Hoe kies je een compressor?

Je fiets- en autobanden opblazen, het zwembad opzetten voor de kinderen, verf verspuiten of snel nagelen … Met perslucht kan je heel wat. Wie perslucht wil gebruiken, heeft echter de juiste compressor nodig. In dit artikel helpen we je op weg om het juiste exemplaar te kiezen.

 

Waarom een compressor in huis halen?

Wat is een compressor?

Een compressor is een toestel dat lucht samenperst tot een hogere druk en deze onder druk opslaat in een tank. Deze gecomprimeerde lucht kan vervolgens worden gebruikt voor verschillende toepassingen, zoals het aandrijven van pneumatisch gereedschap (denk aan een tacker of een verfspuit), het oppompen van de banden van je fiets of kruiwagen, of het schoonblazen van je tools.

Er bestaan modellen voor professioneel gebruik en toestellen voor de doe-het-zelver en de hobbyklussers. Het voornaamste verschil tussen deze twee ligt vooral in de kracht, duurzaamheid, en het gebruiksgemak. Professionele compressoren zijn doorgaans groter, krachtiger, en kunnen langdurig op hoog vermogen draaien zonder oververhit te raken. Ze hebben meestal een groter debiet en kunnen zwaardere pneumatische gereedschappen aansturen.

Compacte compressoren - waar we in dit artikel onze focus op leggen - zijn kleiner, minder krachtig en bedoeld voor lichte taken zoals het oppompen van banden of het gebruik van licht pneumatisch gereedschap. Ze zijn vaak goedkoper en eenvoudiger in onderhoud, maar minder geschikt voor intensief gebruik of zware klussen.

Hoe werkt een compressor?

Compressoren werken door lucht van buiten aan te zuigen en deze te verdichten met behulp van een motor en een pomp die luchtdruk voorziet. Zodra de lucht voldoende is gecomprimeerd, wordt deze opgeslagen in een tank en kan het via een luchtslang naar de aangesloten gereedschappen of machines worden geleid.

Ready-to-use

De meest gangbare compressoren worden door netstroom aangedreven. Over het algemeen praten we over een maximale druk van 8 bar; er zijn in het segment voor de doe-het-zelver uiteraard ook toestellen waar de luchtdruk 10 bar en meer kan zijn.

De compressoren zijn doorgaans ready-to-use: je hoeft alleen maar je stekker in het stopcontact te steken. Daarna stel je de gewenste druk in met een draaiknop en kan je aan de slag.

Zuigercompressor of schroefcompressor?

Toestellen voor de doe-het-zelver en hobbyklusser zijn meestal zuigercompressoren, waarbij lucht wordt aangezogen en samengeperst door een zuiger die op en neer beweegt in een cilinder. De luchtdruk kan handmatig worden aangepast en wordt bewaakt door drukschakelaars en een veiligheidsklep om te voorkomen dat de maximale druk wordt overschreden. Met een manometer kan je de druk in de tank aflezen. Sommige compressoren hebben een tweede manometer voor de uitgangsdruk.

Professionele en industriële toestellen maken vaak gebruik van schroefcompressoren, die continu lucht comprimeren via twee in elkaar grijpende schroeven, wat ze stiller en efficiënter maakt voor grote volumes perslucht.

Met of zonder olie?

Compressoren kunnen worden ingedeeld in twee typen: oliegesmeerde compressoren en olievrije compressoren. Compressoren die beschikken over een olieloze ééncilindermotor van 1,5 tot 3 pk zijn lichte toestellen. Je kunt ze met een handgreep gemakkelijk transporteren en opzij leggen, omdat er geen olie uit kan lopen. Extra onderhoud is dan ook niet nodig.

Een olievrij toestel is ideaal voor wie maar af en toe perslucht nodig heeft (bijvoorbeeld voor het oppompen van banden of om vuil weg te spuiten). Ga je vooral verf spuiten? Dan is een compressor zonder olie alvast de beste optie, dan heb je immers geen kans om olieresten in je verf- of laklaag aan te treffen. Al zijn er ook toestellen met olie, die uitgerust zijn met een filter.

