Hoe de juiste schuur- of polijstmachine kiezen?

In uw garage zijn schuur- en polijstmachines onmisbaar. U hebt ze nodig bij lakcorrectie, voor het verwijderen van hologrammen en krassen ... In de meeste gevallen volstaat één machine niet, het kan dan ook geen kwaad om over meerdere toestellen te beschikken. Welk toestel – met welke aandrijving, beweging, specificaties ... – de voorkeur geniet, hangt af van de specifieke situatie.

Aandrijving

De aandrijving van een schuur- of polijstmachine is doorgaans elektrisch, pneumatisch of op accu. Maar niet elke aandrijving wordt even frequent gebruikt.

Schuren

Voor schuurwerk zijn de meest courante aandrijvingen elektrisch en pneumatisch. Een toestel op accu kan in principe ook, maar wordt in de praktijk amper toegepast omdat aan een schuurmachine steeds stofafzuiging is aangesloten.

In de meeste gevallen volstaat niet één machine om al het werk te doen

Polijsten

Binnen de carrosserie en detailing wordt veel gewerkt met elektrische aandrijving. Een pneu­matische aandrijving wordt eerder toegepast in de industrie, aangezien de productielijn in auto­fabrieken overal voorzien is van perslucht. Tevens bestaan er toestellen die worden aangedreven door middel van een accu, maar dat zijn meestal kleine detailmachines. Al zijn er ook fabrikanten die een volledige lijn met accumachines in hun gamma hebben.

Beweging

Schuren

De beweging die het beste resultaat geeft bij schuren is de vrijlopende excentrische beweging (of ‘random orbital’). Daarom wordt die beweging meestal ingezet voor de afwerking. Een andere mogelijkheid is planetair (of ‘gear driven’), die krachtiger is en dus iets minder geschikt is voor de fijne afwerking. In sommige gevallen moet roterend worden geschuurd, maar dan enkel in uitzonderlijke gevallen.

Polijsten

De courante bewegingen om te polijsten zijn roterend, planetair en excentrisch. Gedurende lange tijd was roterend de enige mogelijkheid, maar die techniek brengt een belangrijk nadeel met zich mee. Het is een agressieve bewerking die krassen gemakkelijk verwijdert, maar het kan heel snel leiden tot hologramvorming. Om dat risico tot nul te herleiden, wordt roterend polijsten zo veel mogelijk vervangen door planetair of excentrisch polijsten. Planetair polijsten is minder agressief en is tegelijk efficiënt in het verwijderen van krassen. Door de verlaagde agressiviteit kan het ook gebruikt worden voor de afwerking.

In de praktijk wordt echter veel meer gewerkt met polijstmachines met een excentrische beweging dan met een planetaire beweging. Dat komt omdat die eerstegenoemde zorgen voor een optimale afwerking: het is het minst agressief en biedt geen kans op hologramvorming. Belangrijk om weten is dat het de toestellen zijn die bepalen of het risico op hologrammen bestaat. Producten zoals antihologrampolijstpasta’s zijn van korte duur omdat het vulmiddelen zijn die na enkele wasbeurten opnieuw verdwijnen.

Kies de Juiste machine

Welke machine moet worden gebruikt, hangt af van de specifieke situatie.

Schuren

Wanneer constant zwaar werk moet worden uitgevoerd, geniet elektrische aandrijving de voorkeur omdat zo’n toestel krachtiger is. Gaat het daarentegen om afwerking, dan kan zowel elektrisch als pneumatisch aangewend worden.

Op het vlak van beweging wordt meestal gewerkt met een excentrische beweging. Maar wordt er bv. plamuur aangebracht op een vlak onderdeel, is het interessant om een vlakschuur­machine – met rechthoekige pad – te gebruiken. Wordt er afgewerkt of uitgedund, wordt meestal gekozen voor een machine met ronde pad. Een ronde pad met kleine excenter van 3 mm dient voor de afwerking, een grotere excenter van 6 mm voor het tussenwerk.

Polijsten

Naast de aandrijving en de beweging speelt bij polijstmachines ook de uitslag een belangrijke rol bij de keuze. Een grotere pollijstuitslag (van bv. 21 mm) kan worden toegepast wanneer u snel een mooi resultaat wil kunnen voorleggen. Een kleinere uitslag is dan weer ideaal voor afwerkingen die extreem goed moeten zijn. Daarom werken detailers meestal met een uitslag van 15 mm.

Polijstsysteem

Om polijsten eenvoudiger te maken, werken sommige fabrikanten met een polijstsysteem. Binnen zo’n systeem vindt u een polijstmachine, maar ook de bijhorende polijstpads en polijstproducten zoals de polish en/of sealant en wax. De polijstsystemen zijn verkrijgbaar in verschillende sterktes. Die verschillende sterktes worden bekomen door de combinatie van producten en pads. Een fijne polish is bv. iets agressiever met de bijhorende wollen pad dan met de schuimpad.

