De juiste hamer voor de juiste job
Efficiëntiestijging dankzij de juiste keuze
De hamer is het oudste gebruiksvoorwerp – gereedschapstool om specifiek te zijn – waarvan bewijs teruggevonden is. De eerste primitieve hamers bestonden slechts uit een stuk hout, steen of bot, maar al heel snel kwamen daar alle mogelijke vormen en groottes bij; een verscheidenheid aan mogelijkheden die steeds is blijven toenemen. De grote diversiteit maakt de goede keuze des te moeilijker, terwijl het voor de efficiëntie cruciaal is om de beste hamer te kiezen. Kortom, met de juiste hamer in de hand door het gehele land!
Twee basisbestanddelen
De hamer als slagwerktuig bestaat steeds uit een kop en een steel. Om de werkveiligheid te garanderen, is het cruciaal dat de kop en steel onverbrekelijk met elkaar verbonden zijn.
De steel kan vervaardigd zijn uit hout, staal of glasvezel. De houtkeuze valt meestal op es of hickory, twee sterke houtsoorten. De stalen steel staat gekend voor de stevigheid, doordat deze samen met de hamerkop in één mal gegoten worden. Een glasvezelsteel is uit miljoenen haarfijne glasvezels getrokken en door middel van een epoxyhars uitgehard in een microwave, zodat er geen luchtbelvorming tussen de vezels zit. Hierdoor worden in de lengte gebarsten stelen uitgesloten en gaan dergelijke stelen zeer lang mee.
Scala aan soorten hamers
De allroundbankhamer
De bankhamer – in de volksmond ook de gewone hamer genoemd – bestaat meestal uit een houten steel van gemiddeld 30 cm en een ijzeren hamerkop met schuin toelopende pen. Deze hamer was oorspronkelijk bedoeld voor metaalbewerking, maar bewijst ook in andere sectoren zijn nut. De lichtere modellen zijn de ideale tool voor het inslaan van nagels, terwijl de zwaardere modellen zich perfect lenen voor de bank- en plaatwerken.
De klassieke klauwhamer
De klauwhamer is dé klassieker onder de hamers en een echte timmermanshamer. De pen is klauwvormig om spijkers uit te trekken en de voorkant heeft een rond slagvlak dat ook enigszins bol is gevormd. De steel kan van staal, hout of glasvezel zijn; de stalen en glasvezelsteel zijn meestal voorzien van een ommanteling van geperforeerd kunstrubber om trillingen te dempen en het transpireren tegen te gaan. Van groot belang is de bevestigingswijze van de steel in de kop: bij de betere soorten is deze vrijwel onverbrekelijk. Deze hamers zijn verkrijgbaar in diverse maten, uitgedrukt in kopgewichten en lopende tot 570 gram.
een rond slagvlak dat ook enigszins bol is gevormd
De extreme voorhamer
De macho onder de hamers; de voorhamer is ideaal om het zwaardere sloopwerk uit te voeren. Ook bij tuinprojecten of het inslaan van palen kan deze worden gebruikt. De lengte van de steel kan variëren tussen 70 en 100 cm, met een kop tussen de 3 en 10 kg. Hoe zwaarder de kop en hoe langer de steel, hoe groter de slagkracht. Het grote nadeel aan de voorhamer is dat polsen en gewrichten onnatuurlijke krachten uitoefenen. Sommige voorhamers zijn dan ook uitgerust met een schokabsorberende kraag om de polsen te sparen.
De krachtige moker
De moker – ook wel gekend als vuisthamer – is het kleine broertje van de voorhamer. De moker heeft een vierkante kop tussen de 1 en 2 kg met een korte steel uit hout, staal of glasvezel. Door het compacte formaat is dit het ideale gereedschap om licht metselwerk af te breken of, indien met gebruik van de bijpassende rubberen dop, voor bestrating. Daarnaast worden ze ook gebruikt in de metaalbewerking: in combinatie met een scherpe beitel kunnen rake klappen worden toegediend om bijvoorbeeld bouten af te breken.
De scherpe straathamer
De straathamer is het ideale gereedschap voor het bestraten. De hamer is aan de ene zijde uitgerust met een scherp, lang, gebogen snijvlak om klinkers eenvoudig uit te kappen. De andere kant van de kop is een zwaar metalen blok om het grovere slagwerk uit te voeren. Een familielid van de straathamer is de kaphamer, gebruikt om stenen ruw op maat te hakken en bestratingswerken te verrichten. Deze hamer heeft een extra groot slagvlak en een lange, spits toelopende pen. De straathamer heeft een korte steel en is zwaarder in vergelijking met de kaphamer.
