Creatief omspringen met verloren ruimte: hoe maak je een keukenkastlift?
Heb je onbenutte ruimte in je keuken waar je niet meteen traditionele keukenkasten kwijt kan? Dan kan je ook zelf een kast op maat in elkaar steken. We laten zien hoe onze tooldokter dat voor zijn eigen keuken op een inventieve manier deed. Omdat kastdeuren geen optie waren in zijn situatie, maakte hij er een keukenkastlift van met een rolluikmotor.
De kast maken
Eerst even de situatie schetsen: in deze keuken gaat er opbergruimte verloren naast de dampkap. Daar kan in principe een kast in, maar kastdeuren zijn geen optie als je het front van de dampkap niet zomaar wil doorbreken.
Daarom besloot de tooldokter om de opbergruimte op een andere manier beschikbaar te maken: via een schakelaar, aangesloten op een rolluikmotor, kan de kast met geleiders naar boven en naar beneden schuiven. Alles zit netjes weggewerkt achter het front van de dampkap.
Buitenkast maken
De kast zit in een buitenomkasting. Hij zet die buitenkast eerst in elkaar. Deze omkasting bestaat uit vier vooraf op maat gezaagde witte melamineplaten die tegen elkaar worden geschroefd.
De platen worden eerst voorgeboord; omdat ze 18 mm dik zijn, gebeurt dit op 9 mm van de rand. Eens alle gaten zijn voorgeboord, brengt de tooldokter de schroeven in. hij gebruikt hier schroeven van 3,5 x 35; de ideale lengte voor een stevige verbinding, maar niet zo dik dat de platen zouden kunnen barsten.
Binnenkast maken
De binnenkast (de eigenlijke kast die uitschuift) bestaat hier uit een kader van vier planken met twee tussenschotten. De zijwanden steken vanboven iets uit, om het schuifsysteem aan te bevestigen. De binnenkast bestaat uit eiken melamineplanken, ook vooraf op maat gezaagd. Omdat deze kast zichtbaar zal zijn, werkt de tooldokter met een 'onzichtbare' verbindingsmethode, namelijk met lamellen.
Met lamellen
Lamellen zijn houten stukken die in uitsparingen worden vastgelijmd om een lijmverbinding te verstevigen. De lamel is dus niet zozeer het verbindingsmiddel, maar eerder een ondersteunend element in de verbinding. Je kunt het beschouwen als een stevigere versie van een deuvel. Je moet de openingen in je platen wel uitfrezen.
Uitsparingen maken
Eerst wordt bepaald waar de lamellen moeten komen. Om ervoor te zorgen dat de juiste platen met elkaar worden verbonden, gebruikt de tooldokter paringstekens.
De uitsparingen worden gemaakt met een lamellenfreesmachine, die telkens de helft van zo'n lamel verbindingsplaatje moet frezen in elk werkstuk. De groef op de machine moet overeenkomen met de overgetekende posities.
Om de uitsparingen in de zijwanden van de binnenkast te maken, wordt niet met het zoolvlak van de machine gewerkt, maar met de aanslag. De tooldokter gebruikt wél het zoolvlak voor de boven- en onderplaat, waar de uitsparingen op de kopse kanten komen.
Twee tussenplanken
De kast krijgt hier ook twee tussenplanken. Om exact te bepalen waar die moeten komen, mat de tooldokter de lengte van de plaat en trok hij de dikte van de twee tussenplanken daarvan af. Dat getal deelde hij door drie. Na alles netjes uitgelijnd te hebben, worden hier ook de nodige lamelverbindingen gemaakt, beginnend met het uitfrezen van de uitsparingen.
Op de kopse zijden van de tussenplanken wordt er met het zoolvlak van de machine gewerkt, en op de boven- en onderplaat met de aanslag. Zodra alle gaten gemaakt zijn, kan het geheel met de lamellen al eens ter controle in elkaar gezet worden om te zien of alles past.
Achterwand
De kast krijgt voor de stevigheid ook een achterwand, die met een tand-en-groefverbinding aan de zijwanden, de bovenplaat en de onderplaat wordt vastgelijmd. Hiervoor worden dus ook groeven uitgefreesd aan de randen van de achterwand, en in de zijwanden en de boven- en onderplaat. De tooldokter werkt hier met een zelfgemaakte freestafel. Zodra de groeven zijn uitgefreesd, worden de zijwanden en de achterwand aan de voorlopige constructie gezet.
