Bouw je eigen bench
Net zoals jij soms nood hebt aan privacy en rust, hebben ook honden baat bij een knus plekje waar ze met rust gelaten worden en prikkels kunnen ontvluchten. Een bench is daar ideaal voor. Zeker als jij die zelf voor je viervoeter bouwt. Bovendien kan je zo een eigen ontwerp kiezen dat mooi bij je interieur matcht.
voorbereiding
Zorg er eerst voor dat je de goeie afmetingen hebt zodat je bench niet te ruim, maar zeker niet te klein is voor je hond. Creëer dan je ontwerp en uitvoering. We kiezen hier voor een meubel in grenen, wat gemakkelijk te bewerken is. Vervolgens stel je het plan samen en een bijhorende houtlijst. Zo weet je exact wat je moet zagen. Nummer gelijke stukken, zoals de staanders, zodat je je niet kan vergissen.
zaagwerk
Zaag de planken op de gewenste lengte met de afkortzaag. Probeer hierbij de lelijke stukken of noesten weg te werken. Gebruik je eerste plank als mal voor de volgende stukken met dezelfde maat. Door het hout te nummeren volgens de houtlijst, weet je exact welk stuk je op welk moment nodig hebt.
het hout voorbereiden
Bereid eerst de deurposten en bovenregel voor. Leg de posten en bovenregel samen, maar zorg ervoor dat de noesten naar de binnenkant liggen. Breng paringstekens aan op de deurposten.
Voor de verbinding tussen posten en regel gebruik je twee deuvels. Die leg je in de juiste richting: dwars op de liggers voor de stabiliteit. Teken telkens op 1,5 cm van de rand waar je deuvelgat moet komen in de posten en regel. Gebruik een boor met diameter 8 mm en een hulpstuk.
Tape de boor af zodat je exact weet hoe diep je mag boren. Dat is dan tot op de helft van de deuvellengte. Het hulpstuk lijn je uit met de potloodlijnen. Het verzekert je dat je recht zal boren.
zijpanelen
Bereid de zijpanelen voor. Neem hiervoor de staanders erbij en draai de noesten aan de binnenkant. Teken de paringstekens op de staanders, en geef aan wat voor, achter, links of rechts hoort. Zo weet je exact hoe je die moet positioneren. Bepaal waar je liggers moeten komen … en plaats ook paringstekens op de bovenste en onderste liggers. Leg de onderstel regel van het eerste zijpaneel net op hoogte van de staanders.
Kies opnieuw voor een verbinding met deuvels. Markeer waar deze moeten komen. Bij de bovenste ligger teken je eerst uit waar deze zal komen ten opzicht van je staander. Trek hierop dan je diagonalen om het middelpunt te bepalen, de plaats waar je deuvel zal komen. Boor die deuvelgaten uit.
Draai de staander een kwartslag om de boorgaten in de bovenste ligger te bepalen. Gebruik een deuvelpin om de exacte locatie van het boorgat te bepalen. Plaats de bovenste ligger loodrecht, gelijk met met de rand, op de staander. Hard kloppen, en zo vind je het boorgat. Boor de gaten, positioneer de deuvels en controleer de positie om te zien of alles klopt.
Maak op die manier een deuvelverbinding voor de bovenste en onderste regel. Daarna tref je exact dezelfde voorbereidingen voor het tweede zijpaneel.
VERBINDEN MET LAMELLEN
We kunnen naast deuvels ook verbinden met lamellen. Die hebben een groter lijmoppervlak en zijn dus iets steviger. Maar je hebt er wel een lamellenfrees voor nodig. Gebruik een bankschroef wanneer je de lamellenfrees gebruikt. Zo verschuift het hout niet. Maak de gleuf lang genoeg, zodat je nadien vlot kan schuiven met de lamellen. Voor deze bench werden lamellen gebruikt om de planken te bevestigen die de zijpanelen bovenaan zullen dichtmaken.
Teken zorgvuldig af op de staanders zodat deze bovenste plank correct tegen de buitenrand van de staander ligt. Op die lijn laat je je lamellenfrees zijn werk doen. Controleer zeker of je voldoende kan schuiven!
traliewerk
Neem er de bovenste en onderste liggers bij van het traliewerk, én van beide zijpanelen. Dit om op regelmatige afstand de gaten voor het traliewerk af te tekenen. Op deze positie verbind je de liggers met metalen buizen. Teken zowel de lengtes als de breedtes af. Op het snijpunt van de twee lijnen komt de spil vast te zitten.
TIP
Gebruik metaal als traliewerk. Puppy’s kunnen aan hout beginnen knagen en zich bezeren. Houd er rekening mee dat de intervallen smal genoeg zijn. Op die manier kan je viervoeter zijn snuit erdoor steken maar niet vast komen te zitten met zijn of haar kop.
