Staalframe toont mogelijkheden in circulaire bouw

Constructiestaal heeft in enkele jaren een heuse evolutie doorgemaakt. Waar de focus vroeger enkel lag op het (ver)bouwen of renoveren van gebouwen, zoekt staalbouw tegenwoordig ook zijn plaats in de circulaire bouwsector, met aandacht voor cradle-to-cradle en bio-based producten. Enkele proefprojecten bewijzen immers dat die bouwmethode heel wat mogelijkheden te bieden heeft.
Shift naar circulair
De bouwsector maakt vandaag een shift richting methodes die meer circulair zijn. Daarvoor wordt vooral gezocht naar standaardisatie en demontabele bouwsystemen. Staalbouw voldoet zeker aan die vereisten, want de verschillende onderdelen worden aan elkaar geschroefd en kunnen dus ook gemakkelijk worden losgemaakt.
Daarnaast worden in een circulaire bouw de principes van cradle-to-cradle en bio-based toegepast, wat betekent dat men het gebruik van eindige grondstoffen wil voorkomen. Staal kan 100% gerecupereerd worden zonder verlies van de oorspronkelijke eigenschappen en vandaag wordt reeds 97% van het oude staal gebruikt om nieuw staal te maken. Maar omdat er momenteel nog veel staal nodig is, wordt er ook nog een groot aandeel ontgonnen. Er wordt verwacht dat de verhouding tussen het staal dat al ontgonnen is en het staal dat nodig is voor allerhande toepassingen tegen 2070 in balans zal zijn. Vanaf dan zal er dus een gesloten kring zijn, waarbij enkel nog rekening moet worden gehouden met de manier waarop men het ‘oude’ staal gaat smelten tot nieuw staal. Men is echter nu al bezig met het optimaliseren van die smeltingsprocessen.

Off-site geproduceerde woningen
Staalbouw op zich biedt al heel wat voordelen, zoals een snelle opbouw op de werf. Door in te zetten op off-site geproduceerde woningen kan die snelheid echter nog meer worden verhoogd. De panelen die geleverd worden op de werf zijn kant-en-klaar: aan de buitenzijde is de afwerking al bevestigd en zijn reeds ramen en deuren voorzien. Op die manier kan een volledige woning in slechts vijf dagen volledig worden opgetrokken.
Dankzij die werkwijze is het ook mogelijk om heel flexibele woningen te creëren. Zo wordt in een proefproject gewerkt aan huizen waarbij de buitenschil, het dak en de tussenvloeren gemaakt zijn uit staalframe. Daarnaast wordt er in die huizen nog een trapkern voorzien, waarin tevens een technische schacht is voorzien. Wanneer die kant-en-klare elementen arriveren op de werf, kunnen ze in een mum van tijd worden gemonteerd tot een woning. Die structuur staat volledig op zichzelf, waardoor de indeling binnenin volledig kan worden aangepast aan de noden en wensen van de bewoners. En wil men na verloop van tijd iets veranderen aan de indeling omdat die noden en wensen veranderen, dan kan dat perfect.

Energetische renovatie
Om tegen 2050 de doelstellingen van het renovatiepact te halen, is er nog heel wat werk aan de winkel. Daarom wordt voortdurend gezocht naar manieren om woningen sneller en efficiënter te renoveren. En ook daarvoor kan staalbouw een rol spelen. Door na het isoleren de woning af te werken met kant-en-klare gevels en opzetdaken in staalframebouw, kan heel wat tijd worden bespaard.
Staal kan 100% gerecupereerd worden zonder verlies van de oorspronkelijke eigenschappen
Materiaalpaspoorten
Met het oog op een circulaire bouwsector is ook het onderzoek naar de mogelijkheden van materiaalpaspoorten volop aan de gang. Dat is een tool waarin allerhande gegevens worden bewaard over een materiaal of product. Het gaat daarbij om zowel statische (zoals productiejaar) als dynamische gegevens (zoals herstelcyclus) om zo de waarde van een materiaal of product zo lang mogelijk zo hoog mogelijk te houden.
Ook bij bovenstaande proefprojecten is het de bedoeling dat een materiaalpaspoort zal worden opgesteld, waardoor elk staalframeprofiel traceerbaar wordt. Fabrikanten zijn vandaag reeds bezig met het traceren van alle onderdelen, wat in de toekomst de mogelijkheid zal bieden om een bouwpatrimonium in staalframe te recupereren. Een eerste basis daarvoor vinden ze al in het panelenboek dat standaard wordt voorzien bij een nieuwe constructie in staalbouw. Zo’n panelenboek bevat het gewicht en naam van alle panelen, en een overzicht van alle profielen die werden gebruikt. Dat is niet alleen handig tijdens de plaatsing, maar ook achteraf. Bij een renovatie kan voor meer informatie gewoon het panelenboek geraadpleegd worden. En indien er door omstandigheden (bijvoorbeeld schade) een nieuw paneel nodig zou zijn, kunnen de eigenschappen daarvan gemakkelijk worden teruggevonden.
