Houten gevelbekleding: wat zijn de mogelijkheden?

Houten gevels worden blootgesteld aan diverse weersinvloeden. Het is dus belangrijk om in de eerste plaats het juiste hout te kiezen. We overlopen de verschillende mogelijkheden voor houten gevelbekleding in dit artikel, en geven ook een woordje uitleg over houtcomposiet.

 

HOUTSOORTEN VOOR GEVELBEKLEDING

Houten gevelafwerking komt meestal voor in de vorm van gevelplaten of gevellatten, die horizontaal of verticaal aan een houten of metalen raamwerk op de gevel worden geschroefd. De latten, ook wel 'sidings' genoemd, kunnen hol of vol zijn. Volle latten zijn uiteraard iets steviger, maar daardoor ook een stukje duurder dan holle varianten.

HARDHOUT

Wil je een gevel die tegen een stootje kan, en geen last ondervindt van vocht, schimmels, insecten en dergelijke? Dan is een hardhouten gevel de beste optie. De dichte structuur zorgt ervoor dat de poriën ademen en water opnemen, waardoor het hout minder snel rot en langer meegaat dan zachte houtsoorten. Behandeling tegen vocht is dus niet nodig. Wil je niet dat het hout vergrijst? Dan is een beschermende olie of beits wel aan te raden. Wil je een gelijkmatige vergrijzing? Behandel dan met een dampopen, transparante beits.

Je kan kiezen uit tropische soorten zoals teak, meranti of afzelia of Europese hardhoutsoorten. Hier vind je een overzicht van de meest courante hardhoutsoorten terug.

 

ZACHTHOUT

Zachthout is dan niet zo sterk als (tropisch) hardhout, voor gevelplaten zijn harsachtigen zoals rode den, ceder of lariks geschikte keuzes.

Uiteraard hoor je zachthout te behandelen, wil je dat je gevel niet binnen de kortste keren rot is. Je kan ook opteren voor chemisch behandeld of geïmpregneerd zachthout. Dat maakt het hout niet plots onderhoudsvrij, maar het is alvast beter bestand tegen weersinvloeden. De eerste behandelingsbeurt gebeurt bij geïmpregneerd hout minimaal 6 maanden na plaatsing.

Het behandelen zelf doe je best met een transparante of dekkende beits die uv-werend is, of met een voedende olie. Een lak is voor gevellatten niet aan te raden. Afhankelijk van de positie van de gevel, kunnen er blazen ontstaan door het zonlicht. 

 

THERMOWOOD

Gezien hardhout zijn oorsprong meer in de tropen vindt, is het wel duurzamer dan zachthout, maar het kan nog ecologischer met thermowood. Thermowood is gemaakt van Europees naaldbomenhout. Het naaldhout ondergaat een verhittingsproces waarbij het resistent gemaakt wordt tegen vocht, schimmel en andere weersinvloeden. Zo krijgt naaldhout de duurzame eigenschappen van tropisch hardhout mee, en gaat het ook tot 25 jaar of langer mee.

Dat niet alleen, je hoeft thermowood ook niet te onderhouden – althans, als je met de vergrijzing kan leven. Om esthetische redenen kan je het hout natuurlijk wel bewerken met een olie of beits op terpentinebasis.

 

TIP
Verticaal geplaatste houtelementen voeren het regenwater sneller af dan horizontaal geplaatste platen of latten. De infiltratie van regenwater in het hout kan je beperken tot een minimum door de kopse kanten van de planken goed te beschermen, bijvoorbeeld met een dakoversteek.

 

HOUTCOMPOSIET

Wil je het esthetische karakter van hout, maar de onderhoudsvriendelijkheid van kunststof? Dan zijn gevelplaten- of latten uit houtcomposiet ook altijd een optie. De kwaliteit kan wel verschillen per product, dat hangt voornamelijk af van de verhouding tussen hout en kunststof en welk hout er precies wordt gebruikt.

 

DUURZAAMHEIDSKLASSE EN RISICOKLASSE

DUURZAAMHEIDSKLASSE

Houtsoorten worden ingedeeld in 5 duurzaamheidsklassen volgens de eigenschappen van het hout zelf. Duurzaamheidsklasse 1 is de meest duurzame, klasse 5 de minst duurzame. Voor gevelbekleding, of elke andere buitentoepassing, kies je best hout uit klasse 1, 2 of 3.

• Duurzaamheidsklasse 1: gaat tot meer dan 25 jaar mee – bijvoorbeeld de meeste tropische hardhoutsoorten: afzelia, padoek, teak ...;
• Duurzaamheidsklasse 2: gaat 15 tot 25 jaar mee – bijvoorbeeld thermowood, red cedar ...;
• Duurzaamheidsklasse 3: gaat 10 tot 15 jaar mee – bijvoorbeeld Europese eik, sipo, notenhout ...;
• Duurzaamheidsklasse 4: gaat 5 tot 10 jaar mee;
• Duurzaamheidsklasse 5: gaat tot 5 jaar mee.

 

RISICOKLASSE

Naast de duurzaamheidsklasse, speelt voor gevelbekleding ook de risicoklasse een grote rol. Hier gaat het om de eigenschappen van de gebruiksomgeving (binnen of buiten, vochtigheidsgraad, weersinvloeden …). Voor gevelbekleding kies je dus het best uit klasse 3, 4 of 5. Ander hout heeft een verduurzaming nodig.

• Risicoklasse 1: hout voor droge binnentoepassingen;
• Risicoklasse 2: hout voor daktimmer en houtskeletbouw;
• Risicoklasse 3: hout voor buitengebruik, bestand tegen weersinvloeden (hout met een duurzaamheidsklasse 1, 2 of 3);
• Risicoklasse 4: hout voor buitengebruik, bestand tegen zoet water (hout met een duurzaamheidsklasse 1 of 2);
• Risicoklasse 5: hout voor buitengebruik, bestand tegen zout water.

 

ONDERHOUD

Merk je bij een controlebeurt van je gevelbekleding dat je houten gevel toch ten prooi is gevallen aan groene aanslag die je weg wil? Let dan op met een hogedrukreiniger, die kan het hout opruwen, waardoor mossen en algen zich beter kunnen nestelen, en je het probleem de facto erger maakt. Houd een afstand van minstens 25 cm aan en vermijd de vuilfrees. Het best kies je dan voor een aangepast (biologisch) product die je verdunt met water en bijvoorbeeld met een drukspuit aanbrengt.