Opbergkoffer en opstapje in één: zo maak je het zelf
Een gereedschapskoffer is onmisbaar in je toolarsenaal. Zo'n koffer kan je uiteraard ook zelf maken. We tonen hoe je er één maakt met nog een extra functie. Deze gereedschapskoffer kan tegelijk als opstapje dienen.
De voorbereiding
Materiaal verzamelen
Een juiste materiaalkeuze is uiteraard belangrijk. Iets dat als opstapje moet dienen, moet stevig genoeg zijn om een persoon te kunnen dragen. Zorg dus dat je sterk plaatmateriaal gebruikt.
Wij werken hier met multiplex van 15 mm dik. Dat is ideaal voor een dergelijke constructie. Het geeft voldoende stevigheid zonder de koffer al te zwaar te maken. De onderdelen worden aan elkaar bevestigd met schroeven en enkele nagels. Daarnaast hebben we voor het deksel ook een pianoscharnier nodig.
Qua gereedschappen heb je in principe genoeg aan een decoupeerzaag om alle onderdelen op maat te maken, en een schroefboormachine en een hamer om alles aan elkaar te bevestigen.
Onderdelen op maat maken
Met het plan bij de hand kan je de onderdelen op maat maken.
Zijpanelen met poten
We beginnen met het op maat zagen van de zijpanelen: breed onderaan en iets smaller bovenaan. Hierin worden overigens ook de poten geïntegreerd, zodat dit uit één stuk bestaat. Teken de maten van je plan over op het plaatmateriaal. Pas wanneer de vorm secuur op je paneel uitgetekend is, ga je dit effectief op maat zagen.
Eenmaal het eerste zijpaneel gezaagd is, kun je dit gebruiken als mal om een tweede identieke te maken. Dit bespaart je heel wat meetwerk, en zo ben je 100% zeker dat de tweede zijde precies dezelfde vorm en grootte zal hebben.
Nette zaagsnede
Het gaat om kleinere platen, en een relatief fijn zaagwerk, dus is de decoupeerzaag hier de beste optie. Let er wel op dat die goed ingesteld staat. In het geval van deze gewone panelen gebruiken we de pendelstand niet. Dit geeft dan ook de meest nette zaagsnede - uiteraard ook met een gepast zaagblad voor hout én een vaste hand.
Een goede ondersteuning van je werkstuk kan je nog extra helpen voor een zo proper mogelijke zaagsnede, zodat je tegelijk voldoende houvast hebt, zonder in je werktafel te zagen.
Tip: hoe stel je de pendelinstelling van een decoupeerzaag in?
Niet elke houtsoort laat zich even makkelijk verzagen met een decoupeerzaag. Je moet eerst de pendelinstelling - de mate waarin het zaagblad naar voor en naar achter beweegt - afstellen. Een vaste regel bestaat hiervoor niet. Je bepaalt de juiste stand door eerst te gaan testen op een reststuk van je materiaal.
In een hoek ...
Een hoek zagen doe je beter in meerdere bewegingen. Begin door met een grote bocht de ene zijde aan te pakken. Herneem dan om de hoek verder op punt te zetten. Zo zorg je ervoor dat je mooi tot in de hoek zaagt, en niet te ver.
Opstaande zijkanten
Ook de korte opstaande zijkanten moeten nu nog op maat gemaakt worden. Het plan vormt hiervoor weer je leidraad. Teken secuur over en zaag uit met de decoupeerzaag.
Het deksel
Het volgende onderdeel dat we hier op maat maken, is het deksel. In dit bovenpaneel moeten twee uitsparingen gemaakt worden, die zullen dienst doen als handvat. Op die manier ga je de opstapkoffer gemakkelijk kunnen optillen en verplaatsen.
De locatie voor de uitsparingen vind je vanzelfsprekend weer terug op het plan. Meet af in de breedte en zet de lijnen mooi haaks en met de juiste lengte uit met behulp van een winkelhaak. Het uiteinde van deze openingen kun je rond maken met behulp van een forstner- of houtcilinderboor. De diameter ervan stem je af op de breedte van je rechthoekige openingen. Leg een reststuk hout onder je plank voor je de gaten klokt. Zo boor je niet in je werkblad, én bekom je ook aan de achterzijde een nette zaagsnede.
