GARANTIES VOOR KWALITEIT GERECYCLEERDE GRANULATEN

Onderscheid tussen puin met een laag- en puin met een hoogmilieurisicoprofiel

Eind augustus 2018 zal onder het eenheidsreglement gerecycleerde granulaten een nieuw acceptatie- en verwerkingsbeleid van kracht gaan bij de producenten van gerecycleerde granulaten. De breker zal bij acceptatie en verwerking een onderscheid moeten maken tussen puin met een laagmilieurisicoprofiel en puin met een hoogmilieurisicoprofiel. Sloopbeheersorganisatie Tracimat zal o.a. instaan voor het afleveren van de benodigde documenten voor de afvoer van puin naar en de verwerking ervan als laagmilieurisicoprofiel bij de breker. Dit gebeurt alleen indien de verschillende stappen van hun ketenzorgsysteem correct zijn doorlopen.

OVER TRACIMAT

Tracimat vzw werd op 24 augustus 2017 erkend als sloopbeheersorganisatie. Het attesteert het selectieve sloopproces en gaat via een uitgewerkt traceerbaarheidssysteem na wat er gebeurt met de afvalstoffen die vrijkomen tijdens de sloop- en afbraakwerken. De slooporganisatie werd in het leven geroepen met de intentie om de kwaliteit van de steenachtige fractie die vrijkomt bij bouw- en sloopwerken, te verbeteren en op die manier betere garanties te geven omtrent de kwaliteit van de gerecycleerde granulaten. De hoofdactiviteiten bestaan onder meer uit het beoordelen van het sloopopvolgingsplan en het afleveren van conformiteitsverklaringen, verwerkingstoelatingen en sloopattesten.

Aanpak aan de bron

Sinds 2005 dienen er bij de brekers verplichte interne en externe controles uitgevoerd te worden op de kwaliteit van de afgewerkte granulaten. De externe controles gebeuren door de certificatie-instellingen COPRO of CERTIPRO. Toch worden nog te vaak verontreinigingen met chemische en fysische parameters, en met asbest vastgesteld in de controlestalen. Om de kwaliteit van de granulaten verder te verbeteren en om de gerecycleerde granulaten te gebruiken in meer hoogwaardige toepassingen, zijn er bijkomende maatregelen aangewezen aan de bron. Met de oprichting van Tracimat wordt er gestreefd naar een verbeterde aanpak van de verontreiniging aan de bron. Door een aanpassing in het acceptatiebeleid van de brekers wordt het binnenkort bovendien verplicht om een onderscheid te maken tussen puin met een laagmilieurisicoprofiel (LMRP) en puin met een hoogmilieurisicoprofiel (HMRP).

WETGEVEND KADER

Dit nieuwe acceptatiebeleid bij de breker gaat van kracht één jaar nadat de eerste sloopbeheersorganisatie is erkend. Dit maakt dat, vanaf 24 augustus 2018, 1 jaar na de erkenning van Tracimat, alle brekers effectief een onderscheid moeten maken tussen puin met een hoog- en puin met een laagmilieurisicoprofiel. Verwacht wordt dat het verschil in verwerkings- en uitkeuringsprocedure ten gevolge van dit onderscheid in LMRP- en HMRP-stromen aanleiding zal geven tot een substantieel prijsverschil bij de acceptatie van HMRP-stromen ten opzichte van de acceptatie van LMRP-stromen.

Onderscheid HMRP en LMRP 

Puin met een laagmilieurisicoprofiel impliceert dat het risico op chemische en fysische vervuiling van de gerecycleerde granulaten, na verwerking, beperkt is, aangezien de herkomst van het puin gewaarborgd is, en het afkomstig is van een selectieve sloop die is uitgevoerd op basis van een goede sloopinventaris. Dit puin kan in een continu proces verwerkt worden en de controle op de milieuhygiënische kwaliteit kan beperkt worden tot enkele kritische parameters. Onder andere puin afkomstig van selectief slopen, ontmantelen en renoveren van gebouwen en puin, afkomstig van infrastructuurwerken, mag als laagmilieurisicoprofielpuin aanvaard worden wanneer het vergezeld is van een verwerkingstoelating van een erkende sloopbeheersorganisatie. Wanneer het puin zonder verwerkingstoelating bij de breekinstallatie wordt aangeboden, dan dient het puin te worden ingekeurd als hoogmilieurisicoprofiel. Bij deze granulaten is het risico op vervuiling reëel, aangezien er onvoldoende garanties zijn over de herkomst.

