonomie (hoe lang de generator kan draaien) hebben.

Type motor

Hoofdzakelijk heb je voor een generator de keuze tussen benzine, diesel of gas. Benzine-aangedreven generatoren zijn vaak lichter en goedkoper en zijn veelal geschikt voor gebruik van kortere duur. Om een langdurige periode te kunnen overbruggen, kies je dan beter een toestel dat werkt op diesel. Dieselgeneratoren zijn vaak robuuster, maar ook duurder en lawaaieriger.

Generatoren op gas worden gezien als de meest milieuvriendelijke of zuinigste optie. Propaan- of butaangas verbrandt immers completer en schoner dan benzine of diesel.

Dual fuel

Dual fuel toestellen werken zowel op benzine als op gas (propaan of butaan). Een dergelijke generator biedt iets meer flexibiliteit: bij een tekort aan benzine kun je overschakelen op gas. Je kiest de brandstof op basis van prijs of de gebruiksduur. Er bestaan ook toestellen die automatisch kunnen overschakelen op de andere brandstof wanneer de ene brandstof opraakt.

Klassiek of invertergenerator?

Klassieke generatoren doen goed hun werk om stroom te leveren voor vaste toestellen zoals een verwarmingsketel of koelkast, maar de ruwe stroom is minder geschikt voor delicate apparaten zoals laptops of tv's. Als je dergelijke apparatuur wil voeden met een generator kies je beter voor een invertergenerator.

Een invertergenerator is bijzonder geschikt voor wie op zoek is naar stille, compacte en energiezuinige stroomvoorziening. Een invertergenerator gebruikt slimme elektronica om de opgewekte stroom eerst om te zetten naar gelijkstroom (DC) en daarna terug naar perfect gestabiliseerde wisselstroom (AC) met een zuivere sinusgolf. Daardoor is hij veilig voor gevoelige elektronica zoals laptops, opladers en medische apparatuur.

Invertergeneratoren zijn vaak ook aanzienlijk stiller (vaak onder de 60 dB) en passen hun motortoerental automatisch aan op de gevraagde belasting, wat niet alleen brandstof bespaart, maar ook de levensduur van het toestel verlengt.

Mobiel of stationair?

Bij een generator doemt al snel het beeld op van een lijvig, log, zwaar toestel. Uiteraard heb je hier ook verschillende afmetingen.

• Kleine, draagbare toestellen voor toepassingen zoals camping, laptopvoeding/verlichting of lichte toestellen (tot ongeveer 2.000 W) hebben vaak afmetingen tot 55 x 45 x 35 cm en een gewicht tot 25 kg. Deze zijn met andere woorden prima draagbaar. Zeker als ze voorzien zijn van een ergonomische handgreep.
• Generatoren die huishoudtoestellen of meerdere zware tools tegelijk moeten voeden (2.000 - 4.000 W) zijn wat lijviger (tot 70 x 55 x 55 cm) en zwaarder - reken tot 45 kg voor invertertoestellen en 60 kg voor klassieke toestellen.
• Grote generatoren met een vermogen van over de 4.000 W schurken al aan tegen 100 x 75 x 50 cm en een gewicht tot 120 kg. Dergelijke toestellen zijn uiteraard niet meer zomaar draagbaar, maar zijn vaak voorzien van wielen voor een zo makkelijk mogelijk transport.

Tip: de geschikte locatie
Of je nu een mobiele of stationaire generator gebruikt, hij moet hoe dan ook ergens staan. Zorg dat je genoeg plaats voorziet. Zorg voor minstens 50 cm vrije ruimte rondom de generator op de staanplaats bij gebruik, en gebruik een generator nooit binnenshuis. Wil je een generator enkel gebruiken op kampeertrips? Ga dan zeker na of het toestel past in je garage, tuinhuis of wagen/mobilhome.

Het geluidsniveau

Let bij de keuze van je toestel op het geluidsniveau in decibel (dB), zeker voor gebruik in woonwijken of op campings. Over het algemeen kan je stellen dat invertergeneratoren (gas) de stilste keuze zijn (rond de 50 tot 70 dB). Bij klassieke benzinegeneratoren ligt het geluidsniveau bij gebruik gemiddeld tussen de 70 en 90 dB, voor dieselgeneratoren gaat dat al tot 100 dB. 

Het geluid van een generator kan je eventueel dempen door de generator op een zachte ondergrond te plaatsen, zoals gras of rubbermatten. Dat zal voor een verminderde trilling zorgen. Zorg ook voor voldoende afstand tot slaap- of leefruimtes - reken hier een minimumafstand van 7 m.

Tip
Kies een generator met eco-modus of automatische toerentalregeling voor een verhoogde autonomie van je toestel.

Hoe sluit je een generator aan?

Direct of via invoerschakelaar?

Direct op de generator

Je sluit toestellen rechtstreeks aan op de stopcontacten van de generator. Eventueel gebruik je een verdeeldoos of een haspel die zwaar genoeg is voor huishoudtoestellen. Gebruik géén standaard huishoudverlengkabels – ze zijn vaak te zwak voor bijvoorbeeld een koelkast.

Via een omschakelaar

Eventueel kan je ook een invoerschakelaar of netovername-inrichting laten installeren door een elektricien. Als je je volledige woning wil kunnen voorzien van stroom bij een stroompanne is dit de meest aangewezen optie. Bij stroompanne kun je dan manueel (of automatisch) omschakelen van het net naar de generator.

De installatie moet uitgevoerd worden door een erkende vakman, voldoen aan de AREI-voorschriften en moet gekeurd worden door een erkende instantie voor eerste ingebruikname.

De generator mag zeker nooit rechtstreeks verbonden zijn met het net zonder fysieke scheiding via een netomschakelaar: dit zou immers levensgevaarlijke backfeed kunnen veroorzaken voor technici die aan het net werken.

Tips voor het gebruik van een generator

• Lees altijd de handleiding van je specifieke toestel voor je hem in gebruik neemt.
• Gebruik een generator altijd buiten of in een goed geventileerde ruimte.
• Controleer het vermogen van je toestellen en kies een generator met voldoende vermogen. Vermijd overbelasting en sluit altijd eerst apparaten met een laag verbruik aan.
• Voor benzinegeneratoren: laat de generator regelmatig draaien, ook als je het apparaat niet daadwerkelijk gebruikt (bijvoorbeeld maandelijks 10 minuten). Benzine veroudert immers sneller dan gas.
• Gebruik een overspanningsbeveiliging voor gevoelige apparatuur.
• Wanneer je een generator uitschakelt, schakel je eerst de aangesloten toestellen uit, dan laat je de generator afkoelen, en pas dan zet je hem uit.
• Bewaar brandstof veilig, weg van hittebronnen.
• Onderhoud is essentieel: vervang olie tijdig en bewaar de generator droog.