Aquaponics: wat is het?

Aquaponics is een systeem dat hydrocultuur en aquacultuur combineert. In dit artikel geven we mee wat dat inhoudt en hoe een aquaponicssysteem in elkaar zit.

 

PRINCIPE VAN AQUAPONICS

Aquaponics is een systeem dat hydrocultuur en aquacultuur combineert. Hydrocultuur slaat op het kweken van planten op water. Aquacultuur is het kweken van dieren op water, zoals vissen en schaaldieren. Aquaponics is een ecologisch kringloopsysteem dat vertrekt van een zo goed mogelijke verzorging van de aquacultuur, waardoor je aan de hydrocultuur geen voedingsstoffen toevoegt.

 

het systeem

Het systeem bestaat uit een watertank en een plantenbed erbovenop. In de watertank zit vis, bijvoorbeeld zoetwaterkabeljauw, die je voedert. Doordat je die vis voedt, gaat die vis mest produceren, en die meststoffen worden opgenomen in het water en door bacteriën omgezet in nitraten die goed zijn als voedingsbodem voor de planten.

Het water circuleert door middel van een pomp naar je plantenbed, waardoor je groenten de voedingsstoffen kunnen opnemen. Tegelijkertijd gaan die met de wortels het water filteren, en zo het water weer zuiver maken, dat terugkeert naar de vis.

 

autosifon

Omdat de meeste planten er niet tegen kunnen om constant in het water te staan, kan je een 'bell siphon' of een 'autosifon' voorzien, die ervoor zorgt dat het water stijgt, en op het moment dat het op een bepaalde hoogte is, gaat het beginnen overlopen in de bak. Op het moment dat de bak overstroomt, gaat dankzij de sifon heel de bak weer leeg trekken. Zo krijgen de planten voldoende zuurstof aan de wortels en kunnen ze behoorlijk goed groeien.

In de bovenbuis van de autosifon zit er een klok. Daarnaast gebruik je ook een klein potje of verbreekbakje. Wanneer het water via de pomp in je plantenbak stroomt, stijgt het waterniveau. Via de gaten in de autosifon gaat het ook in de klok gaan instromen. Het waterniveau stijgt tot het aan het klein buisje – de 'standpipe' – begint over te lopen. Door de vorm van die buis en de bocht onderaan, ga je in de buis een stukje waterkolom krijgen, die de lucht erboven meezuigt, zodanig dat al de lucht in de klok verdwijnt.

Op dat moment wordt er een waterslot gevormd, een hevel die het water vanuit de bak via het buisje gaat uithevelen, dat op zijn beurt instroomt in je vistank. Op dat moment zal het waterniveau in je plantenbak weer dalen tot het systeem weer lucht zuigt.

Dat zou op zich het slot moeten verbreken, maar dat werkt bijna nooit. Daarvoor voorzie je een verbreekbakje dat omhoog komt wanneer het water daalt. Op het moment waarop de bak leeggezogen is, gaat de lucht via deze weg, via een buisje verbonden aan dat verbreekbakje, in de bell siphon terechtkomen. Dat gaat zodanig veel lucht vormen, dat die eigenlijk de sifonerende of de hevelende werking verbreekt. Op het moment dat die verbroken is, stijgt het water weer, loopt het bakje weer vol en herbegint de cyclus.

 

POMPEN in twee richtingen

Sowieso is het een goed idee om de leiding die vanuit de pomp vertrekt in tweeën te splitsen. Eén deel van de pomp laat je terugstromen in het water om een beetje extra stroming te voorzien voor de vissen, het andere deel laat je gaan naar het plantenbed.

Voor mensen die aan intensievere aquaponics willen doen, is een luchtpomp aangeraden, uitgerust met een goede steen die extra luchtbelletjes geeft.