Nieuw stadskantoor Nieuwpoort: dialoog tussen erfgoed en eigentijdse duurzaamheid
In Nieuwpoort is een nieuw stadskantoor gerealiseerd dat een verfijnde balans zoekt tussen verleden en toekomst. De interventie van Binst Architects omvat niet alleen de bouw van een hedendaags administratief volume, maar ook de restauratie van vier historische gebouwen. Samen vormen ze een vernieuwd stadsensemble, verankerd in de wederopbouwvisie van de 20ste eeuw en klaar voor de maatschappelijke noden van de 21ste.
Stedelijk ensemble met historisch fundament
Het project bevindt zich op een bijzondere plek in de stad: een erfgoedsite die gevormd werd na de Eerste Wereldoorlog door architect Jules Viérin. Zijn ontwerp voor de markthal, het stadhuis en de pastorie creëerde een herkenbaar en coherent stadsbeeld, waarvan de samenhang tot vandaag bewaard bleef. De nieuwe architecturale ingrepen bouwen hierop voort, met groot respect voor de bestaande context én met oog voor hedendaagse behoeften.
De icoon als hedendaagse tegenhanger
De nieuwe toevoeging aan de site is een stadskantoor, door het ontwerpteam omschreven als ‘de icoon’. Dit volume huisvest de belangrijkste administratieve functies, waaronder de kantoren, een multifunctionele vergaderruimte (‘Alma Plaza’), de gemeenteraad en een publieke tribune. De noordzijde van het gebouw opent zich richting het historisch erfgoedcluster en krijgt een uitgesproken architecturale vormentaal die refereert aan de karakteristieke puntgevels van de markthal. Aan de zuidzijde toont het gebouw zich ingetogener, aansluitend bij het kleinschaligere, residentiële karakter van de omliggende bebouwing.
Verbindend element met zachte ingreep
De bestaande monumenten – de markthal, het stadhuis, de pastorie en het belfort – worden op subtiele wijze verbonden door een nieuw volume: ‘de connector’. In tegenstelling tot ‘de icoon’ is dit geen statige verschijning, maar een lichte, terughoudende structuur die zich in dienst stelt van de omgeving. De vormgeving wordt bepaald door twee ronde uitsneden, die fungeren als open tuinen en het erfgoed de nodige ademruimte geven. Zo blijft de pastorie herkenbaar als vrijstaand gebouw, terwijl de markthal en het nieuwe kantoor een functionele verbinding krijgen zonder visuele dominantie.
Erfgoed met toekomstwaarde
De restauratie van de historische gebouwen gebeurt volgens het principe van ‘zachte restauratie’: ingrepen worden uitgevoerd met behoud van de erfgoedwaarde, maar met het oog op toekomstig gebruik. Zo worden de toegankelijkheid, interne circulatie en energieprestaties op hedendaagse standaarden gebracht. De restauratie van zowel buitenschil als interieur gebeurt zorgvuldig, met maximale aandacht voor behoud en reversibiliteit.
Circulair, fossielvrij en klimaatadaptief
Het ontwerp vertrekt vanuit een uitgesproken duurzame ambitie. De gebouwen zijn fossielvrij, uitgerust met een BEO-veld en warmtepompen voor verwarming en koeling. Regenwater wordt gerecupereerd en hergebruikt, overtollig hemelwater wordt opgevangen in de kloostertuin. Platte daken worden ingericht als groendaken, wat bijdraagt aan verkoeling, biodiversiteit en waterbuffering. Het omliggende publieke domein wordt maximaal vergroend om het stadscentrum van Nieuwpoort leefbaarder te maken.
Ook in de materiaalkeuze en opbouw van het nieuwe volume staat circulariteit centraal. Het gebouw krijgt een demonteerbare staalstructuur, en materialen worden geselecteerd op basis van levenscyclusanalyses (LCA). Binnenafwerking gebeurt met minimale toxische belasting, waarbij het gebruik van lijmen en kitten tot een minimum beperkt blijft.
Gezond binnenklimaat als prioriteit
Een comfortabel en gezond werkklimaat voor medewerkers is een belangrijk uitgangspunt. De gebouwen worden voorzien van performante ventilatie met warmterecuperatie, doorgedreven isolatie en verhoogde luchtdichtheid. De combinatie van bouwtechniek, materiaalkeuze en oriëntatie draagt bij aan een aangename en energie-efficiënte werkomgeving.
Projectgegevens
Opdrachtgever: Stad Nieuwpoort
Architect: Binst Architects
Samenwerking: Arcadis, Bressers Erfgoed
Status: Vergunning verkregen
Oppervlakte: 4.744 m²
