GROOTFORMAATDAKPANNEN VOOR COMPLEXERE DAKVORMEN

MINDER MATERIAAL- EN PLAATSINGSKOSTEN

(Ver)bouwers willen vandaag de dag steeds sneller, duurzamer en budgetvriendelijker bouwen. Dakpannenfabrikanten spelen dan ook handig in op deze trend. Met dakpannen met een groot formaat kan men sneller en dus ook voordeliger werken. Deze dakpannen komen bovendien tegemoet aan de vraag naar middelen om duurzamer bouwen te combineren met een esthetisch eisenpakket.

ONTWIKKELING

Drie belangrijke vaststellingen liggen aan de basis van de ontwik­keling van grootformaatdakpannen:
• Enerzijds is er de vraag om steeds sneller te kunnen bouwen;
• Anderzijds is er de architecturale trend naar een steeds lagere dakhelling;
• Hierbij komen dan nog de veranderde klimatologische omstandigheden, waarbij hevig onweer vergezeld van storm- en rukwinden steeds vaker voorkomt, en de behoefte aan een nog stormvaster en sneller te plaatsen bevestigingssysteem zich opdringt.

Groot formaat

'Groot formaat' is een enigszins variabel begrip waaraan de fabrikanten in functie van het eigen aanbod een individuele invulling geven. Men kan spreken van een groot formaat vanaf tien pannen of minder per vierkante meter. Tussen de twaalf en tien dakpannen per vierkante meter spreekt men eerder over middel­groot formaat. Bij 8,4 tot 8,8 dakpannen per vierkante mater spreken we van supergrote grootformaatdakpannen. De ontwerpers bij de diverse fabrikanten hebben er tevens over gewaakt dat het gewicht van deze supergrote grootformaatdakpannen, ondanks het grote formaat, beperkt bleef tot ongeveer 4,5 kg. Op die manier blijven deze dakpannen toch vlot hanteerbaar, en dit zonder benodigde hulpmiddelen voor de plaatsing. Op de Duitse markt zijn er zelfs dakpannen waarvan er slechts vijf per vierkante meter nodig zijn. Hoewel dit type oversized dakpannen ongetwijfeld kosten­besparend is, vormt de plaatsing ervan door de uitzonderlijk grote afme­tingen en het bijbehorende grotere gewicht voor velen een probleem.

EIGENSCHAPPEN

Materiaalsoorten

De meest gebruikte materialen zijn beton en klei. Beide materialen zijn evenwaardig en beschikken over zeer goede druksterktes.

Vorm en zijsluiting

Er bestaan gegolfde en vlakke grootformaatdakpannen.
• Een vlakke grootformaatdakpan bezorgt door haar platte vorm­geving en subtiele afvlakking een strak en effen dakvlak;
• De gegolfde variant zorgt voor een zuiver, eenvoudig lijnenspel.
Voor een optimale afschermende en waterafvoerende functie van het dakschild zijn de grootformaat- dakpannen meestal voorzien van zowel een meervoudige zijsluiting als een meervoudige kopsluiting of een grote overlap.

 

Variabele latafstand

Vaak zijn de pannen zodanig ontworpen dat het mogelijk wordt om te werken met een variabele overlappingsbreedte, ook wel variabele latafstand genoemd. De waarden waarover de lengte van het dakvlak mag variëren, worden door de producenten vastgelegd. Om de grootformaatdakpannen nog beter geschikt te maken voor renovatie zijn deze veelal voorzien van een regelbare latafstand. Bij renovatie van gebouwen is de daklengte een vast gegeven. Daardoor kan het voorvallen dat bij het leggen van een nieuw keramisch pannendak men niet altijd op gehele pannen uitkomt en bijgevolg de bovenste of onderste rij pannen op maat moet verzagen. Dit vergt niet alleen extra werkuren maar zorgt bovendien voor een minder esthetisch dakuitzicht. Vanwege de grote variabele overlap kunnen de grootformaat- betonpannen steeds geplaatst worden zonder verzaging.

Lage dakhellinghoeken

De diepe, sterk geprofileerde sluitingen van dakpannen met een groot formaat zorgen voor een vlotte regen- en sneeuw­waterafvoer, zelfs bij een lage dakhelling. De minimale dakhelling van sommige types dakpannen bedraagt slechts 10°, met of zonder extra maatregelen.

TECHNISCHE KENMERKEN

Meerdere ophangneuzen

Sommige types grootformaat- dakpannen zijn langs de achterkant voorzien van twee ophangneuzen, wat door dakdekkers bijzonder gewaardeerd wordt. Deze neuzen waarborgen een evenwichtige, stabiele en snelle ophanging aan de panlatten. Ze zijn ook een hulpmiddel bij het bevestigen van verzaagde pannen rond kielgoten, noordbomen en dakdoorbrekingen.

Bescherming tegen algen en mossen

Sommige types keramische grootformaatdakpannen worden door de fabrikanten aangeboden in een aantal 'engobe'-uitvoeringen. Engobe is een keramische deklaag met een samenstelling die het midden houdt tussen een traditio­nele engobe en een glazuur. Een engobe wordt hoofdzakelijk aangemaakt op basis van klei terwijl een glazuur op basis van glas wordt vervaardigd. Net als een engobe of glazuur wordt de engobe vóór het bakken op het dakpannenvlak aangebracht als een waterige suspensie. Tijdens het daaropvolgende bakproces smelt en verankert de engobe zich in de onderliggende kleidakpanmassa. De volkeramische deklaag 'engobe' maakt dat het zich vastzetten van allerhande stofdeeltjes op de pan, en het vervolgens tot ontwikkeling komen van algen, mossen en korstmossen sterk bemoeilijkt wordt. De grootformaatbetonpannen van vandaag worden gepolijst voor de kleuring en krijgen een dubbele coatinglaag voor een perfect glad oppervlak dat bescherming biedt tegen stof, algen, mossen en korstmossen. Voor een perfect homogeen dakvlak worden de grootformaatbetonpannen ook gekleurd in de massa in functie van de pankleur. Hier geen storende oranje scherven dus in een antraciet of donkerkleurig dakvlak.

