Maak zelf een evenwichtsbordspel
Van een vorig project hadden we nog enkele houten cirkels en een aantal platen over. We gebruiken deze om een evenwichtsbordspel te maken. Je kan zelf ontdekken hoe je het bord strategisch in balans kunt houden, of je kunt je tegenstanders uit balans brengen. Simpel én leuk! Zowel het spelen van het spel als het zelf maken ervan. Lees hier hoe je te werk gaat.
Waaruit bestaat het spel?
Dit evenwichtsbordspel bestaat uit een houten onderstel, een rond evenwichtsbord dat daaraan met een touw vasthangt, en een set pionnen. Om het spel te kunnen spelen, ga je ook nog enkele dobbelstenen nodig hebben. Het houten werkstuk, de basis van het spel, bestaat uit verschillende onderdelen: een basisplaat, een bak om de pionnen in te bewaren en een verticale constructie om het evenwichtsbord er met een touw aan op te hangen.
Cirkel voor evenwichtsbord
De houten cirkel die we hier gebruiken als evenwichtsbord is recupmateriaal uit een vorig project. Er bestaan heel wat manieren om een cirkel precies uit te tekenen en uit te zagen. We leggen hier nog eens uit hoe we deze cirkel hebben gemaakt met de bovenfrees.
Met een hulpstuk
Je wilt uiteraard een perfect ronde cirkel. Wij hebben hiervoor een hulpstuk gemaakt om onze bovenfrees in te zetten. Hiervoor gebruiken we een dunne plank resthout. Plaats de houder van de bovenfrees op het uiteinde en plaats vier kleine latjes rond de houder. Die latjes moeten ervoor zorgen dat de houder goed vast zit op het hulpstuk. Haal de bovenfrees weg en schroef de latjes vast langs de onderzijde van de plank.
Zet de machine terug en controleer of de bovenfrees goed vast zit op het hulpstuk. Zorg ervoor dat de freeskop door het hulpstuk zit. Wij kozen hier voor een freesdiepte van 6 mm.
Cirkel uitfrezen
Plaats het hulpstuk vervolgens op de plank waaruit je de cirkel wilt zagen. Bepaal het middelpunt van de plank, zet het middelpunt over op het hulpstuk en schroef het hulpstuk vast op de plank door het middelpunt.
Maak je werkstuk zelf vast op de werkbank met behulp van een spanklem. Frees dan zorgvuldig de cirkel uit met de bovenfrees. Om proper te werken kan je de machine aansluiten op een bouwstofzuiger, of als de aansluiting niet mogelijk is, de stofzuigerslang erbij houden.
Afhankelijk van de dikte van de plank die je gebruikt, zal je in meerdere etappes moeten uitfrezen. Verstel de diepte van de frees tussen elke freesbeurt. Zo neem je beetje bij beetje hout weg tot de cirkel volledig uitgefreesd is. Zorg voor latjes onder de plank bij de laatste freesbeurt, zo beschadig je je werktafel niet.
Heb je geen bovenfrees? Eventueel kan je ook de cirkel toch meteen op de getekende lijn uitzagen met je decoupeerzaag en een hulpstuk dat je zelf kan maken.
Tussenstuk verticale houder
Begin met het tussenstuk van de verticale houder, dit is een gewone houten balk. Hierin boor je enkele gaten om later stukken rondhout in te bevestigen. Later ga je de balk nog op maat zagen, maar het is beter om dat te doen nadat je geboord hebt, zo heb je meer grip tijdens het boren. Leg de balk op een dikke plank zodat je niet in je werktafel boort.
Uiteraard teken je de positie van de boorgaten eerst af op de houten balk voordat je gaat boren. Het uitboren zelf doe je met een cilinderboor op je boormachine. Zorg ervoor dat de diameter voldoende is voor de houten staven van de steun.
Boor een eerste gat dwars door de balk. Teken het boorgat af en boor er doorheen. Teken ook het boorgat af op de kop van de balk. Bepaal het middelpunt door middel van de diagonalen.