Een oliegesmeerde compressor beschikt daarentegen over een motor die speciale compressorolie nodig heeft om de bewegende onderdelen soepel te laten werken. Deze machines zijn zwaarder en lenen zich beter tot frequent en intensief gebruik. Deze toestellen zijn vaak robuuster en staan op wielen, waardoor je ze in een rechtopstaande positie kunt verplaatsen, en beschikken over een duidelijk zichtbare stevige tank.

Toestellen met olie gaan doorgaans langer mee, maar je moet wel om de 200 werkuren de olie verversen om het maximum uit de compressor te halen (naargelang de fabrikant kan dat variëren, raadpleeg dus zeker de technische fiche van je machine). Controleer zeker ook regelmatig het oliepeil. 

Met of zonder tank?

Een compressor heeft meestal een drukvat of tank om een bepaalde hoeveelheid luchtdruk te verzamelen voordat je hem gebruikt. Hoe groter de tank, hoe langer de druk in je slang of bij je pistool kan aanhouden zonder dat de machinemotor moet aanspringen. Als je meer dan tien minuten onafgebroken moet werken, wordt een compressor met een grote tank altijd aanbevolen.

Een tank bevordert de levensduur van de compressor. Een grotere tank is ook handig als er twee uitgangen nodig zijn, bijvoorbeeld als je met twee mensen tegelijk wilt werken met de compressor. Er zijn tanks vanaf 2 liter verkrijgbaar en het is ook mogelijk om met een dubbele tank te werken.

Tip
Het is belangrijk om regelmatig het restvocht te laten weglopen via het aftapkraantje onderaan de tank. Dit restvocht komt vrij bij de afkoeling van warme lucht in het reservoir. Bij hoge druk neemt de temperatuur namelijk toe.

Er zijn ook compressoren (meestal olievrij) zonder tank op de markt. Het voordeel hiervan is dat de toestellen compact zijn en weinig ruimte in beslag nemen. Ze zijn bovendien licht en zeer goed draagbaar. Als je een compressor koopt zonder tank, besef dan wel dat de motor constant moet draaien om luchtdruk te houden. Dat veroorzaakt meer geluid en de motor krijgt meer te verduren.

Je bent echter wel beperkt in je mogelijkheden. Dit soort compressoren gebruik je vooral om zo nu en dan banden of voetballen op te blazen. Je kunt er ook mee nagelen met een aangepaste tool.

 

Een compressor: belangrijke features

Het vermogen

Het vermogen van een compressor, uitgedrukt in pk (paardenkracht) of Watt (W), geeft aan hoeveel kracht de motor van de compressor kan leveren. Dit vermogen is direct gerelateerd aan hoe snel en efficiënt de compressor lucht kan samenpersen. Een hoger vermogen betekent dat de compressor krachtiger is, wat resulteert in een snellere vulling van de tank met gecomprimeerde lucht en een hogere luchtopbrengst.

Toestellen voor de doe-het-zelver hebben een vermogen dat varieert tussen de 500 en de 1.500 W. In paardenkracht komt dat neer op 1 tot 3 pk.

Het debiet of de luchtopbrengst

Het debiet of de luchtopbrengst van een compressor geeft aan hoeveel lucht de compressor kan leveren, gemeten in liters per minuut (l/min).

Het benodigde debiet hangt af van het gebruik van de compressor en welke toestellen je erop wil aansluiten. Voor lichte klussen, zoals het oppompen van banden of het gebruik van een spijkerpistool, is een lagere luchtopbrengst voldoende. Voor zwaardere toepassingen, zoals verfspuiten of zandstralen, is een hogere luchtopbrengst vereist.

De werkdruk

De werkdruk is de druk die de compressor kan opbouwen, meestal uitgedrukt in bar. Voor veel klussen is 6-8 bar voldoende, maar voor meer veeleisende gereedschappen kan een hogere druk nodig zijn.

