Akoestische voorzetwanden zorgen voor leefbare woning

Geluidsoverlast wordt gezien als een van de meest comfortbedreigende factoren in onze maatschappij. Een optimale geluidsisolatie is de enige oplossing om lawaaihinder tegen te gaan en vervelende geluids­invloeden te weren. Het toepassen van voorzetwanden is de ideale manier om de geluidsisolatie van onvoldoende zware massieve woningscheidende wanden tot op het vereiste niveau van de nieuwe geluidsnorm op te krikken.

Massa-veer-massaprincipe

Het uitgangsprincipe is twee massa’s die van elkaar gescheiden zijn door een veer bestaande uit lucht of isolatiemateriaal. De dikte van deze veer is bepalend voor de mate waarin de trillingen gedempt zullen worden. Het geluid botst tegen de eerste massa en brengt die aan het trillen. De veer vangt deze inkomende trilling op, dempt die, en geeft de trillingen sterk verzwakt door aan de tweede massa.

Bij een akoestische voorzetwand is de tweede massa de muur waar­tegen de constructie geplaatst wordt. Om de bereikte isolatiewaarde te verhogen, kan men de massa ver­hogen, de spouwbreedte vergroten, en de vullingsgraad verhogen.

Principe akoestische voorzetwand

Een akoestische voorzetwand wordt typisch geplaatst tegen een met de buur gemeenschappelijke volmassieve muur. Het principe bestaat erin om vóór de bestaande volmassieve muur een niet-dragende, lichte plaatconstructie op te trekken. Deze plaatconstructie wordt van de volmassieve muur 'ontkoppeld' via een zo ononderbroken mogelijke isolatielaag (lucht of een soepel isolatiemateriaal). De lichte plaatconstructie zelf zit doorgaans bevestigd op metalen profielen of een houten kaderwerk dat op zijn beurt bevestigd zit in de volmassieve muur, maar er bij voorkeur geen starre verbinding mee vormt, door het gebruik van een akoestische ontkoppeling.

Gekleefd versus onafhankelijk

Er zijn twee systemen mogelijk die werken met gipsplaten als massa en glaswol als veer.

Gekleefde voorzetwand

Het betreft hier gipsplaten waarop fabrieksmatig een stijve glaswol­plaat met een hoge dichtheid is gelijmd. Deze platen worden tegen de massieve muur gekleefd met kleefgips. Deze composietplaten worden bij voorkeur verlijmd aan de bestaan-de wand om zo een goed mogelijk akoestisch resultaat te geven. Een mechanische bevestiging met schroeven op houten regelwerk of rechtstreeks tegen de bestaande muur is ook mogelijk, maar akoestisch minder performant.

Onafhankelijke voorzetwand

Een of meerdere voor akoestiek geoptimaliseerde gipsplaten worden langs één zijde op een draagstruc­tuur met metalen profielen aangebracht. De luchtspouw wordt met glaswol gevuld. De geluidsisolatiebijdrage van een onafhankelijke voorzetwand met metalen profielen zal altijd groter zijn dan van een gekleefde voor­zetwand, omdat ieder contactpunt tussen een voorzetwand en een basiswand bijdraagt tot de geluids­overdracht.

Metal stud frame t.o.v. houten skelet

Een frame met metalen profielen gedraagt zich door zijn beperkte metaaldikte en de specifieke vorm akoestisch gunstiger dan een houten frame. Het metaal is minder rigide en ook de wand in zijn geheel is ‘buigslapper’ waardoor de geluids­overdracht meer gedempt wordt dan bij houten stijlen. Dit verschil wordt belangrijker naarmate de spouw dieper en de beplating zwaarder wordt.

