Overschakelen op ledlampen: hoe pak je het aan?

Je ziet het in menig tiplijstje opduiken als besparingstip: vervang al je oude lampen door ledverlichting. Logisch, want als je weet dat je met een ledlamp van 5 W tot zeven keer minder verbruikt dan een gloeilamp van 40 W voor hetzelfde licht, is switchen op ledlampen een no-brainer. Maar wat zijn de voordelen en waarop moet je letten wanneer je je oude lampen vervangt?

 

WAAROM KIEZEN VOOR LEDVERLICHTING?

Ledlampen zijn tegenwoordig de duurzaamste en sterkste oplossingen qua verlichting in de woning. Vroeger waren ze synoniem voor onaangenaam licht, maar vandaag kunnen ze vrijwel overal worden toegepast om zowel binnenruimte als je terras of tuin gezellig en functioneel te verlichten.

Naast de uitgebreide mogelijkheden, zijn ledlampen ook gewoon veel zuiniger in gebruik dan een gewone gloeilamp of een halogeenlamp. Ze zetten minder energie om in warmte en meer in licht. Een gloeilamp van 40 W gebruikt maar liefst tot zeven keer meer dan een ledlamp van 5 W voor hetzelfde licht. Slechts 10% van de energie voor een gloeilamp wordt overigens omgezet in licht, de rest in warmte. Bij een ledlamp wordt 80% van de energie omgezet in licht.

Daarnaast gaan ledlampen ook een stuk langer mee, met gemiddeld tussen de 25.000 en 50.000 branduren voor je ze moet vervangen. Ter vergelijking: een spaarlamp/fluorescentielamp gaat gemiddeld 5.000 uren mee.

TIP
Ledlampen genereren weinig warmte in de lichtstroom zoals bij gloei- en halogeenlampen, maar wel een beetje aan de achterkant van de lamp. Daarom sluit je een ledlamp best niet volledig in, want dan kan de warmte nergens worden afgevoerd en zal de lamp sneller kapot gaan. Er bestaan echter ook gesloten armaturen op basis van ledmodules. Deze beschikken over een koelvin die voor de warmte-afvoer zorgt.

Ledverlichting vereist verder ook een laag voltage (3,2 of 12V). Ze hebben een vermogen van een halve tot 8 W per led of ledgroep. Doordat er geen glas of gloeidraad bij komt kijken, zijn ledlampen voorts ook een stuk robuuster dan gloei- en halogeenlampen. Ze kunnen dus beter schokken opvangen.

MEER WETEN:
> Welke soort lampen kiezen voor je woning?

 

WAAROM NU OVERSCHAKELEN OP LEDVERLICHTING?

Gloeilampen zijn al een hele poos niet meer te verkrijgen, halogeenlampen worden sinds 2018 ook uitgefaseerd. Heb je er nog oude liggen die werken? Dan kan je natuurlijk argumenteren dan je niet speciaal nieuwe lampen moet kopen en dat eerst de lampen die je hebt, gebruikt tot ze op zijn.

Toch is het, zeker wanneer de elektriciteitsprijzen de hoogte in schieten, de moeite waard om meteen alle lampen die nog geen led zijn, te vervangen door ledlampen. De lange levensduur en het lagere verbruik zorgen er immers voor dat je de extra kost die je nu maakt snel hebt terugverdiend.

 

OUDE LAMPEN VERVANGEN: waarop letten?

WATT en LUMEN

Wanneer je een oude lamp vervangt, wil je dat de nieuwe lamp een evenwaardige lichtsterkte heeft als de gloei- of halogeenlamp die je vervangt. Vroeger werd hiervoor vooral naar het vermogen of de wattage verwezen, bij ledlampen wordt er naar het aantal Lumen gekeken. Dat staat eveneens aangeduid op de verpakking.

TIP
Om een richtlijn te geven: 200 Lumen is doorgaans goed voor een schemerlamp. Met 800 Lumen kan je dan weer een kamer voldoende verlichten. De gewenste lichtintensiteit hangt natuurlijk af van persoon tot persoon, de ene wil meer licht dan de andere. Spotjes met reflectorkoppen hebben overigens minder Lumen nodig dan peer- of kaarslampjes.

Ga je een gloeilamp vervangen door een nieuwe lamp? Dan doet de wattage er dus niet zozeer toe. Om de juiste lamp mee te nemen moet je echter wel kunnen vergelijken met het wattage van de oude lamp. Vaak wordt de vergelijking al op de verpakking gemaakt. Een overzicht:

• een gloeilamp van 15 W vervang je door een ledlamp van 100 – 150 lm (1 - 2 W)
• een gloeilamp van 25 W vervang je door een ledlamp van 200 – 300 lm (2 - 3 W)
• een gloeilamp van 40 W vervang je door een ledlamp van 400 – 500 lm (4 W)
• een gloeilamp van 60 W vervang je door een ledlamp van 700 – 800 lm (8 W)
• een gloeilamp van 75 W vervang je door een ledlamp van 900 – 1000 lm (9 W)
• een gloeilamp van 100 W vervang je door een ledlamp van meer dan 1.300 lm (10 W of meer)

FITTING

Wanneer je lampen vervangt, moet je ook nagaan of de nieuwe lamp in de fitting van de oude past. Wil je bijvoorbeeld een tl-buis vervangen door een ledlamp in tl-formaat? Dan kan dat bij oude armaturen soms problemen geven. Kijk dus steeds na welk soort fitting je armatuur heeft.

Vaak is het eigenlijk beter om een oude armatuur meteen volledig te vervangen door een nieuwe ledarmatuur. Oude armaturen zijn namelijk niet altijd goed afgestemd op ledlampen, wat kan leiden tot een kortere levensduur van de nieuwe ledlamp omdat bijvoorbeeld de warmte niet goed kan worden afgevoerd. 

LICHTPLAN

Als je de verlichting in je woning of tuin wil vervangen, kan het nuttig zijn om (opnieuw) een lichtplan op te stellen. Idealiter stel je die samen met een lichtexpert, maar je kan ook zelf aan de slag.

MEER WETEN:
> Technische aandachtspunten bij de keuze van je lampen
> Hoe een lichtplan opstellen?