Boor vervolgens rustig en zo nauwkeurig mogelijk tot halverwege het tussenstuk, zodat je goed recht kan boren. Zaag het tussenstuk vervolgens af op de juiste lengte. Dit kan je met een gewone kapzaag doen. Schuur de hoeken en randen op met schuurpapier en een schuurblokje.
Evenwichtsbord verdelen
Om het spel te kunnen spelen, moet je het bord in 6 cirkels verdelen. Om de cirkels af te tekenen met een potlood gebruik je een houten lat en een nagel als passer. Bepaal eerst het middelpunt van de cirkel door de passerlat met de nagel al eens te bevestigen. Maak de lat los en teken vijf lijnen af. Doe dat op een regelmatige afstand.
Gebruik dan je kapzaag om smalle inkepingen te maken op alle afgetekende posities. Die gelden als steunpunten voor het potlood.
Dan kan je je passer terug aan het bord bevestigen. Plaats het potlood in de inkeping en teken de cirkels een voor een af door de houten lat rond te draaien. Nummer elke cirkel van 1 tot 6. Op deze manier kan je tijdens het spelen met de dobbelsteen de pion in het juiste vakje plaatsen.
Als je dat gedaan hebt, boor je een gat door het middelpunt om er later een touw doorheen te trekken.
Pionnenbak maken
Om de bak voor de pionnen te monteren, moet je de afboordingen vastnagelen aan de onderzijde van je basisplaat. Teken de posities voor de nagels op regelmatige afstand af op de afboordingen. Klop de nagels gedeeltelijk in de plank op de afgetekende posities. Gebruik hierbij de eerste afboording als mal voor de tegenoverstaande.
Breng vervolgens houtlijm aan op de randen van de onderzijde en plaats de afboordingen op de rand. Nagel deze verder vast. Dit proces herhaal je voor de resterende, overlappende afboordingen. Verbind ook de hoeken met een nagel, doorheen de overlapping.
Schuur de randen van de bak met schuurpapier en een blokje om deze minder breekbaar en splintervrij te maken.
Steunpunt verticale houder
Het steunpunt voor de verticale houder maak je met twee houten blokjes op elkaar die in de hoek van de bak komen. Bevestig het eerste blokje met behulp van houtlijm en een drietal nagels.
Breng houtlijm aan op de bovenzijde van het blokje. Positioneer het tweede blokje dan op het eerste en nagel het vast. Bepaal vervolgens het middelpunt van het blokje met behulp van een potlood en de diagonalen. Je moet hier namelijk een ronde uitsparing maken voor de ronde balk van de verticale houder.
Plaats de boormachine met de cilinderkopboor in het middelpunt en boor tot halverwege. Neem op voorhand de juiste diameter voor de ronde staven.
Neem daarna het tussenstuk van de verticale houder erbij en sla de ronde staven met een bankhamer in de uitsparingen. Klop de hele verticale houder - ook een stuk rondhout - in de uitsparing van het steunpunt.
Touw bevestigen
Neem het touw erbij en bepaal de correcte lengte vanaf de horizontale balk van de houder. Voorzie dan een boorgat voor het touw. Steek het touw ook doorheen het middelpunt van het evenwichtsbord. Doe dit eventueel met behulp van een naald. Leg een knoop in het touw die dik genoeg is zodat de draad niet meer door het gat kan schieten.
Knip het touw op de gewenste lengte af. Stop het andere uiteinde doorheen het boorgat van de houder. Zorg aan dit uiteinde ook voor voldoende knopen die dik genoeg zijn. Zo blijft het bord hangen.
Pionnen maken
Om het spel met z'n tweeën te kunnen spelen, heb je twee soorten pionnen nodig. Wij kiezen hier voor blokjes en staafjes rondhout. Werk met het resthout dat je hebt. Als je alleen restjes van balken hebt, kun je ook alleen blokjes gebruiken, bijvoorbeeld door de ene helft in een kleur te verven en de andere helft niet.
Je kunt de blokjes en staafjes op maat maken met een afkortzaag als je die hebt. Anders kun je ook een gewone handzaag gebruiken. Overigens hoeven de blokjes niet allemaal exact even groot te zijn.