Geluidsisolerend systeem

Speciaal daartoe ontwikkelde voorzetwanden op basis van gipsplaten en speciaal ontwikkelde elementen maken het mogelijk om een zeer goede geluidsisolatie te realiseren. Gipsplaten geoptimaliseerd voor akoestische (voorzet)wanden hebben een hogere massa en een hogere flexibiliteit, en zorgen in combinatie met een akoestisch geoptimaliseerd metalen sigma-profiel voor een uitstekende geluidsisolatie. De voorzetwanden worden bij voorkeur zo onafhankelijk mogelijk van de achterliggende muur gemonteerd. De spouw (tussen de metalen sigmaprofielen) wordt voorzien van een soepele isolatie zoals akoestisch isolerende glaswol.

Geluidsprestatie van de aansluitende delen

De geluidsisolatieprestaties die in de praktijk gerealiseerd kunnen worden, worden echter beïnvloed door de flankerende delen (aansluitende wanden, vloeren en plafonds) en zwakker presterende onderdelen zoals vensters of deuren. Er dient dus de nodige aandacht besteed te worden aan de geluids­prestatie van de aansluitende delen. Indien flankerende geluidsover­dracht belangrijker is dan de geluidsisolatie van de voorzetwand zelf, zal er pas goede geluids-isolatie verkregen worden door de geluidsisolatie van de aansluitende delen te vergroten.

Box-in-boxsysteem

Om echt een optimale akoestische isolatie te bekomen, dient men een box-in-boxsysteem te maken. Hiermee bedoelt men dat er niet alleen gewerkt wordt met een voorzetwand, maar ook met vloer- en plafondsystemen. Zo wordt binnenin een kamer een ontkoppelde doos gebouwd. Dit is ideaal voor danscafés, opnamestudio's, bioscoopzalen ... Bij een box-in-boxconstructie wordt ervoor gezorgd dat de inbouw-box vrijstaat van de buitenste box, zijnde de bestaande constructie. Het is een totaaloplossing opgebouwd uit een combinatie van verschillende verfijnde en beproefde systemen op basis van gipsplaten, waardoor alle voordelen van droge, lichte en flexibele afbouw gegarandeerd zijn.

Het geheel is een combinatie van voorzetwanden met metalen profielen, een gekleefd verlaagd plafond of plafond met metalen profielen, en een zwevende vloer opgebouwd uit gipsvezelplaten. Dit kan worden aangevuld met kamerscheidende wanden met metalen profielen voor het comfort binnenin het appartement, woningscheidende wanden met metalen profielen en leidingkokers op basis van het systeem met metalen profielen. Doordat de inbouwbox vrijstaat van de bestaande structuur, wordt de overdracht van luchtgeluids- en contactgeluidsgolven tot een minimum herleid. Tegelijkertijd staan deze systemen bekend voor hun uitstekende geluidsisolerende eigenschappen door een zeer beperkte geluids­afstraling. Het resultaat is een sterk gereduceerde geluidsoverdracht.

Plaatsing voorzetwand

Opbouw frame

De manier van opbouw van de akoestische voorzetwanden op basis van een metalen stijl- en regelwerk is nagenoeg gelijk aan die van gewone niet-akoestische voorzetwanden op basis van een metalen stijl- en regelwerk. Het frame bestaat uit een metalen stijl- en regelwerk opgebouwd met horizontaal geplaatste metalen profielen, bevestigd aan vloer en plafond, en verticaal geplaatste speciale akoestisch geoptima­li­seerde sigmaprofielen, die om de 600 mm tussen de profielen worden geklemd. Deze speciale akoestisch geoptimaliseerde sigma-profielen zijn beschikbaar in een nominale profielbreedte van 50, 75 of 100 mm.

De keuze van de profielbreedte is afhankelijk van de bouwhoogte, de beschikbare ruimte en de gestelde akoestische eisen. Omdat deze voorzetwanden speci­fiek bestemd zijn voor akoestische toepassingen, wordt er tussen de profielen en de omliggende (ruwbouw)constructie altijd een soepele isolatieband in bijvoor-beeld PE aangebracht. Deze speciale akoestisch geoptimaliseerde sigmaprofielen hebben een standaardlengte van 2.600 of 3.000 mm. Indien nodig kunnen de profielen verlengd worden door een overlapping te gebruiken.

