Nieuwe hogetemperatuurwarmtepomp voor Belgische suikerproducent Tiense Suiker

De officiële opening van de fabriek vond plaats op 19 februari 2025 in aanwezigheid van de minister-president van Vlaanderen Matthias Diependaele, Hans-Peter Gai (Chief Operating Officer van de Südzucker Group), Philipp Schlüter (Chief Operating Officer van de Südzucker Sugar Division), Jan Ingels (Director Factories Tiense Suiker), Kai Becker (Chief Executive Officer van GEA Heating & Refrigeration Technologies van de European Heat Pump Association), Sonia Bianconi en Francesca Genovesi, evenals andere eregasten van de deelnemende bedrijven en de verenigingen en instituten.

Industriële restwarmte op temperaturen van 135 tot 160 °C

De nieuwe GEA-technologie maakt het mogelijk om industriële restwarmte op temperaturen van 135 tot 160 °C te brengen en te gebruiken. Natuurlijke koelmiddelen – in dit geval pentaan – en krachtige compressoren kunnen fossiele brandstoffen in de industrie en stadsverwarming vervangen. Hogetemperatuurwarmtepompen vormen een belangrijke bouwsteen voor decarbonisatie, omdat ze op een duurzame en energie-efficiënte manier proceswarmte opwekken.

Jaarlijkse reductie van de CO₂-uitstoot met 3.000 tot 3.500 ton

Tot nu toe waren industriële warmtepompen met een gemiddeld vermogen (500 kW tot 10 MW) vooral beperkt tot aanvoertemperaturen van ongeveer 95 °C. Met de nieuwe hogetemperatuurwarmtepomp levert GEA een belangrijke bijdrage aan de decarbonisatie van het suikerproductieproces bij Tiense Suiker. De nieuwe hogetemperatuurwarmtepomp van GEA zorgt voor een jaarlijkse reductie van de CO₂-uitstoot met 3.000 tot 3.500 ton.

Partners van het EU-SPIRIT-project

GEA en Tiense Suiker zijn geselecteerde partners van het EU-SPIRIT-project. De afzonderlijke aanvragen van Tiense Suiker en GEA bij de EU werden uiteindelijk succesvol beoordeeld en door een commissie bestaande uit technische experts geselecteerd voor SPIRIT. Het EU-programma heeft als doel het gebruik van industriële warmtepompen in heel Europa te bevorderen en zo duurzame warmteterugwinningstechnologieën in de industrie te introduceren. Door meer gebruik te maken van industriële warmtepompen die overtollige warmte verwerken en gebruiken, kunnen bedrijven niet alleen hun bedrijfskosten verlagen, maar ook hun ecologische voetafdruk verkleinen en een bijdrage leveren aan het behalen van de klimaatdoelstellingen van de EU. SPIRIT wordt gefinancierd door Horizon Europe, het EU-programma voor onderzoek en innovatie dat wetenschap en industrie ondersteunt bij het ontwikkelen van duurzame en innovatieve oplossingen voor mondiale uitdagingen.

Het decarboniseren van het suikerraffinageproces

Bij de industriële suikerproductie wordt suiker uit suikerbieten of suikerriet gewonnen door middel van extractie, verdamping en kristallisatie. De stoom die hiervoor nodig is, wordt opgewekt door ketels. Traditioneel worden fossiele brandstoffen gebruikt om de boilers te verwarmen. De langetermijndoelstelling van Tiense Suiker is om het suikerraffinageproces volledig te decarboniseren.

De eerste stap om dit doel te bereiken is deelname aan het SPIRIT-project en, in het kader daarvan, de integratie van een GEA-hogetemperatuurwarmtepomp in het hart van het productieproces. De geïntegreerde technologie maakt gebruik van stoomopwekking met pentaan als natuurlijk koelmiddel en een schroefcompressor. Bij deze technologie wordt vacuümstoom met een temperatuur tussen 75 °C en 92 °C uit de verdampingsinstallatie als warmtebron gebruikt om stoom te genereren met een temperatuur van circa 139 °C en een vermogen van 4 MW.

Gerenommeerde wetenschappelijke instellingen

GEA werkt samen met gerenommeerde partners uit de wetenschap en industrieel veld om de hogetemperatuurwarmtepomp bij Tiense Suiker te implementeren. De projectpartners zijn het Deense Technologische Instituut (DTI), een toonaangevend onderzoeks- en technologiebedrijf, de Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek (TNO), de European Heat Pump Association (EHPA) en TLK Energy GmbH (TLK) uit Aken, Duitsland, dat software en ondersteuning levert voor systeemsimulatie.

Alle projectpartners werken momenteel nauw samen en zullen dat ook in de toekomst blijven doen. Ze zullen gezamenlijk en in nauwe uitwisseling gegevens en bevindingen over de hogetemperatuurwarmtepomp bij Tiense Suiker analyseren. Deze samenwerking en het samenbrengen van vaardigheden, kennis en analyses maken dit project zo verhelderend voor alle betrokkenen en zeer interessant voor toekomstige projecten op het gebied van hogetemperatuurwarmtepompen in andere industrieën en sectoren.