Houten vloeren een kleur geven doet wonderen

Waaier aan trends en mogelijkheden voor een verrassend hedendaagse look

De vloer een nieuw uitzicht aanmeten, zorgt bij renovatie voor de wow-factor. Maar ook een nieuw gelegd parket krijgt met een gepersonaliseerde tint een unieke stempel. Donkere tinten worden populairder, en ook de naturel look blijft trendy. Lak of vernis is gemakkelijk in onderhoud. Beits – beschikbaar in veel kleuren – en logen die een verouderingseffect teweegbrengen, vergen beide een nabehandeling. Een creatief gebruik van olie resulteert in een scala aan kleuren, terwijl het parket gevoed wordt.

Waarom houten vloeren kleuren?

Bij renovatie en nieuwbouw

Een houten vloer kleuren, gebeurt om verschillende redenen. Bijvoorbeeld bij renovatie: de vloer is verkleurd, beschadigd, niet meer schoon te krijgen. Of de eigenaar wil een nieuwe uitstraling en de vloer aanpassen aan de huidige woontrends en -stijlen, van minimalistisch tot kleurrijk. Een bestaande vloer een tweede leven geven is goedkoper en minder arbeidsintensief dan het leggen van een volledig nieuw parket. Maar ook bij nieuwbouw wordt de vloer soms meteen gekleurd om het geheel een uniek en persoonlijk cachet te geven.

Eik in de hoofdrol

In de praktijk worden bijna uitsluitend eiken vloeren gekleurd. De karakteristieken lenen zich hiertoe perfect: de rustige tekening, de rechtdradige houtstructuur die goed kleur opneemt en de lichtbruine tint die zowel bleker of donkerder kan worden gemaakt. Elk legpatroon komt in aanmerking om te kleuren: planken, visgraat, klein formaat, mozaïek …

Het resultaat op andere houtsoorten is meestal niet naar behoren door de minder geschikte vezelstructuur. Het wordt afgeraden om beuk en rubberwood te kleuren, zeker met grijze, bruine of andere donkere tinten. Enkel lichte kleuren zoals naturel of wit leveren eventueel het gewenste resultaat.

Tropisch hout aanpakken is zeer moeilijk. Dit heeft op zich al een speciale, meestal donkere tint. Omdat dergelijke houtsoorten een bijzonder gesloten structuur hebben, nemen ze zo goed als geen kleur op en komt er bovendien een melkachtig waas over te liggen. Wat in de praktijk wel gebeurt, is het onttrekken van kleur aan hardhout, waarmee een lichtere variant ontstaat.

Egaal resultaat

Een goede kleuring voldoet aan een aantal criteria. Ze wordt mooi en egaal opgenomen in het hout. De kleuring moet ook stabiel zijn en een zo goed als uniform uitzicht vertonen.

Zonder vlekken, zichtbare aanzetten of waas erbovenop, met overal dezelfde kleurintensiteit.

Meer vraag naar donkere tinten

Trendy keuzes

Er blijft vandaag veel vraag naar de ‘onbehandelde’ of ‘onzichtbare’ look: het uitzicht van pas geschuurd hout of van een naturelle olie op een onbehandelde plank. Maar hout veroudert en wordt door de jaren donkerder, zelfs met een neutrale olie. Vandaar dat men vaak gaat voor wit gepigmenteerde olie of lakken voor het meest natuurlijke aspect.

Belangrijk hierbij is de matheid. Een extra mat of ultra mat aspect is een veelgevraagde vereiste.

Lichte tinten zoals wit, whitewash en grijs zijn iets minder in trek dan een aantal jaren geleden. Er is een verschuiving merkbaar richting donkere kleuren. Zwart en warme donkere bruinen zijn erg populair.

Duurzaamheid steeds belangrijker

Enerzijds werken fabrikanten aan producten die de houten vloer langdurig bewaren en mooi houden, maar anderzijds gebeuren er ook talrijke verbeteringen om de gebruiker en het milieu te beschermen. Producten met minimale VOC’s en een beperkte ecologische voetafdruk genieten de voorkeur.