De minimumoverlapping van de twee profielen bedraagt 200 mm, en wordt langs beide zijden vastgezet met twee Tek­s­schroeven. Breng de verlenging afwisselend boven en onder aan.

Beplating met akoestisch geoptimaliseerde gipsplaten

Gipsplaten geoptimaliseerd voor akoestische (voorzet)wanden hebben een dikte van 12,5 mm en worden naargelang de geluidsisolatie-eisen toegepast in één of meerdere lagen. De platen zijn voorzien van een ABA-langskant, zodat de constructie naadloos kan worden afgewerkt met het ABA-voegsysteem. De platen worden met behulp van snelbouwschroeven, zoals DG, rechtstreeks bevestigd op de sigma-profielen.

Ontkoppeling

De akoestisch geoptimaliseerde gipsplaten dienen vrij van de omliggende constructie te worden aangebracht, en worden nadien luchtdicht afgewerkt met een soepele kitvoeg. De platen worden aangebracht op een afstand van ± 5 mm van de vloer. Ook betegelingen en plinten bevestigd op de wand dienen vrij te worden gehouden van de aan­sluitende constructie, en worden afgedicht met een soepele kitvoeg. In vochtige ruimten wordt de beplating aan de buitenzijde uitgevoerd met vochtbestendige gipsplaten. Als wanden die voorzien zijn van een enkele akoestisch geop­tima­li­seerde beplating worden betegeld, wordt de stijlafstand gereduceerd tot 400 mm in ver­band met doorbuiging van de platen.

Hogere wanden

De toelaatbare hoogte van vrij-staande voorzetwanden mag worden verhoogd door de opbouw van het frame aan te passen, dit door de stijlafstand te verkleinen tot 400 mm of 300 mm, of door de stijlen te verdubbelen door ze ruggelings tegen elkaar te schroeven. Deze maatregelen zullen echter de geluidswerende prestatie van de wand nadelig beïnvloeden en laten slechts een beperkte verhoging toe. Het is daarom beter om hogere voorzetwanden tegen de achter­liggende constructie af te steunen met behulp van een akoestisch dempende verbinding.

Inbouw stopcontacten

De plaatconstructie mag onderbroken worden voor de inbouw van een stopcontact. Hiertoe kan gewerkt worden met geluidswerende inbouwdozen voor stopcontacten.

Prestatieparameters

Gewicht basiswand

De geluidsisolatieverbetering is sterk afhankelijk van het gewicht en/of de akoestische kwaliteit van de basiswand. Hoe lichter de basis­wand, hoe groter de mogelijke verbetering.

Vrijstaand

Ieder contactpunt tussen een voorzetwand en een basiswand draagt bij tot de geluidsoverdracht en is bijgevolg te vermijden.

Breedte luchtspouw

Een grotere spouwbreedte heeft steeds een verhoging van de luchtgeluidsisolatie tot gevolg.

Spouwvulling

Het massa-veer-massasysteem werkt optimaal door toepassing van minerale wol in de spouw. De geluidsgolven in de spouw worden door de open, poreuze structuur van de minerale wol aanmerkelijk beter gedempt dan in lucht. De verbetering is maximaal bij een volledige spouwvulling. Ook wordt de geluidsisolatie eerder positief beïnvloed door een ver­hoging van de vulfactor dan een verhoging van de densiteit van de minerale wol. Hierdoor kan men werken met relatief lichte minerale wolplaten of -rollen.

Meerdere lagen

De geluidsisolatiebijdrage van de voorzetwand kan ook verbeterd worden door het aanbrengen van extra lagen gipsplaten, wat neer­komt op het toevoegen van massa.

Plaattype

Door hun bijzondere samenstelling en hoge gewicht hebben akoestisch geoptimaliseerde gipsplaten een bijkomende gunstige invloed op de luchtgeluidsisolatie.