Hoe kies je een heggenschaar?
Voor het bijknippen en vormsnoeien van heggen en heesters is een heggenschaar je beste vriend. Kies je dan voor een handheggenschaar of een motorisch aangedreven exemplaar? En als je een motorische heggenschaar kiest, ga je dan voor een toestel op netstroom, op accu of op benzine? Is het niet beter om zowel een handmatige als een motorische heggenschaar in huis te halen? We leggen je in dit artikel uit hoe je een heggenschaar kiest.
HANDMATIG
Hoewel je voor vele meters haag beter teruggrijpt naar een elektrische heggenschaar op snoer of accu, hang je toch het best een gewone heggenschaar in je tuinschuur: decoratieve struikjes in bolvorm en dergelijke knip je er het vlugst mee in vorm.
RECHT OF GEGOLFD?
Degelijke messen zijn bij handmatige heggenscharen, net zoals bij elke soort snoeischaar, een absolute must. Voor het snelle en gemakkelijke snoeiwerk moeten de messen ook vlot over elkaar glijden. Je hebt bij heggenscharen de keuze tussen gegolfde of rechte messen.
Het voordeel van gegolfde messen is dat de takken van een haag of struik er tijdens het snoeien beter tussen blijven zitten. Bovendien heeft de snijkant van het mes een groter contact met de tak die je wil snoeien. Zo gaat dat knippen ook vlotter. Vooral voor wie vaak heggen met fijne takken te snoeien heeft, is de meest aanbevolen soort handmatige heggenscharen.
Een heggenschaar met rechte messen heeft op het uiteinde dan weer vaak een inkeping, wat het voor die iets dikkere takken meer geschikt maakt.
SCHOKDEMPER
De klassieke heggenschaar heeft tussen de armen een stootkussen dat als schokdemper dient om je gewrichten minder te belasten.
BUXUSSCHAAR
Buxussen en lage heggen trim je met een buxusschaar. Dit is een kleinere uitvoering van de manuele heggenschaar, met vlijmscherpe messen. Bij uitgerafelde snijwonden krijg je bij een buxus immers kans op bruine, gele bladeren.
HET GEWICHT
Het evidente nadeel van een handheggenschaar? Dat alle kracht van je eigen armen moet komen. Kies dan ook voor een licht model. Ook voor elektrische toestellen en toestellen op benzine is het gewicht uiteraard belangrijk als je veel snoeiwerk voor de boeg hebt. Vanaf 3,5 kg wordt er meestal gesproken van een zwaar model. Zeker bij een telescopische heggenschaar is het gewicht, in functie van hoeveel je ermee gaat snoeien, een belangrijke factor.
TELESCOPISCHE HEGGENSCHAAR
Voor hoge hagen doe je beter een beroep op een telescopische heggenschaar. Dit is in essentie een heggenschaar gemonteerd op een al dan niet uitschuifbare steel en een draaibare kop – zodat je ook moeilijk te bereiken hoekjes en kantjes kan bijknippen. Er bestaan ook uitvoeringen waarvan de handgrepen uitschuifbaar zijn. Telescopische heggenscharen bestaan ook elektrisch of op batterij.
MOTORISCH
Voor grote hagen en lange hagen, kies je een motorisch aangedreven heggenschaar, hetzij elektrisch, op accu of op benzine.
DE MESSEN
VERTANDING
Kijk in de eerste plaats goed naar de messen van de heggenschaar die je wil aankopen. De afstand tussen de tanden bepaalt de dikte van de takken die je kunt snoeien. Hoe breder die afstand, hoe minder je zult vastzitten, zoals bij de jaarlijkse snoei van een haag. Een fijne vertanding geeft een netter resultaat bij dunne takjes en kleinere bladeren.
LENGTE VAN HET BLAD
Hoe langer de messen van je heggenschaar, hoe meer knipbewegingen, en hoe sneller je werkt. De meeste heggenscharen hebben een messenblad van 40 à 50 cm, wat goed is voor kleine tot middelgrote hagen. Een brede, hoge of meterslange haag bewerk je beter met een toestel met een langer zwaard (65 cm of meer). Anderzijds betekent zo'n lang zwaard wel dat je, bij een kleine verkeerde beweging, sneller een grote fout kunt maken. Wat ervaring en extra concentratie zijn dus erg nuttig.