Mogelijke kleuringen

Vernissen/lakken

Lakken zijn filmvormende producten die bovenop het hout komen te liggen, waardoor een opbouweffect ontstaat; de nerven verdwijnen als het ware in het hout. Deze producten bestaan hoofdzakelijk op waterbasis (combinaties van acryl en PU) en bieden prima bescherming tegen vlekken, krassen en slijtage.

Ze zijn meestal makkelijk in onderhoud maar hebben toch de neiging in de loop der jaren te verkleuren. Het is bijna onmogelijk om plaatselijke schade onzichtbaar te herstellen.

De kleuren zijn meestal licht, aangezien donkere tinten zeer moeilijk aan te brengen zijn in een vernisvorm. Vernissen geven een grotere kans op overlappingen.

Breng de eerste laag vernis overvloedig aan met een vernisroller, eerst dwars op de houtnerf en dan egaal in de lengte van de nerf. Na het drogen wordt een iets dunnere tweede laag in de lengte van de houtnerf aangebracht.

Beits

Met beits brengt u een transparante of dekkende laag aan. In tegenstelling tot vernis dringt beits gedeeltelijk in het hout, waardoor een natuurlijker effect ontstaat. Beitsen zijn stabiele producten, beschikbaar in heel veel kleuren. De keuze valt meer en meer op varianten op waterbasis; solventen worden steeds minder gebruikt.

Deze producten zijn zeer makkelijk aan te brengen door middel van een platte verniskwast of een applicator. Deze zorgt ervoor dat er voldoende en egaal kleur op het hout wordt geplaatst zonder risico op overlappingen. Met beits creëert u alleen een optische illusie: nadien moet u het parket nog vernissen, oliën of in de boenwas zetten om krassen en slijtage geen kans te geven. Het onderhoud en de duurzaamheid hangen dan af van het type afwerking.

Loog

Bepaalde houtsoorten zoals eik bevatten looizuur. Loog – een alkalisch product – gaat met dit looizuur een verbinding aan waardoor het hout verkleurt. Door te logen ontstaan zeer mooie verouderingseffecten: grijs, wit of vintage afhankelijk van het product. Een dergelijke vloer krijgt een doorleefd karakter. De structuur van het hout blijft zichtbaar en voelbaar. Dit systeem is geschikt voor het kleuren van nieuwe, onbehandelde vloeren en oude tot kaal hout geschuurde vloeren.

Logen is minder stabiel dan beits; omdat ze inwerken op de aanwezige looizuren, is de uiteindelijke kleur minder of meer intens. Gebruik een loogbestendige kwast of roller bij het aanbrengen. Deze producten zijn zeer gemakkelijk aan te brengen in lagen met een applicator. Een geloogde vloer is niet beschermd, nadien volgt er nog een afwerking. Dit kan boenwas zijn, maar de voorkeur gaat uit naar olie. Vernis is ten stelligste af te raden. Ook bij logen hangt het onderhoud samen met het gekozen afwerkingsproduct.

Gekleurde olie

Olie bestaat uit minuscule deeltjes die in het hout dringen en het van binnenuit voeden. Het natuurlijke karakter blijft intact: de nerf wordt geaccentueerd, wat voor een mooi effect zorgt. Eventueel kan het hout vooraf ook eerst worden gebeitst om het kleurenpalet te verruimen en echt naar een specifieke kleur toe te werken.

Het onderhoud gebeurt met een voedende en tezelfdertijd beschermende gekleurde natuurzeep waarmee u bovendien nog extra kleureffecten verkrijgt. Hiermee maakt u vloeren donkerder, lichter, zwarter of grijzer, en dit is uniek. Dit type vloeren is dankzij het onderhoud zeer duurzaam. Wanneer onderhoudsolie wordt gebruikt, kan hieraan een beetje kleurolie worden toegevoegd. Zo frist men ook de kleur weer iets op.

Oliën worden meestal in 1 of maximum 2 lagen geplaatst. Roer het product voor en tijdens het aanbrengen om te voorkomen dat de pigmenten naar de bodem zakken en kleurverschillen veroorzaken. Breng de olie aan op ongeveer 5 m² met een kwast of rol en begin steeds met de zijkanten en hoeken van de ruimte. Gebruik vervolgens een polierpad (beige) onder een eenschijfsmachine om de olie in te poetsen.