Via deze gaten kun je nu met de decoupeerzaag de rest van het handvat uitzagen. Werk de zaagsnede tot slot nog bij met wat schuurpapier. Zo kun je de splinters weghalen en de hoekjes breken, voor een zachte grip van de koffer.
Eens dat op punt staat, moet je ook de andere hoeken van het deksel nog breken. Gebruik hiervoor een schuurblokje, dit werkt een stuk vlotter en rechter. Doe dit aan zowel de boven- als de onderkant van het deksel en duw goed door tijdens het schuren. De hoeken van het deksel mogen in principe goed afgerond zijn, zo verklein je de kans om je eraan te kwetsen.
En de bodemplaat?
Aangezien de bodem van deze kist een gewoon rechthoekig paneel is, hebben we dit met behulp van ons plan al vooraf precies op maat laten zagen in de doe-het-zelfzaak.
Koffer maken
Met de basisonderdelen op maat kan je de koffer in elkaar puzzelen.
Zijkanten aan elkaar
Je assembleert de verschillende onderdelen simpelweg met schroeven, want een onzichtbare bevestiging is hier uiteindelijk bijzaak. Begin met het aan elkaar vastmaken van de vier zijkanten.
Uittekenen en voorboren
Teken het midden van de plankdikte af en trek deze lijn over de volledige hoogte door met de winkelhaak. De voorste plaat van de verbinding ga je daarna voorboren met een diameter die iets groter is dan je schroefdikte. Voorzie een drietal gaten per aansluiting, die je verdeelt over de uitgezette lijn.
Combineren met houtlijm
Daarna breng je nog houtlijm aan op de verbinding voor extra stevigheid. Houd de twee zijden die je met elkaar wilt verbinden dan netjes tegen elkaar.
Gebruik een winkelhaak bij het vastschroeven in de voorgeboorde gaten, zo weet je zeker dat je alle zijkanten mooi haaks aan elkaar bevestigt.
Zijkanten met bodemplaat verbinden
Eenmaal alle vier de zijkanten van de koffer zo met elkaar verbonden zijn, kun je het bodempaneel gaan monteren. Test eerst nog even of het goed past - het mag gerust wat klemmen. Als alles goed zit, lijm en schroef je de bodemplaat aan de onderzijde vast op de korte zijdes, want de bodem is daartegen gepositioneerd. Markeer wel waar de onderliggende planken liggen, zodat je op de juiste plaats kan voorboren en vastschroeven.
Extra nagels
Aan de lange zijde zit het bodempaneel tussen de zijpanelen van de koffer. Aan die kanten kun je eventueel nog extra gaan fixeren met een aantal nagels. Teken wel eerst af waar het midden van de bodemplaat is, zodat je dan op de juiste afstand via de zijkant de nagels kan inkloppen.
Versteviging van de poten
Aan de vier hoeken, ter hoogte van de poten, voorzie je nog een extra laag multiplex. Met deze extra planken aan de buitenzijde, ter hoogte van de vier poten, geef je de kofferpoten extra steun en stevigheid mee, om ook als opstapje te kunnen dienen. Tegelijk dek je er de eerder gemaakte schroefverbindingen mee af, wat mooi meegenomen is!
Teken de hoek af waarin je de nodige plankjes moet zagen, door deze stukken tegen de uiteindes te houden. Zaag vervolgens met de decoupeerzaag de stukken op maat.
Deze planken zal je met schroeven via de binnenkant op de zijwanden bevestigen, dus boor je het eerste deel van de verbinding eerst voor. Op die manier zal je ervoor zorgen dat de twee delen mooi tegen elkaar aan trekken. De lengte van je schroeven stem je uiteraard af op de dikte van je panelen, zodat die niet zouden uitsteken.
Breng eerst weer wat lijm aan, lijn de twee stukken dan netjes met elkaar uit, voor je definitief vastschroeft. 2 schroeven zijn voldoende om de plaat mooi op zijn plaats te houden.
Open opbergvakken
Aan de uiteindes van de koffer kun je nog extra open opbergvakken voorzien. De vorm van de grote zijpanelen en de maat van het bodempaneel werden hierop afgestemd. Het enige wat je nog moet doen, is een extra plankje monteren om het bakje te vervolledigen.
