Aan de slag met de juiste onkruidtools

Met de algemeen toenemende bezorgdheid over chemische bestrijdingsmiddelen en de nadruk op duurzame, groene oplossingen maken heel wat tuinaannemers er een praktijk van om in het beheer van onkruid te kiezen voor traditionele en elektrisch aangedreven handgereedschappen.

Belang van handmatige opties

Chemische bestrijdingsmiddelen zijn niet goed voor je tuin en de diertjes die in jouw tuin aanwezig zijn. Onkruidbestrijders op basis van glyfosaten horen niet meer thuis in onze tuin. En ook het wondermiddel azijn blijkt al langer niet het meest ecologisch. Producenten investeren in alternatieve methoden voor onkruidbestrijding, waarbij het gebruik van schadelijke chemische middelen zoals glyfosaat vermeden wordt.

Je gaat dus beter te werk met manuele of elektrische bestrijdingsmiddelen.

Methoden zoals hakken, schoffelen en het gebruik van warmtebehandelingen met onkruidbranders bieden een milieuvriendelijke manier om onkruid te beheersen zonder de bodemgezondheid te schaden. Deze benaderingen zijn effectief in het verminderen van onkruid en ondersteunen tegelijkertijd het behoud van het milieu.

Handgereedschap

Elke uitdaging heeft zijn gereedschappen om het onkruid aan te pakken. Bekijk de ondergrond waar het onkruid moet aangepakt worden. Bijvoorbeeld: het gazon pak je met een onkruidtrekker of onkruidsteker aan.

Voor borders en verhardingen zoals het terras, paden en de oprit gebruik je een voegenkrabber.

Hakken en schoffelen leidt het snelst tot resultaten bij onkruid dat zich voortplant via zaad. Onkruid dat zich reproduceert door middel van de wortels is hardnekkiger en vereist dus meerdere hak- of schoffelbeurten om de plant uit te putten.

Regelmatig schoffelen levert twee voordelen op. Het onkruid wordt afgekapt (en verwelkt), en tegelijkertijd breek je een eventueel hardere, droge aardelaag open, waardoor de waterverdamping wordt afgeremd. Wanneer het bodemoppervlak een korst vormt, kan dit de capillaire werking versterken, die water uit diepere bodemlagen naar het oppervlak trekt waar het verdampt. Schoffelen breekt deze korst, verstoort de capillaire banen en vermindert de opwaartse waterbeweging.

Om onkruid en mos op terrassen, paden en opritten te verwijderen gebruik je best een voegenkrabber/borstel. Dankzij de speciale messing haren en een extra krabber tegen hardnekkig vuil, verwijder je makkelijk mos uit de voegen. Klinkerborstels gebruik je dan beter bij brede voegen.

Met een gekarteld voegenmes verwijder je onkruid van tussen de voegen. Door de gekartelde structuur neemt het meer onkruid mee uit de voeg dan een gewone voegenkrabber en heeft hij altijd scherpe hoeken, zelfs na slijtage.

Onkruid in het gazon is wat moeilijker aan te pakken, want je wilt natuurlijk niet het gras eromheen ook verwijderen. Daarom is een onkruidsteker als handgereedschap of met lange steel ideaal. Dankzij zijn uitsparing vooraan snijd je de lange wortels af en kan je het onkruid door een kleine hefboombeweging vlot verwijderen.

Elektrisch aangedreven gereedschap

Met een elektrische onkruidbrander in de aanslag wordt het onkruid blootgesteld aan extreem hoge temperaturen. Hierdoor gaat het sap in de plant koken zodat de wandcellen van het onkruid openbarsten. Gemiddeld heb je ongeveer vijf seconden per plantje nodig om de wortel helemaal te vernietigen. Richt dus voldoende lang op alle onkruid.

In eerste instantie lijkt het onkruid onaangetast, maar na 1 à 2 dagen sterft het wel degelijk af. Merk je dat er toch nog een aantal plantjes terugkomen? Herhaal de behandeling dan. Normaal gezien duurt het niet lang tot het onkruid het volledig opgeeft.

Met een elektrische onkruidborstel kun je snel en efficiënt grotere oppervlaktes onder handen nemen. Een groot voordeel is ergonomie: daar waar er met handmatig gereedschap niet altijd de juiste bewegingen worden uitgevoerd, met rugklachten als gevolg, kan je met gereedschappen op accu/elektrisch aangedreven met minder fysieke moeite de voegen en onkruid efficiënt bestrijden. Ook schiet het werk veelal sneller op.

Handgereedschap versus elektrische opties

Het gebruik van handgereedschap en elektrische gereedschappen voor onkruidbestrijding heeft beide voor- en nadelen die afhankelijk zijn van verschillende factoren zoals de grootte van het gebied, de frequentie van onderhoud, milieubewustzijn en persoonlijke voorkeuren.

De keuze tussen handgereedschap en elektrische gereedschappen hangt sterk af van de specifieke behoeften en omstandigheden.

Voor kleine, gedetailleerde tuinen of voor degenen die een milieuvriendelijke aanpak verkiezen, kan handgereedschap geschikter zijn. Voor grote tuinen of voor taken die veel kracht vereisen, kunnen elektrische gereedschappen een betere optie zijn.