Wrijf achtergebleven druppeltjes droog met een pluisvrije doek in de lengterichting van de planken. Dit voorkomt glansplekken. Werk zo stap voor stap verder. Behandel binnen de 24 uur de zichtbare ‘droge’ plaatsen met enkele druppels olie en wrijf die droog. Polier de vloer nadien met een witte pad. Eventueel wordt nog met een viltpad nagepoetst.

Overige producten

Het is niet zo populair, maar in bepaalde gevallen wordt ervoor gekozen om de vloer effectief te schilderen. Verf is, net zoals vernis of lak, een dekkend product. Dat kan een nadeel zijn, omdat de originele kleur en houtsoort niet langer zichtbaar zijn.

Daarnaast worden vloeren ook met een – al dan niet gekleurde – boenwas behandeld. Met boenwas krijgt u een natuurlijke glans en typische geur, maar het parket is minder beschermd dan met vernis of olie. Het hout is gevoeliger voor vlekken en vocht. Boenwas wordt af en toe nog gekozen voor weinig gebruikte kamers.

Enkele vakmannen ‘roken’ eikenhout door middel van ammoniakdampen of met andere huishoudelijke producten zoals javel. Soms verkrijgen ze hiermee mooie resultaten, maar logen blijft toch een betere keuze vanuit gezondheidsstandpunt.

Grondige voorbereiding bepaalt eindresultaat

Aan de slag

Controleer het parket op splinters of eventuele uitstekende spijkers. Verwijder de plinten of plak ze af met brede plakband. Bescherm ook de aansluitende vloer met extra dikke en brede plakband of plaats een houten boordlat in de deuropening.

Het eindresultaat staat of valt met het vakkundig schuren van de ondergrond. Schuur aan een traag tempo met de nodige aandacht, de juiste machines en schuurkorrel. Gebruik een bandschuurmachine voor de grote vlakken en een kantenschuurmachine voor de randen, onder radiatoren, in ingemaakte kasten en op trappen.

De parketvloer mag tijdens het werk niet te veel bewegen onder het gewicht van de machine. Opgelet dus bij zwevend geïnstalleerd parket. Bij korte latten, zoals mozaïek of visgraat, start u in een hoek van 45° op de richting van de latten. Verander bij elke schuurbeurt van richting. Schuur bij Engels parket of parket met lange latten bij elke schuurbeurt in de richting van de latten.

Van grof naar fijn

De korrel waarmee u start, is afhankelijk van de toestand van de vloer. Ga bij renovatie in 3 schuurgangen van grof naar fijn. Kies voor de eerste grove beurt bijvoorbeeld een keramische schuurkorrel (P60-80), stap dan over op een iets minder grove zirkonium en bij de laatste op silicon carbide (P120).

Gebruik voor nieuw parket onmiddellijk een fijne korrel (P100-120). Schuur steeds in de richting van de houtnerven. Na het opschuren van een bestaand parket vult u eventuele gaatjes of naadjes met voegkit (houtpasta), die u mengt met het schuurstof. Daarna polijst u het geheel met een schijfschuurmachine om de nerven van het hout af te sluiten en een egaal oppervlak te bekomen.

Dan kan het eigenlijke kleuren beginnen. Volg hierbij steeds de instructies op de verpakking of in de technische fiche en plaats eerst een test (+ eventuele afwerking). Voor het beste resultaat moet u het hout vooraf bevochtigen, eventueel met een speciale intensiefreiniger. Dit ontvet en opent de poriën, waardoor de inkleuring intenser wordt. Deze bewerking neemt bovendien kleine schuurfouten weg.

Maak monsters voor de klant
Belangrijk is met de consument te overleggen welke kleur hij of zij mag verwachten. Het verdient aanbeveling monsters te maken van exact hetzelfde hout van de nieuwe of de te renoveren vloer. Bij een te renoveren vloer wordt ook wel vooraf een monster gemaakt in een hoekje of onder het bankstel.

Bij het maken van het staal moet het hout op precies dezelfde wijze worden geschuurd en voorbehandeld worden zoals het later op de vloer ook zal worden gedaan. Laat de klant desnoods een handtekening onder het monster zetten om achteraf geen discussie te krijgen. Daarbij: hout is en blijft een natuurproduct, dat is ook de charme ervan. Kleurafwijkingen blijven toch altijd mogelijk.