De houten hamer
Zoals de naam al doet vermoeden, bestaat de houten hamer volledig uit hout, met een ronde of vlakke baan. De hamer met de ronde baan is ook gekend als het tonmodel. De houten hamer wordt gebruikt voor het beitelen in hout en om houten werkstukken in of uit elkaar te slaan. De kop zorgt ervoor dat je de werkstukken niet beschadigt, aangezien de impact veel kleiner is dan staal op hout. Het slagvlak van de meeste modellen is relatief schuin en staat onder een hoek van 8 graden.
De delicate rubberhamer
Van het zware naar het delicate werk: de rubberen hamer is het ideale gereedschap om materiaal zachtjes aan te tikken. Zo is hij uitermate geschikt voor het indrijven van tegels in een zandbed of een mortellaag. Ook het aankloppen van bv. hardplastic bekledingsplaten kan met deze hamer worden uitgevoerd. Voor licht uitdeukwerk, zoals het vlakken van een metaalplaats, wordt hij eveneens gebruikt. De hamer bestaat uit een houten steel met een massief rubberen kop, met een slagkracht die kleiner is dan de stalen soortgenoten. Wees daarnaast goed voorbereid op de terugslag, want rubber veert nu eenmaal terug.
De terugslagvrije kunststofhamer
De kunststofhamer – ook gekend als de nylonhamer – is ideaal voor metaalbewerking. De dubbele kop is in de meeste gevallen voorzien van een dop van hoogwaardig nylon, waardoor het materiaal niet beschadigd wordt. De toepassingen zijn terug te vinden in diverse sectoren: voor het in elkaar tikken van houtverbindingen, uitdeuken en drijven van dunne metaalplaten … Een groot voordeel is dat de meeste kunststofhamers nagenoeg niet terugveren. Hiervoor wordt de kop gevuld met klein staalgrit.
De speciale fineerhamer
De fineerhamer heeft slechts een gedeeltelijke hamerfunctie. De kop van dit gereedschap loopt uit in een flauw gebogen pen van ongeveer 8 cm breed, met een onscherp uiteinde. Dit dient om met de hand aangebracht fineer met kracht op het hout te persen door wrijvende bewegingen over het fineeroppervlak te maken. Ondanks de geringe gebruiksfrequentie tegenwoordig, kan deze hamer toch worden gebruikt voor karweitjes waar met kracht materiaal op een ondergrond geperst moet worden.
De lichte ingenieurshamer
De ingenieurshamer behoort tot de groep van lichte hamers, met een kop van 100 gram, een ronde baan (slagvlak) en een platte en vlakke pen aan de achterkant. Dit type is dan ook bedoeld voor het lichtere montagewerk in de metaalsector, en leent zich daarbij ook voor allerlei kleinere karweitjes, zoals het zorgvuldig intikken van kleine spijkertjes.
Als laatste: de lashamer
Als laatste type staan we nog even stil bij de lashamer, met een hamerkop die vooraan vlak is en een achterkant die bestaat uit een lange pen die schuin is afgeslepen. De hamer wordt gebruikt direct na het lassen om slak van een lasnaad te slaan of om roest van stalen werkstukken te verwijderen.
“Gebruik van verkeerd gereedschap overbelast de spieren en kan spierpijn of zelfs ernstige letsels veroorzaken”
BELANG VAN ERGONOMIE
Het dagelijks gebruik van een professionele hamer kan diverse gevolgen hebben voor het menselijk lichaam. De klap van een hamer dreunt namelijk door in alle spiergroepen, gaande van de arm, tot de schouder en de hand. Gebruik van verkeerd gereedschap overbelast daarnaast de spieren en kan spierpijn of zelfs ernstige letsel veroorzaken, zoals een tenniselleboog of het carpaletunnelsyndroom, een aandoening in de pols waarbij de middelste zenuw gekneld is, wat leidt tot tintelingen, pijn, krachtverlies en verminderd vingergevoel.
Een kwaliteitsvolle hamer die de spieren zo weinig mogelijk belast, is dan ook geen overbodige luxe. Een aantal criteria zorgen voor een optimale ergonomie: hamers met een antitrilfunctie zijn minder belastend, waardoor de kans op een letsel geminimaliseerd wordt. Ook terugslagvrije hamers sparen de pezen en gewrichten. Daarnaast zijn hamers uit één stuk ergonomisch beter, aangezien ze zo gefabriceerd zijn dat ze een optimale gewichtsverdeling hebben, waardoor ze goed in de hand liggen en vermoeidheid tegengaan.