Het is ook belangrijk om de fysieke capaciteit van de gebruiker en de totale kosten over tijd in overweging te nemen.

Handgereedschap

Voordelen

Handgereedschap biedt meerdere voordelen zoals milieuvriendelijkheid, aangezien het geen elektriciteit of brandstof nodig heeft en geen schadelijke gassen uitstoot. Het is ook nauwkeuriger, wat het ideaal maakt voor dichtbeplante of decoratieve tuinen.

Daarnaast zijn ze goedkoper in aanschaf en onderhoud en veroorzaken ze minder geluidsoverlast.

Nadelen

Het gebruik van handgereedschap kan fysiek veeleisender zijn, zowel voor je rug als andere spiergroepen. Handgereedschap is ook minder efficiënt in grote gebieden, en sommige taken kunnen moeilijk uitvoerbaar zijn.

Elektrische onkruidtools zijn krachtiger, sneller en ergonomischer; handgereedschappen zijn stiller, nauwkeuriger en milieuvriendelijker

Elektrisch gereedschap

Voordelen

Elektrische gereedschappen daarentegen zijn krachtiger en werken sneller, wat ze geschikt maakt voor grote gebieden. Ze vereisen minder fysieke inspanning en werken dus ergonomischer voor je lichaam. Ze zijn veelzijdiger door de mogelijkheid verschillende opzetstukken te gebruiken.

Nadelen

De nadelen zijn dat ze meer onderhoud vergen, duurder zijn, en milieuschade kunnen veroorzaken door hun energieverbruik en geluidsproductie. Gereedschap met accu’s moet ook telkens volledig opgeladen zijn.

Innovaties en nieuwe ontwikkelingen

Via ‘slimme’ tuinontwerpen, beplanting en onderhoud kan de groei van onkruid afgeremd worden. Toch blijft innovatie noodzakelijk, want onkruid zal altijd een deel blijven van elke tuin.

Enkele nieuwigheden op een rij:

Bepaalde fabrikanten bieden onkruidwieders op accu aan als afzonderlijke machines, of als opzetstuk voor een multifunctionele machine (combitool). Daarmee valt onkruid efficiënt te wieden met minder inspanning.

Het metalen mes onderaan de kop zwenkt snel naar voren en achteren om het onkruid bij de wortel uit te trekken.

Sommige machines werken met een contragewicht in de kop om de trillingen die de gebruiker daarbij ervaart maximaal te beperken. Vele modellen bieden verschillende bladen – bv. een breed blad voor grotere oppervlakken, een smal blad om vlot tussen planten te werken, of een blad om de grond dieper om te woelen.

Handig is een clicksysteem waarbij je heel wat gereedschappen zeer praktisch kan gebruiken. Met één steel kan je een groot aantal gereedschappen combineren. Hierdoor bespaar je heel wat ruimte in de garage, berging of tuinhuis.

Producenten schenken meer aandacht aan recyclage en ruimte. Zo wordt voor een groot assortiment handmatige onkruidgereedschappen geopteerd voor 85% gerecycleerd plastic.

Tijdens het maaien van onkruid is het risico op wegslingerende steentjes groot. Er bestaan modellen met een als opzetstuk ontworpen maaikop voorzien van twee tegengestelde draaiende messen, wat het risico op steenslag vermindert.

Veiligheid en onderhoud

Voor een veilig gebruik van onkruidgereedschap is het belangrijk om beschermende kleding te dragen, zoals stevige handschoenen en schoeisel, en een veiligheidsbril om je ogen te beschermen tegen rondvliegende deeltjes. Om het risico op ongelukken te vermijden, volg je best volgende veiligheidsmaatregelen:

Lees vooraf de gebruiksaanwijzing:

• Controleer het gereedschap op eventuele beschadigingen.
• Vermijd werken in natte omstandigheden om elektrische schokken te voorkomen
• Berg gereedschap veilig op na gebruik.
• Onderhoud het gereedschap regelmatig, zoals het slijpen van messen en het smeren van bewegende delen.

Na gebruik moet je gereedschappen goed afborstelen/kuisen zodat de tools lang mee kunnen. Accu’s berg je best ook op een veilige plek weer op.

Onkruidtools kunnen gaan roesten door contact met vochtige grond. Het is daarom belangrijk om het materiaal na gebruik met een vod of stalen borstel te reinigen en op een droge plaats op te bergen. Voor de winterperiode doe je dat best wat grondiger.

Misschien is het nodig om de snede wat bij te scherpen. Dit kan met een zachte vijl of een wetsteen. Een haakse slijper met een schuurschijfje is daarbij nog handiger – let er dan wel op dat de snede niet te veel verhit, want dat vermindert de hardheid van het staal. Vervolgens kun je het gereedschap invetten met olie of inspuiten met een siliconespray.

Een praktische tip: vul een grote emmer of bak met een mengsel van zand en bio-afbreekbare (ketting)olie. Na elk gebruik steek je het gereedschap daar een paar keer in. Zo verwijder je het vuil en vet je het gereedschap tegelijkertijd in.

Wrijf houten stelen een paar keer per jaar in met een vod met lijnzaadolie, ter bescherming. De steel zal hierdoor ook zachter gaan aanvoelen.

Met medewerking van BSI, Gardena, Makita, Polet en STIHL