Je werkbank upgraden met hulpstukken
In een eerder artikel toonden we al hoe je zelf een werkbank op maat van jou en je atelier kan maken. Je kan deze nu optimaliseren met enkele handige upgrades zoals een extra klem. Of wat dacht je van enkele wielen onder je tafel om ze verrijdbaar te maken.
aan de slag
klem om werkstukken vast te zetten
Waar de klem komt te zitten, is er eerst nog een versteviging nodig. Een lijvig stuk balk doet dienst, maar je meet best alles nog even op. Zet de maat over, en met de afkortzaag kan je heel precies afkorten.
Werk met een zaagblad voor timmerhout en spaar je zaagblad met vele, fijne tanden voor die klusjes waarvoor ze bedoeld zijn. Eens de balk past, kan je voorboren. Je moet straks dus schroeven gebruiken die doorheen de balk gaan, én nog grip vinden in de poot van de werkbank. Een drietal schroeven voldoen. Met wat houtlijm erbij fixeer je alles goed vast.
extra omkasting
Meet opnieuw op. Ditmaal om een extra omkasting te creëren. Waarom geen massieve verdikking hier? Later schuift er een spanklem doorheen die omkasting, dus dan moet je minder hout uitwerken om die spanklem te laten verschuiven. Eerst probeer je het plaatmateriaal op maat te brengen. Kijk uiteraard vooraf of je geen resthout hebt liggen.
Hier gebruiken we multiplex uit meranti. Dat splijt minder vlug langs de randen en hoeken dan mdf. Teken af tot waar je kan boren, zo schroef je straks niet per ongeluk in het achterliggende gedeelte. Vergeet ook niet om hier nog wat lijm aan toe te voegen. Dat maakt de verbinding er alleen maar steviger op.
De omkasting komt uitgelijnd tegen de verstevigde poot van de werkbank. Je kan op het zicht nog wat gaten voorboren, en verder vastmaken met schroeven. Opnieuw nog wat lijm knijpen, en dan kan ook de afdekplaat vooraan er nog op.
GELEIDERS VOOR DE KLEM
Met een vuren plank maak je de geleiders van de klem. Eerst moet je twee stukken op maat afkorten. Het eerste gebruik je als mal voor de tweede. Elke geleider moet nog passeren via de omkasting dus de breedte van de plank moet nog worden uitgehaald. Reken daar ook de dikte ervan bij. Met de decoupeerzaag heb je alles in een mum van tijd uitgezaagd. Ook met de beitel kan je het hout uitwerken. Test tussendoor geregeld eens of het werkt en stop niet tot alles klopt. Wil je even ‘vals spelen’, dan kan je er de multitool bij halen.
Om de geleiders te kunnen verstellen op afstand, moeten er gaten in. Met een stukje rondhout kan je ze dan vastzetten op de gewenste positie. Je moet nog de afstanden overzetten, hier op een goeie 4 cm, en die dan allemaal uitboren met een diameter die overeenkomt met die van het rondhout.
Wil je elk gat perfect loodrecht uitgeboord? Dan grijp je best naar een kolomboor, maar je kan de klus ook klaren met een gewone accuboor. Let dan gewoon een beetje op je houding, zodat de gaten zo haaks mogelijk zijn. Als je één geleider klaar hebt, werk je de tweede af.
het steunblok
De volgende stap is het steunblok van de klem. Meet alles op en kort dan het hout af. Positioneer het blok zo dat het uitkomt met het tafelblad. Klem de balk voorlopig even vast. Ook hier moet je een stuk van de geleiders uitwerken. Teken af en kopieer de tekening langs de onderkant. Herhaal dat proces aan de andere kant van de balk. Met de decoupeerzaag in de aanslag, hap je de overbodige houtdelen weg.
Aan de bovenkant van het steunblok komt een schuine kant. Niet om esthetische redenen, die schuine kant zal je meer bewegingsvrijheid geven als je je handzaag later wil inzetten op een werkstuk. De afkortzaag kan je in graden instellen, en zo kan er al een flink stuk ingezaagd worden. De rest moet je zelf doen. De afboording vijl je dan ook nog wat schuiner af. Daarmee is de basisvorm van het steunblok af.
afwerking van de klem
Geleiders en steunblok zet je nu vast met enkele schroeven en een beetje lijm, zoals gewoonlijk. Vanaf nu kan het steunblok al voorlopig op z’n plaats gezet worden. Let op, als je het met een spanklem wil gebruiken, dan moet het ene klemstuk eraf. De bout die het geheel aan elkaar houdt, boor je uit, en dan tik je het ijzer eraf. Het andere stuk van de spanklem moet langs hier passeren. Waar het ijzer moet schuiven, moet nu nog een passend gat komen. Centreer dit punt zo goed mogelijk, en duid het aan.
Het gat uitwerken lukt heel vlot met een slangenboor. Zo’n type boor hapt aan grote snelheid hout weg, dus om het ruime gat uit te werken is dit ideaal. De spanklem past erin, en het klemstuk achteraan moet je nog kunnen fixeren. Daarom boor je enkele gaten in het ijzer. Met een ijzerboor van goeie kwaliteit, lukt dit wel.
Boor slim, en enkel doorheen de uitstulpingen, zodat je niet door een massief blok ijzer moet passeren. Dit is enkel om er wat schroeven in te bevestigen zodat alles vastzit aan de werkbank. Waarom deze stap? Als je klem tijdens het testen wat scheef lijkt te trekken, kan je alles weer uitlijnen door hier een schroef te laten uitzitten. Daarna is het louter een kwestie van het ijzer te bevestigen, en klaar is kees. De spanklem kan nu z’n werk doen.
wielen plaatsen
Wij rusten de werkbank uit met enkele stevige, inklapbare wielen, louter om hem te kunnen verplaatsen. Met een plank op overschot - in dit geval stevige betonplex - lijn je uit waar je de wielen kan plaatsen. Zaag de plank op maat. Het voetstuk van elk wiel heeft voorgeboorde gaten. Daarlangs boor je het hout volledig door. Daar komen straks bouten langs om alles te bevestigen.
Als je het ene wiel hebt afgewerkt, kan je alles kopiëren op de volgende plaat. En eens alle gaten zijn uitgeboord, plaats je de bouten. Vergeet de bijhorende sluitring niet. Fixeer de moer aan de andere kant met een ratelsleutel.
Om de scharnieren te doen plooien, moet je nog wat dikte overbruggen met wat blokjes resthout. Schroef de scharnieren helemaal vast. Let wel, ze zijn breder dan het hout, maar dat geeft niet. Is de ene kant klaar, dan kan je de andere wielen bevestigen.
TIP
Investeer in wielen die toch 120 kg per wiel kunnen dragen. Als je van plan bent gereedschapskoffers met materiaal in je werkbank op te bergen, dan tikt het gewicht vlug aan!
