KLEUREN COMBINEREN, MEER DAN EEN KWESTIE VAN EMOTIE

De wetenschap achter kleuren

Heeft u zich ooit al eens afgevraagd hoe het komt dat sommige kleuren nu eenmaal erg goed bij elkaar passen? Of waarom de kleuren geel en blauw zo goed samengaan? En hoe komt het dat een collega-schilder er steeds in slaagt om de juiste kleurencombinaties te maken? Heeft hij dan gewoon een goede smaak?
Dat klopt slechts ten dele; achter het combineren van kleuren schuilt een heuse wetenschap, waarin haarfijn aangetoond wordt welke kleuren al dan niet bij elkaar passen.

KLEUREN GEBRUIKEN

Hoewel er tal van kleursystemen bestaan - uitgaande van drie of vier kleuren - beperken we ons hier tot een systeem dat uitgaat van drie basiskleuren.

Additief: RGB

In het additieve systeem zijn de kleuren rood, groen en blauw de primaire kleuren. Door die drie kleuren in een bepaalde verhouding te mengen, ontstaan er andere, secundaire kleuren. Als de drie kleuren in gelijke hoeveelheden gemengd worden, verkrijgt men wit.

Subtractief: CMY

Subtractief kleuren mengen wordt gedaan met verf of inkt. Hier werkt men met cyaan, magenta en geel (yellow) als primaire kleuren. Wanneer de drie kleuren in een gelijke verhouding gemengd worden, krijgt men rood, groen en blauw. De kleuren kunnen lichter worden door wit toe te voegen. Door zwart toe te voegen aan een kleur, zal die vergrijzen.

ELKE KLEUR HEEFT HAAR PLAATS 

De kleuren worden in een kleurencirkel geordend volgens hun positie in het kleurenspectrum, dit in tegenwijzerzin. Dat is historisch gegroeid, maar heeft ergens ook een logische verklaring: op die manier kwam geel bovenaan in de cirkel te staan (refererend aan de zon) en blauw onderaan in de cirkel (een referentie naar water).
De kleurencirkel is echter wat te simplistisch, omdat die enkel uitgaat van de basiskleuren in hun zuiverste en meest gesatureerde vorm; rood is gewoon rood, en niet bv. bordeauxrood of helrood.
Daarom is de kleurencirkel uitgebreid tot een bol, waarbij de kleur wordt bepaald aan de hand van haar positie in drie richtingen. Zo wordt de value of helderheid (van licht naar donker) bepaald, maar ook de chroma of kleursterkte en de hue of kleurtoon. CIELab borduurde hier voort op en plaatste rood op 0° op de kleurencirkel; rood geeft immers de sterkste impulsen in onze hersenen, na groen en blauw. Tussen het oog en de hersenen wordt een kleur 'ontwikkeld' met een onderscheid tussen licht en donker (de l-as), en tussen rood, groen en blauw. De assen a en b geven de waarneembare kleurruimte weer.

COLOR CLUSTER SYSTEM

Een van de systemen die de norm van het CIELab als basis neemt, is het Color Cluster System^®. Hier zijn de kleuren gedetailleerd onderverdeeld, zodat elke kleur haar specifieke plaats heeft. De basis is de Color Circle van het Color Passport Institute.

Onderverdeling

Om alles zo overzichtelijk mogelijk te houden, is die kleurencirkel opgedeeld in kwadranten, segmenten, modules en families. Er zijn vier kwadranten van 90°. Niet elke kleur is even vaak weergegeven (bv. groen en geel). Dat komt omdat er meer tinten van groen zijn dan van geel. 
Er zijn zes segmenten van elk 60°, naargelang van de kleur.
Ieder segment bestaat uit twee modules: dat is belangrijk voor het combineren van kleuren.
Elk segment bestaat ook uit zes kleurfamilies.

KLEURFAMILIES

Elke kleurfamilie bestaat uit zo'n 200 kleuren, weergegeven in een matrix. Een verticale as geeft de vergrijzing van een kleur aan, de horizontale as de kleursterkte. Het groeperen van kleuren met dezelfde eigenschappen waarvan de waarneming nagenoeg dezelfde is, noemen we kleurclustering.
Binnen die matrix zijn er 25 clusters (van elk vier tinten) verdeeld, naargelang van hun stijl, type en cultuur, zodat elke kleur een specifiek profiel krijgt.

APPS BIEDEN OPLOSSING OM KLEURKEUZE TE VEREENVOUDIGEN

De Sikkens App met augmented reality-technologie, laat gebruikers in realtime zien hoe een kamer eruit zal zien in verschillende kleuren, voordat er maar een druppel verf wordt aangebracht.
"De app is ontworpen om professionals te inspireren en met meer vertrouwen kleurkeuzes te laten maken", zegt Corinne Avelines, Global Head of Digital & eCommerce bij AkzoNobel Decorative Paints. "We zijn altijd op zoek naar manieren om onze kleurexpertise te delen en mensen aan te moedigen zich te uiten door het gebruik van kleur," voegt Avelines toe. "Mensen in staat stellen om kamers te veranderen voor ze daadwerkelijk gaan schilderen is niet alleen leuk, het is ook een geweldige manier om digitale technologie te combineren met een persoonlijke kijk op design." Meer info over de app vindt u hier.

Ralston biedt ook een app waarmee de schilder zijn eigen professionele verftechnische adviezen voor particuliere opdrachtgevers kan samenstellen. De app is ontwikkeld door Ralston Colour & Coatings en is gekoppeld aan een grote database van te schilderen onderdelen en ondergronden, binnen- en buitenverven en bijbehorende werkwijzen.
Met deze app maak je ter plekke een compleet verfadvies gebaseerd op dezelfde methodiek en data die de verffabrikant hanteert bij het opstellen van uitgebreide verftechnische adviezen. Meer info.