Ook deze plankjes kon je al vooraf op maat laten zagen en hoef je dan enkel nog ter plaatse te installeren met lijm en een aantal nagels. Zorg dat die nagels voldoende lang zijn, zodat ze diep genoeg in je plankje verankerd zitten.
Tip
Klem desnoods je werkstukken vast met een lijmklem tijdens het nagelen, zo kun je je volledig focussen op het recht inslaan van de nagel.
Hoeken breken
Zo is de basis van je opbergkoffer in principe af. Ga wel nog eens met je schuurblokje over alle randen, om alle scherpe kantjes weg te halen.
Aan de onderkant van de poten schuur je de hoeken extra op. De randen mogen daar goed afgeschuind zijn, want anders zou dit een teer punt vormen waar er afbrokkeling zou ontstaan. Door alle hoeken te breken en eventueel wat bij te schuren, maak je van deze stevige opstapkoffer meteen ook een mooi geheel
Deksel monteren
Uiteraard moet het deksel wel nog gemonteerd worden.
Pianoscharnier op maat
Om het deksel vlot open en dicht te kunnen maken, kun je een pianoscharnier gebruiken. Dit heeft als voordeel dat het voor een stevig en strak resultaat zorgt, én je het zelf op de juiste lengte kan maken. De decoupeerzaag kan hiervoor dienstdoen, maar zorg er dan wel voor dat je een zaagblad voor metaal gebruikt. Een ijzerzaag is natuurlijk ook een optie als je geen decoupeerzaag bij de hand hebt.
Uitvullatjes voorzien
Voorzie ook nog een paar uitvullatjes om het verschil in hoogte tussen de lange en korte zijpanelen van de koffer bij te passen. Dit is nodig om het deksel voldoende steun te geven. Positioneer het deksel dan precies gecentreerd, en teken het midden van de onderliggende planken af.
Zet over op de onderzijde van het deksel met behulp van een winkelhaak, zodat je dit als referentie hebt om de uitvullatten op de juiste plaats te kunnen monteren. De dieptepositie kun je op die manier bepalen. Voor de breedte neem je gewoon het midden.
Boor de latjes dan weer voor, om ze daarna met lijm en schroeven op het deksel vast te maken. Meet tijdens het bevestigen ook na, zodat je ze zeker mooi recht plaatst. Je zal zien dat er tussen het latje en het onderliggende zijpaneel nog wat speling zit. Dit is perfect, want daar moet nog het pianoscharnier natuurlijk tussen komen.
Pianoscharnier bevestigen
Bevestig het pianoscharnier eerst mooi recht op de uitvullat aan je deksel. Doordat het om één doorlopend stuk gaat, is het gemakkelijk deze uit te lijnen en om daarna de tweede zijde op de koffer zelf te monteren. De scharnierende gedeeltes zitten al aan elkaar vast, dus het is gemakkelijk de twee onderdelen recht aan elkaar te bevestigen.
De vele montagegaten zorgen ervoor dat je geen al te lange schroeven moet gebruiken. Let erop dat de schroefkop niet te dik is – gebruik er sowieso met een platte kop – zodat het scharnier nog mooi kan sluiten. Deze multiplex is een relatief zacht hout, waardoor voorboren voor de kleine schroefjes niet nodig is.
Tip: bijvijlen
Je zult zien dat het deksel mogelijk nog wat hapert aan de zijkanten bij het sluiten. Dat valt makkelijk op te lossen door die kantjes nog wat bij te vijlen.
Slot monteren
Als laatste stap moet er nog een slot op het deksel gemonteerd worden, want je wil natuurlijk niet dat je koffer openklapt bij het opheffen. Een span- of hefboomsluiting lijkt hiervoor ideaal.
Monteer de plaatjes met het haakje op de uitvullat aan je deksel. Het uitstekende deel kun je wat aankloppen met een hamer, zodat het netjes aansluit en je er niet aan zou haperen. Het andere deel, met de hefboom, monteer je op de koffer. Je monteert best twee sloten, zodat het deksel zeker goed vast zit.