TRACEERBAARHEIDSPROCEDURE

 Om een verwerkingstoelating te bekomen en zo het puin als LMRP-stroom te kunnen aanbieden bij een breker, moet het puin selectief gesloopt zijn en moet het een ketenzorgsysteem van een erkende sloopbeheersorganisatie hebben doorlopen die opereert conform het Materialendecreet (art. 13/1) en het Vlarema (art. 4.3.5 tot 4.3.12). Tracimat kan deze verwerkingsattesten leveren indien de traceerbaarheidsprocedure wordt gevolgd. Afhankelijk van het type te slopen constructie (gebouw, brug, tunnel of overige infrastructuur) en de omvang van het gebouw zijn er een aantal specifiek te volgen stappen.

Sloopopvolgingsplan 

De eerste stap in de traceerbaarheidsprocedure is het opstellen van een sloopopvolgingsplan (SOP) ter voorbereiding van de werken. De bouwheer laat zo een plan opmaken door een bij Tracimat aangesloten deskundige. In het sloopopvolgingsplan wordt een inventaris opgemaakt van alle afvalstoffen die zullen vrijkomen bij de geplande sloop- en afbraakwerken, en worden de hergebruik- en recyclagemogelijkheden van deze materialen bekeken. Verder bevat het sloopopvolgingsplan aandachtspunten en eventuele uitvoeringsbepalingen voor de aanpak van de selectieve sloop- en afbraakwerken. Dit opvolgingsplan is de eerste en cruciale stap in de traceerbaarheidsprocedure om later het puin met het LMRP-label bij de breker te kunnen aanbieden of ter plaatse te breken. Bovendien is het opmaken van een sloopinventaris ook een voordeel voor de bouwheer omdat hij zo minder voor verrassingen komt te staan bij de uitvoering van de werken. Doordat ook de aannemer een duidelijk zicht heeft op wat hij kan verwachten tijdens de werken, kan hij ook een accuratere prijs bepalen.
 

Controlebezoek en controleverslag

Na de opstelling van het SOP door de deskundige en de conformiteitsverklaring door Tracimat kan de aannemer starten met de uitvoering van de werken. Hierbij verloopt de procedure voor gebouwen met een bouwvolume kleiner dan 1.000 m³ en infrastructuurwerken nagenoeg gelijk. Enkel bij de procedure voor gebouwen met een bouwvolume groter dan 1.000 m³ en bij bruggen en tunnels is er een uitgebreide traceringsprocedure van toepassing. Na de verwijdering van gevaarlijke afvalstoffen dient hier nog een controlebezoek uitgevoerd te worden door een bij Tracimat aangesloten deskundige. De aannemer houdt hierbij de door de opdrachtgever aangestelde deskundige op de hoogte van de planning met betrekking tot de verwijdering van de gevaarlijke afvalstoffen. De resultaten van het controlebezoek worden gerapporteerd in het controleverslag dat aan Tracimat wordt bezorgd via zijn digitale platform.

Verwerkingstoelating

Voordat het puin wordt afgevoerd of verwerkt, vraagt de aannemer een verwerkingstoelating aan bij Tracimat. Deze toelating is nodig om de puinfractie van het sloopmateriaal als laagmilieurisicoprofielmateriaal te kunnen aanbieden bij de vergunde breekinstallatie. Indien het puin naar verschillende breeklocaties wordt afgevoerd, dient er per locatie een verwerkingstoelating te worden aangevraagd.

Ontvangstbevestiging

Ook de breker moet in dit hele traject zijn steentje bijdragen. De ontvangst van het puin moet aan de hand van een ontvangstbevestiging immers gemeld worden aan Tracimat. In deze ontvangstbevestiging vermeldt de breker de ontvangen soorten puin, inclusief hun respectievelijke hoeveelheid, én de wijze waarop het puin werd aanvaard (HMRP of LMRP).

Sloopattest

Als laatste stap in de traceerbaarheidsprocedure dient de aannemer, ten laatste dertig dagen na de oplevering van de sloop- en afbraakwerken, een sloopattest aan te vragen bij Tracimat. Zij leveren dan het attest af op voorwaarde dat de procedure correct werd doorlopen. Dit attest garandeert dat de werken selectief zijn uitgevoerd en dat het puin ook effectief het label LMRP-materiaal verdiende. De aannemer dient van dit attest ook een kopie te bezorgen aan de bouwheer. 

Met dank aan Liesbet Van Cauwenberghe en Willem Moens - Tracimat