Het toerental

Hoe hoger het toerental (rpm) van een compressor, hoe sneller de compressor lucht kan aanzuigen en comprimeren. Een hoog toerental betekent dat de zuiger (bij een zuigercompressor) of de schroeven (bij een schroefcompressor) vaker per minuut bewegen, wat leidt tot een snellere luchtcompressie en meer luchtopbrengst per tijdseenheid.

Een compressor met een lager toerental werkt rustiger en genereert minder warmte, wat kan helpen om de levensduur van de compressor te verlengen. Compressoren met een hoog toerental kunnen meer warmte produceren door de wrijving van de bewegende onderdelen, wat extra koeling of onderhoud kan vereisen.

Het geluidsvolume

Als je een compressor moet kiezen, vergelijk je best ook het geluidsvolume (dB) van de toestellen. Zeker als je olievrije compressoren onderling vergelijkt, is dit een aandachtspunt, want olievrije toestellen zullen vaak meer geluid produceren.

Compressoren met een hoog toerental zijn over het algemeen luider, omdat de bewegende onderdelen sneller werken en meer geluid produceren. Voor thuisgebruik kan een lager toerental aantrekkelijker zijn, omdat dit meestal resulteert in een stiller toestel.

 

Accessoires voor verschillende toepassingen

Bij compressoren worden vaak een aantal standaardaccessoires meegeleverd. Deze accessoires maken de compressor veelzijdiger en gebruiksklaar voor verschillende toepassingen. 

Een luchtslang

Een luchtslang is essentieel om de gecomprimeerde lucht van de compressor naar het gereedschap te leiden. Slangen zijn er in verschillende lengtes en materialen, afhankelijk van de toepassing en de werkruimte. Vaak is dit een spiraalslang. Het gaat dan om een flexibele, veerachtige luchtslang die na gebruik weer compact oprolt. Dit is vooral handig waar de werkruimte beperkt is.

Een blaaspistool

Een blaaspistool wordt gebruikt om stof, vuil en resten van oppervlakken te blazen. Dit is een handig accessoire voor algemeen schoonmaakwerk of het reinigen van moeilijk bereikbare plekken, of de filters van gereedschappen.

Bandenpomp met manometer

Een bandenpomp gebruik je om banden op te pompen en bevat vaak een ingebouwde manometer om de bandenspanning nauwkeurig af te lezen. Denk aan auto-, fiets- en motorbanden, of de band van je kruiwagen. 

Luchtsproeiers en adapters

Op het blaaspistool van een compressor kan je vaak adapters aansluiten die worden gebruikt voor specifieke taken zoals het oppompen van voetballen, luchtmatrassen of andere opblaasbare items.

Niet- of spijkerpistool

Ga je een compressor gebruiken voor houtbewerking of meubelmontage? Dan kan het handig zijn om op zoek te gaan naar een toestel waarbij een nietpistool wordt meegeleverd (of je koopt het accessoire later bij). Deze tool is ideaal voor het bevestigen van hout, bekleding of andere materialen.

Verfspuitpistool

Een verfspuitpistool zal al sneller iets zijn dat je extra moet aanschaffen. Met een pneumatische verfspuit kan verf gelijkmatig worden aangebracht, ideaal voor grote oppervlakken. De verf of het vernis wordt met een druk van 5 à 7 bar uit de neus van het toestel gespoten. Je gaat op dezelfde manier tewerk als met een lagedrukverfspuit of een spuitbus.

Verloopnippels en snelkoppelingen

Deze koppelingen maken het gemakkelijk om snel en eenvoudig gereedschappen of andere accessoires aan de luchtslang aan te sluiten. Ze zorgen voor een lekvrije verbinding en worden vaak gebruikt met verschillende pneumatische gereedschappen.

Onderhoudsaccessoires

Oliespuitje

Als je een oliegesmeerde compressor hebt, kan een klein oliespuitje worden meegeleverd om de bewegende delen van de compressor te smeren en in optimale conditie te houden.

Luchtfilter

Een oliegesmeerde compressor is vaak uitgerust met een filter dat stof- en vuildeeltjes tegenhoudt die de compressor kunnen binnendringen, wat belangrijk is om de levensduur van de compressor te verlengen.