Om de gaten te boren in de liggers, hou je rekening met de dikte van de buis. Kies een boor die juist gepast is voor de dikte van de metalen buis - in dit geval een diameter van 10 mm. Haal er een kolomboor bij om kaarsrecht naar beneden te boren. Doe eerst een test met een blokje hout om te zien of de spil past. Boor nu in elk afgetekend snijpunt van de bovenste en onderste liggers.
Positioneer de liggers om de lengte van de buis te bepalen. Teken die af en houd hierbij rekening met de dikte van je hout.
De spillen afkorten doe je met een afkortzaag. Voor deze bench werd aluminium gebruikt, wat gemakkelijk te bewerken is. Werk de uiteindes van de buizen bij met schuurpapier zodat ze straks vlotjes in de liggers raken. Schuur ook de boorgaten zelf bij. Plaats de buizen vervolgens in de liggers. Volg nauwgezet de positie van de boorgaten. Om de spillen vast in het hout te krijgen, gebruik je een bankhamer. Controleer tot slot of het traliewerk in het zijpaneel past.
TIP
Je hoeft je bench niet dicht te maken met traliewerk. Je kan ook zijpanelen integreren waar je een patroon in verwerkt (bijvoorbeeld hondenpootjes). Let bij elk patroon goed op dat je hond er zijn kop niet in kan vast steken.
Ook wanden met draadgaas of bladmetaal zijn een optie. Geef je creativiteit vrij spel, maar denk aan de veiligheid van je huisdier.
zijpanelen verlijmen
Tijd om de elementen van het zijpaneel met elkaar te verlijmen. Gebruiken je hulpstuk en enkele spieën. Het hulpstuk heeft een hoek van 90 graden en is altijd haaks, dus spanschroeven zijn niet nodig. Leg eerst de houtlijm en de boormachine binnen handbereik.
Breng de houtlijm aan in zowel de gaten van de deuvels als de lamellen. D3-houtlijm is voldoende, want het werkstuk wordt niet constant blootgesteld aan hoge luchtvochtigheid. Monteer alle stukken aan elkaar.
TIP
Plaats onder elk gelijmd element een stukje papier, zo blijft het zijpaneel niet plakken aan je hulpstuk of ondergrond.
Bepaal waar je gaat klemmen en schroef een blokje vast waarmee je - met behulp van een spie - je werkstuk kan vastklemmen. Klop de spie goed vast met een bankhamer zodat het paneel niet kan verroeren. Laat het zijpaneel drogen. Lees steeds de verpakking van je lijm om de droogtijd van de lijm te kennen. Is de droogtijd verstreken? Dan kan je de spieën loskloppen en het papier verwijderen. Doe dan hetzelfde voor het tweede zijpaneel.
deurkader
Je hond moet uiteraard vlot in en uit zijn of haar bench kunnen. Voorzie daarom een deur, al dan niet met slot.
Eerst moet je het buitenkader van de deur voorbereiden. Teken de paringstekens op de liggers en de staanders. Daarna ga je opnieuw over tot het aftekenen van de positie waar de deuvelgaten moeten komen. Telkens twee, op gelijke afstand van de rand zodat je voldoende stabiliteit creëert. Gebruik opnieuw een hulpstuk voor het boren van de deuvelgaten.
Het binnenkader van deze deur krijgt opnieuw aluminium spillen. Teken ook hier af op de gewenste hoogte. Afkorten doe je opnieuw met de afkortzaag. Bepaal de positie van de spillen in het binnenkader. Teken opnieuw een regelmatige afstand af op de binnenliggers.
Teken daarna een middellijn over de lengte van je ligger. Die bepaalt hier het snijpunt waarop je moet boren. Neem er opnieuw de kolomboor bij. Schuur de gaten op, positioneer de buizen in de gaten en gebruik de hamer om ze vast te maken in de liggers van je binnenkader. Controleer tot slot opnieuw of het traliewerk in het buitenkader past.
Lijm de elementen van het buitenkader en klem ze vast in een hoek van 90 graden. Zorg ervoor dat het geheel met spieën muurvast zit. Laat drogen volgens de droogtijd.
zijdes verbinden
We kunnen nu de achterzijde van de bench verlijmen met de zijpanelen. Dat kan met deuvels maar in dit geval werd gekozen voor een lamellenverbinding. Neem er de lamellenfrees weer bij.
Positioneer de lamellen op regelmatige afstand en teken de positie van de lamellen uit. Dit zowel op de achterzijde als op de staanders van de zijpanelen. Nadien breng je rode lijnen aan waar je moet frezen. Neem een plank als steunpunt, vooraleer je gaat frezen. Die zet je vast met een bankschroef. Zijpaneel ertegen, en frezen maar. Hetzelfde doe je op de rode markeringen van het achterpaneel. Plaats de lamellen in de gleuven en controleer of alles past.
TIP
Nog even herhalen: frees breed genoeg zodat je achteraf nog kunt corrigeren met de lamellen.
deurposten
De deurposten moeten ook bevestigd worden aan de zijpanelen - opnieuw met lamellen. Plaats er twee per post. Teken af op de zijpanelen en op de posten. Frees uitsparingen in de staanders en in de posten. Positioneer de lamellen, en kijk of de posten erop passen. Kijk tevens of de afstand klopt als je verbindt met de bovenregel.