Integratie pv-systemen

Een groot aantal fabrikanten van dakpannen hebben systemen ontwikkeld voor de integratie van fotovoltaïsche cellen binnen de dakstructuur.

Systeem met draagpannen

Voor sommige types grootformaat- dakpannen heeft de fabrikant passende speciale keramische draagpannen ontwikkeld, als drager voor het PV-systeem. Deze zogenaamde 'draagpannen' uit gebakken klei zijn even waterdicht en vorstbestendig als de klassieke kleidakpannen. Dankzij hun unieke vormgeving en het inventieve installatiesysteem kunnen de PV-zonnepanelen netjes in het dak worden ingewerkt. Geïntegreerde metaalstrips klikken de module vast op magneten die op de draagpannen gemonteerd worden. Zij vormen een essentieel onderdeel van deze 'plug-and-play'- technologie voor een snelle en eenvoudige installatie. Het geheel is roestvrij, geschikt voor diverse kleidakpannen, en er is geen speciaal gereedschap nodig. Een polyurethaankader, in combinatie met een magnetische bevestiging, maakt dit tot een van de snelste en eenvoudigste installatiesystemen op de markt. Dit systeem gebruikt de aller­nieuw­ste zonnecellen en ontspiegeld glas omgeven door een kader uit polyurethaan. Dankzij de PU-encapsulatietechniek zit het bevestigingssysteem ingewerkt in het PU-kader. Dit resulteert in een stabiele constructie met een lange levensduur, een groot plaatsings­gemak, en een hoge corrosie­weerstand.

Geïntegreerd systeem met aluminium kaders

In een ander geïntegreerd systeem worden de draagpannen door een aluminium kader vervangen waarin de zonnecellen gemonteerd zijn. Hierbij is geen extra montage meer nodig op het dak. Het geïn­tegreerde zonnepaneel vervangt vijf pannen en blijft binnen hetzelfde vlak liggen als de gewone pannen. Deze toepassing is goed geïntegreerd en breed toepasbaar. Het aluminium kader wordt eenvoudigweg aangepast aan de pan voor een naadloze integratie, zonder aan zonnetechnologie te moeten sleutelen. Het aluminium kader zorgt bovendien ook mee voor de regendichtheid van het dak en voor de rugventilatie van de zonnecellen, wat het rendement verhoogt. Dankzij zijn eenvoud en performantie is deze technologie beschikbaar bij meerdere groot­formaatdakpannen, zowel in klei als beton.

Afzonderlijke dakpannen met geïntegreerde PV-cellen

Omdat de fabrikanten van afzonderlijke dakpannen met geïntegreerde PV-cellen slechts een beperkt aantal basismaten produceren, zal het niet mogelijk zijn om bij elk type grootformaat- dakpan qua grootte bijpassende dakpannen met geïntegreerde PV-cellen te vinden. In sommige gevallen zal men dan moeten opteren voor een opbouwsysteem, waarbij de PV-cellen boven het dakvlak komen te liggen.

DAKCONSTRUCTIE

In principe is het gewicht per vierkante meter gelegd dak van een dakstructuur afgedekt met grootformaatdakpannen niet groter dan een dak bedekt met andere dakpannen. Daarom dient de onderdakconstructie bij toepassing van grootformaatdakpannen bij een standaardhelling niet zwaarder uitgevoerd te zijn, er zijn enkel minder panlatten nodig.

HULPSTUKKEN

Grootformaatdakpannen worden, net zoals de kleinere 'gewone' dakpannen, geleverd met een uitgebreid gamma van keramische hulpstukken, zoals halve pannen, vorsten, noordbomen, gevelpannen, ventilatiepannen, kokerpannen en vorstenhoeden. Met deze uitgekiende hulpstukken is het mogelijk zelfs het meest complexe dak keramisch af te werken.

KWALITEITSGARANTIES

De grootformaatdakpannen van de diverse fabrikanten beantwoorden aan de Europese productnorm EN 1304. Deze norm garandeert het uitzicht, de maat- en vorm­vastheid, de buigweerstand, de ondoorlaatbaarheid en de vorst­bestendigheid. Op deze basis garanderen de meeste fabrikanten op al hun pannen en hulpstukken een vorstbestendigheid tot dertig jaar. Bij sommige fabrikanten houdt deze uitzonderlijk ruime en lange garantie zowel het gratis leveren als de kosten voor het plaatsen van de te vervangen pannen in.

Voorwaarden

Om van de waarborg op kleidakpannen te kunnen genieten dienen de plaatsingsvoorschriften correct te worden nageleefd, en in het bijzonder een aantal technische regels te worden gerespecteerd. Deze te respecteren regels zijn per fabrikant enigszins verschillend.
Als voorbeeld geven we hierna de algemene na te leven regels op.
• Het onderdak moet correct geplaatst zijn;
• De pannen moeten geplaatst worden op een dubbele lattenstructuur van panlatten en tengellatten;
• De tengellatten moeten een minimale dikte van 15 mm hebben;
• Er moet voldoende luchtinlaat zijn, door een continue opening van 15 mm ter hoogte van de goot, of door gebruik van een ventilerende onderlat, of door plaatsing van voldoende ventilatiepannen;
• Er moet voldoende luchtuitlaat zijn, hetzij door gebruik van droge, ventilerende ondervorsten, hetzij door gebruik van een voldoende hoeveelheid ventilatiepannen.