AANDRIJVING
ELEKTRISCH
Elektrisch gereedschap is doorgaans krachtiger dan de variant op accu en je moet niet opladen of brandstof bijvullen. Het combineert directe power met een licht gewicht. Tijdens het gebruik moet je wel steeds aandachtig zijn dat je de kabel niet beschadigt. En je bent ook beperkt tot de afstand van een stopcontact en de lengte van je kabels, wat je minder mobiel maakt.
ACCU
Een heggenschaar op accu laat je vrijer bewegen dan een toestel dat werkt op netstroom. Je hebt geen hinder van een snoer die je nog moet uitrollen. En je hebt geen uitlaatgassen tijdens het werken. Hoewel de accu’s met de jaren steeds krachtiger ontworpen zijn, gaan de meeste toestellen op elektriciteit of benzine meer power genereren. Handig is om een accu in gebruik te hebben en een reserve in de oplader, zodat je steeds kan afwisselen. De accu kan het toestel ook nét ietsje zwaarder maken, waardoor hij wat meer belasting geeft aan je handen en gewrichten.
BENZINE
Het stoere broertje uit de reeks: machines op benzine zijn doorgaans het krachtigst en renderen beter voor langere, intensieve gebruikstijden. Je hebt geen kabel of snoer waar je rekening mee kan houden, maar ze vereisen wel wat onderhoud. De machines kunnen wat zwaarder uitvallen. En je krijgt ook te maken met een uitlaat en lawaai. Gebruik dan ook steeds gehoorbescherming. Je moet ook regelmatig benzine of het oliepeil van het kettingzaagblad bijvullen.
HET VERMOGEN VAN JE TOESTEL
Bij een elektrisch aangedreven heggenschaar wordt de kracht aangeduid in W (watt). Bij een toestel dat werkt op benzine, wordt het vermogen uitgedrukt in CC (motorinhoud). Bij machines op accu let je op de elektrische spanning, uitgedrukt in V (volt). Daar is ook de accucapaciteit een belangrijk aandachtspunt. Die wordt uitgedrukt in Ah (ampère-uur). Hoe hoger, hoe langer je kan werken met de batterij.
ONDERHOUD
NA ELKE SNOEIBEURT
Een heggenschaar onderhoud je voor en na het tuinseizoen. De messen maak je schoon na elke snoeibeurt. Tijdens het snoeien lopen er sappen van de planten langs de messen. Reinig je die niet goed na gebruik, raakt de messnede wat ruwer of blijven er vuildeeltjes plakken. Ook langs de tandwielen hoopt sap en vuiligheid er zich na een tijdje op. Denk er tevens aan dat je ziektes van de ene plant op de andere plant kan overbrengen als je je snoeigereedschap niet geregeld schoonmaakt en ontsmet.
MANUELE HEGGENSCHAAR
Demonteer daarom altijd je snoeischaren eens en maak alle onderdelen apart schoon. Merk je dat de messen wat bot zijn? Haal er dan de wetsteen bij. Bij het hermonteren, behandel je alles nog eens met een multispray om ervoor te zorgen dat alles soepel blijft bewegen, en dat de metalen delen niet ten prooi vallen aan roestvorming.
MOTORISCHE HEGGENSCHAREN
Als je bij een motorische heggenschaar de messen wil onderhouden, moet je die eerst losmaken. Schroef ze los en leg ze in volgorde op je werkbank zodat je ze nog uit elkaar weet te houden. Je verwijdert dus eerst de schroeven aan de messen en dan de schroeven aan de basis van de motor. Wat er verder nog aan schroeven zit, draai je los. Dan kan je uiteindelijk de messen demonteren voor onderhoud.
SCHOONMAKEN
Je werkt het makkelijkst als je de lemmeten kan vastklemmen op een bankschroef langs een metalen profiel. Het grootste vuil veeg je weg met een staalborstel. Plakkerige sapresten en eventuele ziektekiemen haal je weg met alcohol (70 - 100%).
SLIJPEN
De tanden kan je scherp zetten met een vijl of een lamellenschijf op je haakse slijper. Het is dan wel belangrijk dat je over een ietwat vaste hand beschikt. Je moet namelijk telkens de juiste hoek respecteren zodat het messen goed blijven snijden. Eens alle tanden zijn geslepen, mag alles opnieuw in de juiste volgorde worden vastgeschroefd.
Als laatste stap schroef je nog de beveiliging van je mespunt vast, en dan zijn de messen opnieuw gebruiksklaar.
ANDERE ONDERDELEN
Je heggenschaar heeft ook een luchtfilter die je kan schoonmaken met perslucht. Vergeet tot slot niet om het vuil rond de filter weg te halen.