In een carrosserie wordt meestal enkel het meest 'agressieve' systeem gebruikt, omdat daarmee vlot een goed resultaat kan worden bekomen. In de detailing, daarentegen, zal men eerder verschillende systemen gebruiken. Er wordt afbouwend gewerkt – van een agressief systeem naar een systeem dat beter is voor afwerking – om zo tot de best mogelijke uitkomst te komen. Het is wel cruciaal om niet te agressief te beginnen (zie verder).

Meestal niet één machine voor alles

Bij het kiezen van de geschikte machine, is het cruciaal om te weten dat in de meeste gevallen niet één machine volstaat om al het werk te doen. Het kan zeker geen kwaad om twee of drie schuur- en/of polijstmachines ter beschikking te hebben. Er bestaan wel combinatietoestellen, maar deze zijn vooral van toepassing voor spotreparatie (zie kaderstuk).

COMBINATIETOESTELLEN VOOR SPOTREPARATIE
Voor spotreparatie bieden sommige fabrikanten ook combinatietoestellen aan. Die toestellen zijn verkrijgbaar met alle mogelijke aandrijvingen en zijn geschikt voor verschillende werk­zaamheden. Aangezien die combinatietoestellen specifiek ontworpen zijn voor spotrepair, maken deze enkel een roterende beweging. Die beweging kan in twee snelheden worden uitgevoerd: met een laag toerental voor poetsen en polijsten en een hoog toerental om roest en aanslag te verwijderen. Combinatietoestellen beschikken over een spindelvergrendeling om eenvoudig en snel de accessoires te kunnen wisselen.

 

In de praktijk

Bij het herstellen van beschadigingen moet steeds worden begonnen met een evaluatie van de situatie. Moeten er enkel hologrammen worden verwijderd? Of zijn er (lichte of diepe) krassen in de carrosserie? Wanneer helemaal duidelijk is wat er precies moet gebeuren, kan gewerkt worden van­uit de ingesteldheid om zo weinig mogelijk materiaal te verwijderen. Begin steeds zo dun mogelijk en als duidelijk wordt dat dat niet volstaat, kan altijd worden overgestapt op een zwaarder product.

Machine laten werken

Zowel bij schuren als polijsten is het cruciaal om het toestel het werk te laten doen, door de juiste druk en de juiste snelheid te hanteren. Het is niet de bedoeling dat u als gebruiker aan de machine gaat duwen of trekken. Verder moet getracht worden om zo vlak mogelijk te werken, waarbij de volledige pad zo veel mogelijk in contact is met het te schuren of te polijsten oppervlak.

Schuurpapier

Naast de juiste machine moet natuurlijk ook het juiste schuurpapier worden gekozen. Voor elk type werk bestaan voorschriften voor welke korrel bij voorkeur wordt gebruikt. Er is geen algemeen voorschrift, maar er moet wel rekening worden gehouden met een algemene regel: er moet steeds opbouwend worden gewerkt. M.a.w., er wordt in een aantal stappen van grof naar dun geschuurd. Die werkwijze gaat niet alleen snel, het is ook noodzakelijk voor een mooie afwerking.

Polijstpads

Polijstpads zijn verkrijgbaar in wol, schuim of microvezel. Binnen een zelfde polijstsysteem zijn wollen pads agressiever dan schuimpads. De exemplaren in microvezel worden dan weer weinig gebruikt omdat ze extreem agressief zijn. De pads zijn beschikbaar in verschillende uitvoeringen: een diameter van 125 mm naar 150 mm of van 150 mm naar 180 mm voor grote machines, of een diameter van 30, 70 of 100 mm voor detailmachines.

Idealiter wordt gewerkt met een systeem dat volledig afkomstig is van dezelfde fabrikant. Alleen zo is zeker dat de verschillende onderdelen helemaal compatibel zijn met elkaar.

Trends

Fabrikanten van schuur- en polijstmachines gaan steeds op zoek naar innovatieve oplossingen. Een daarvan zijn de elektrische schuurmachines met een koolborstelloze motor. Daardoor moeten de toestellen minder onderhouden worden en gaan ze normaal gezien ook langer mee.

Daarnaast heeft een fabrikant een speciale tool ontwikkeld om pads te reinigen tijdens het polijst­werk. Dat is nodig om de haartjes van de pad in de juiste positie te zetten, maar vooral om datgene wat u van de wagen hebt gepolijst te verwijderen van de pad. Achterblijvende vernisdeeltjes zouden immers kunnen zorgen voor microkrassen. Bovendien kan het hulpmiddel gebruikt worden om de pad – die is vastgemaakt met klittenband – gemakkelijk los te maken van het toestel.

Zowel bij schuren als polijsten is het de machine die het werk moet verrichten

Onderhoud, herstel en vervanging

Wanneer een schuur- of polijstmachine moet worden onderhouden, hangt in sterke mate af van het gebruik. Maar indien u zelf sporen van slijtage opmerkt aan uw toestellen, is het aangewezen om deze zo snel mogelijk binnen te brengen voor onderhoud. Anders kan er blijvende schade ontstaan, die niet zo eenvoudig hersteld kan worden.

Een toestel dat wordt binnengebracht op een hersteldienst, zal steeds grondig geëvalueerd worden. Indien wordt bevonden dat de herstelkosten te groot zouden zijn, zal u worden bijgestaan voor de aankoop van een nieuwe machine.