HOE JE LASPOST KIEZEN
Hoewel veel laspostproducenten zich niet specifiek richten op de doe-het-zelver, bestaan er heel wat mogelijkheden die je begeleiden bij de eerste stapjes in de laswereld. We overlopen waarop je moeten letten bij aankoop van een laspost.
APPARAAT VOLGENS TECHNIEK
De eerste vraag die je moet stellen is: wat wil ik doen met een laspost? De meeste beginners stellen zich die vraag niet. Nochtans is ze essentieel om over te gaan tot de aankoop. Je moet weten welk materiaal je wilt lassen, hoe dik dat materiaal is en hoe fijn je de afwerkingsgraad wil. Er bestaan namelijk een paar verschillende methodes.
ELEKTRODELASSEN
Het meeste toegankelijke voor de beginnende lasser is het elektrodelassen of vlambooglassen. Hierbij wordt het aanvulmateriaal toegevoegd in de vorm van elektroden. Vanuit de lastoorts smelt de elektrode vast op het metaal dat je moet lassen, waardoor er een slak ontstaat die je verwijdert na het afkoelen.
Deze techniek is het meest geschikt voor kleine (onderhouds)werken met staal, gietijzer of inox waar de afwerkingsgraad niet zo fijn moet zijn. In principe is het, afhankelijk van de bekleding op je elektrode, voor elk materiaal geschikt buiten aluminium. Elektrodelassen werkt enkel op dikke metalen.
Het voordeel tegenover andere technieken (TIG- en MIG/MAG-lassen) is dat je geen apart beschermgas nodig hebt die kan vervliegen, dus kan je met elektroden ook buiten lassen. Het is bovendien een goedkope manier om je eerste stapjes in de laswereld te zetten.
Als je elektroden aankoopt, moet je goed weten welke elektroden je nodig hebt. Er zijn fabrikanten die met een kleurensysteem werken en die veel informatie op hun verpakking zetten. Je moet de juiste elektrode voor het juiste materiaal hebben.
MIG-LASSEN
Bij MIG-apparaten wordt een smeltende draad gebruikt om metalen te verbinden. De spoel met lasdraad plaats je vooraf in het apparaat. De draad wordt aan een constante snelheid aangevoerd, smelt op het metaal en creëert zo een lasnaad. Bij dit proces wordt een inert gas gebruikt om het lasbad te beschermen. Tijdens het lassen hoef je dus zelf geen materiaal toe te voegen, je kan snel werken. Deze techniek is perfect voor grootschalig gebruik en bij vrijwel alle metalen, daarom zie je het ook vaak in de metaalindustrie.
Met sommige MIG-apparaten kan je automatisch werken. Deze beschikken dan over een functie waarbij na het invoeren van de dikte van je metaal, automatisch het benodigde amperage wordt ingesteld en je vlot aan de slag kan.
TIG-LASSEN
TIG-lassen wordt vooral toegepast wanneer een fijne afwerking vereist is. Hier breng je handmatig het toevoegmateriaal (een wolfraam elektrode) aan in het smeltbad. Om die te beschermen tegen buitenlucht, heb je ook wel een beschermgas nodig.
Deze techniek is minder van toepassing voor de hobbyist, daar het veel oefening vergt voor een goed resultaat. TIG-lassen wordt vooral toegepast bij secure werken zoals het herstellen en restaureren van auto’s en bij dunne metalen platen. Deze techniek kan je gebruiken voor het versmelten van vrijwel alle metalen.
GASFLESSEN
Als je een laspost gebruikt om volgens het MIG- of TIG-principe te lassen, heb je gas nodig om het lasbad te beschermen tegen de buitenlucht. 100% argon voor aluminium en CO2 met argon voor andere materialen. Je kunt ook lassen zonder gas, maar dan moet je elektroden voorzien waarin er poeder zit waaruit er gas vrijkomt bij het lassen.
DE LASPOST ONTLEED
DRAAGBAAR
Een laspost is een zwaar toestel. Lichtere toestellen kun je nog dragen aan een handvat, zwaardere toestellen krijgen wieltjes om ze gemakkelijk te kunnen verplaatsen. Je hebt ook compacteren toestellen, inverters, die heel licht zijn. Soms zijn die zelfs voorzien van een draagriem, zodat je het toestel kunt meenemen op een ladder en dus ook in de hoogte kunt werken.
MASSATANG EN LASTANG
Een elektroden laspost heeft twee uitgaande kabels. Eén met een massaklem die aangesloten wordt op het voorwerp dat je wilt bewerken (negatieve pool) en één met de elektrodehouder (positieve pool). Door de positieve elektrode in de nabijheid te brengen van je negatief geladen object, creëer je een kortsluiting en ontstaat er een vlamboog. Bij een MIG-toestel of een lasautomaat heb je een massatang en een laspistool, waarin de lasdraad zit.
BEDIENINGSPANEEL
Het bedieningspaneel van een klein laspostje of een lichte inverter is zeker niet gesofisticeerd. Er is een ampèreregelaar, een aan- en uitknop en in de meeste gevallen een klein lichtje. Dat is het verklikkerlichtje. Wanneer je het toestel inschakelt, moet je wachten tot het lichtje brandt vooraleer je kunt lassen. Wanneer de laspost stopt en het lichtje blijft branden, dan zit het toestel in de veiligheidsmodus. Hij koelt dan af. Als hij voldoende afgekoeld is, kun je doorgaan met lassen.
VENTILATOR
Zorg er altijd voor dat de laspost vrijstaat en dat er niets voor ligt. Op die manier kan de ventilator, het afkoelingssysteem van de laspost, optimaal renderen. Hoe beter die kan werken, hoe langer de benuttingsgraad van het toestel. Zorg er ook voor dat het toestel goed afgekoeld is vooraleer je de laspost weer opbergt.
AMPERAGE
Het amperage van een laspost duidt het vermogen aan waarmee je kan lassen. Een laspost sluit je aan op een geaard stopcontact van 230 volt. Sommige apparaten kunnen ook aangesloten worden op een krachtstroombron van 380 volt. Die transformator zal aan de ingang het voltage reduceren, maar zal de intensiteit in ampère opdrijven. Die kun je aanpassen op het toestel, afhankelijk van de dikte van het te lassen materiaal. Een gouden stelregel is 40 ampère per millimeter. Moet je 5 mm staal lassen? Dan moet je een amperage van 200 verkrijgen.
BENUTTINGSGRAAD
Even belangrijk bij het kiezen van een toestel is de benuttingsgraad of de inschakelduur. Dit slaat op hoe intensief je de laspost kan gebruiken. De inschakelduur wordt doorgaans uitgedrukt in een percentage van een periode van tien minuten. Praktisch genomen zul je met een toestel met 60% bij 120 ampère zes minuten kunnen werken. De andere vier minuten zal het toestel moeten afkoelen. 100% bij 100 A betekent dat je constant zult kunnen voortwerken aan die stroomsterkte.
De meeste toestellen worden afgekoeld door een ventilator. Er bestaan ook toestellen die watergekoeld worden. Let wel, het prijskaartje wordt bepaald door enerzijds het vermogen en anderzijds de inschakelduur van het toestel. Denk er dus zeker over na hoe intensief je wilt lassen. Koop echter niet te klein of te licht, want zodra de ervaring groeit, zul je misschien een lastaak willen uitvoeren die te zwaar is voor de laspost.