Montage
Dan is het tijd om alle onderdelen aan elkaar vast te maken met de lamellen en houtlijm. Gezien het om een keukenkast gaat, gebeurt dat best met D3-houtlijm, met vochtbestendige eigenschappen. Uitpuilende lijmresten worden zo snel mogelijk verwijderd voor de lijm uithardt.
De zijwanden worden nog aan de bovenplaat vastgemaakt met schroeven voor een stevig geheel. Hiervoor wordt er eerst voorgeboord alvorens te schroeven. Ook de achterwand wordt nog aan de tussenschotten vastgeschroefd.
Kasten verbinden
Na het schroeven moest de lijm eerst nog een tijdje uitdrogen. Eens de lijm droog is, kan de verbinding tussen de eiken binnenkast en de witte buitenkast gemaakt worden.
Buitenkast beschermen
De binnenkast moet in de buitenkast glijden. Daarvoor zijn er vier pvc-latjes voorzien van 2 mm dik. Die worden met schroeven aan de binnenkant van de zijwanden bevestigd, uiteraard twee per wand. Op die manier wordt de binnenkant van de buitenkast beschermd wanneer de binnenkast naar boven of naar beneden schuift. Deze pvc-latjes worden nog voorgeboord met een soevereinboor, zodat ze mooi verzonken kunnen worden geschroefd.
Hangsysteem op de achterwand
De tooldokter monteerde hier ook nog een aantal latten tegen het kader, zodat hij de buitenkast niet tegen de muur hoefde te schroeven, maar gebruik kon maken van een hangsysteem. Hij boorde de latten voor en bevestigde ze aan de bovenkant van de achterwand over de volledige breedte van de kast met schroeven en lijm.
Op ongeveer driekwart van de onderplaat wordt er op de achterwand nog een extra balk bevestigd die voorkomt dat de kast kan kantelen.
De geleiders bevestigen
Nu is het tijd om de twee metalen geleiders te bevestigen aan de buitenkast. Die komen aan de binnenkant van de achterwand. Hierlangs kan dan de binnenkast naar beneden glijden. Er wordt uitgemeten waar ze moeten komen en dan vastgeschroefd. Vervolgens kan de binnenkast aan het verlengde van de geleiders vastgemaakt worden.
Kast motoriseren
Nu de binnen- en buitenkast in elkaar zitten, is het tijd om de motor te installeren, want deze kast moet elektrisch bediend worden. Voor deze installatie wordt een rolluikmotor gebruikt.
Rolluikmotor bevestigen
Om de rolluikmotor te kunnen bevestigen, worden er enkele extra latten op de bovenkant van de buitenkast gemonteerd. De as wordt vervolgens daarop vastgeschroefd. Het bijbehorende rolluiklint wordt aan de binnenkant van de kast vastgeschroefd. Zodra dat is gebeurd, kan het meubel aan de muur worden gemonteerd.
Rolluikmotor aansluiten
Om een gemotoriseerde kast effectief te gebruiken, moet er elektriciteit voorhanden zijn. In het geval van de tooldokter was die aanwezig. Er wordt een schakelaar gemonteerd op de aanwezige elektriciteitsdraden. Op de schakelaar worden vervolgens de draden van de rolluikmotor verbonden. Bepaal eerst waar de schakelaar precies komt en plaats daar een inbouwdoos, waarin je vervolgens de schakelaar zelf plaatst.
Dan kunnen de draden van de motor verbonden worden. Om de aansluitingen te maken strip je, met je striptang, de mantels van de draden zodat het koper bloot komt te liggen. Doe dat voor alle draden, ook die van de rolluikmotor. Maak dan de nodige verbindingen aan de aansluitpunten van de schakelaar, kleur per kleur.
Eens dat gebeurd is, kan je de elektriciteit terug aanzetten en het mechanisme testen. Vergeet niet om ook het afdekplaatje op de schakelaar terug te plaatsen.
Met een druk op de knop komt de kast naar beneden, zodat alle benodigdheden tijdens het koken binnen handbereik zijn. Zijn ze niet nodig, dan verdwijnt de kast gewoon weer naar boven.
Kast afwerken
In dit geval wordt de kast later onderaan nog afgewerkt met een passende decoratieve plaat, die wordt vastgelijmd aan de bodemplaat van de binnenkast.
TIP
Als je zelf een dergelijk ontwerp wilt maken in een soortgelijke situatie, houd er rekening mee dat je genoeg plaats maakt rond je kast om veilig de elektrische aansluiting te maken.