Na deze controle breng je opnieuw lijm aan op alle verbindingen. Monteer dan alle stukken aan elkaar met de deuvels en lamellen. Gebruik een bankhamer om alles op zijn plaats te tikken en controleer regelmatig of alles goed zit.
Klem telkens vast terwijl de lijm droogt. Het is wat puzzelen maar met een spanriem en wat schroefklemmen lukt dat wel.
Na de droogtijd schuur je de verbindingen op, en de paringstekens weg. Tot slot controleer je of het traliewerk erin past.
sierlijst
Hier werd gekozen voor een mooie rand omheen de deurlijst. Om zoiets te realiseren, gebruik je een freesmachine, die gemonteerd is op een hulpstuk. Hiermee frees je een sierlijst in de randen. Niet noodzakelijk, maar het oogt wel veel beter. Hetzelfde kan je doen voor het front van de lade en het bovenblad.
SPILLEN
Neem er de latten met spillen bij. Maak die vast in het deurkader. Dit doe je met een nageltje met ronde kop aan elke zijde. Gebruik een doorslag om de nagel in het hout te drijven. Bevestig op dezelfde manier nog een extra latje aan beide zijden binnenin om het geheel af te werken.
LADE
Meet de planken af volgens de lengtes op de houtlijst, en gebruik opnieuw de afkortzaag om ze op maat te maken. Controleer of de lengtes kloppen door alle zijden aan elkaar te zetten. Hier werken we niet met deuvels maar gebruiken we lijm en nagels om alle zijden aan elkaar te bevestigen. Doe eerst lijm aan de delen die met elkaar in verbinding staan. Met het nagelpistool schiet je ten slotte alles mooi aaneen. Uiteraard kan je die nagels ook met een hamer op hun plaats tikken.
Ook de onderkant van de lade bevestig je eerst met houtlijm. Met het nagelpistool zorg je vervolgens voor extra versteviging. Zet de lade al even op zijn plaats ter controle.
Het net gefreesde front komt nu op de lade. Boor hiervoor eerst gaten doorheen het gefreesde front en de voorkant van de lade. Vervolgens verbind je front en lade vanbinnen uit met schroeven.
Omdat de lade nu los in de bench zit, breng je aan weerszijden nog houten geleiders aan. Zo kan de lade gemakkelijk schuiven. Werk met montagelijm en druk goed samen zodat de geleider goed vastzit. Schuif de lade in en lijm nog een stootblokje zodat ze niet doorglijdt.
onderkant vastmaken
Om de onderkant te bevestigen, zorg je ervoor dat iedere zijde van de bench even ver van de rand verwijderd zit. Dat oogt anders slordig. Verschuif waar nodig en meet dus telkens de afstand af tot de rand. Die bedraagt in dit geval overal 6 mm.
Je kan de schroeven verzinken maar kies dan de juiste soevereinboor. Nadien boor je de gaten en bevestig je de schroeven die de onderkant aan het geheel bevestigen. Dit doe je driemaal per kant. De haaksheid controleren? Dat doe je met een winkelhaak.
bovenblad
De volgende stap is de bevestiging van het bovenblad met deuvels. Hiervoor bepaal je het middelpunt op elke hoek, dat doe je door de diagonalen te kruisen. Tape opnieuw de boor af op de correcte diepte, en boor op iedere hoek. Hanteer een gat van 8 mm.
Om de positie van de deuvels op het bovenblad te bepalen, gebruik je deuvelpinnen. Plaats op iedere hoek een pin, en positioneer het bovenblad correct op het geheel. Sla telkens hard op iedere hoek. Zo laten de deuvelpinnen een afdruk na.
Draai vervolgens het blad om. Boor opnieuw tot aan de rand van de tape. Vul het gat met houtlijm en plaats de deuvel in het gat. Gebruik de bankhamer om de deuvel diep genoeg in het gat te slaan. Ten slotte breng je montagelijm aan op de bovenste randen en in de deuvelgaten en bevestig je het bovenblad zorgvuldig.
Afwerking
opschuren
Schuur het geheel op, om de randen af te vlakken. Dit doe je met schuurpapier P120, om de hoeken te breken. Dat maakt ze minder kwetsbaar.
deurtje vastmaken
Om het deurtje af te werken, bevestig je de scharnieren op de binnenkant van het poortgat met een boormachine en schroeven. Dit op hoogte van de binnenste liggers. Houd rekening met de dikte van de vleugelplaatjes. Gebruik hiervoor de bijbehorende schroeven.
Uiteraard komt een slotje op de bench ook van pas. Bepaal de positie van de schroefgaten met een priem als hulpmiddel. Vijs nadien alles vast.
LADEKNOP
Voor de trekknop op de lade boor je gewoon op de plek waar de knop moet komen. Draai daarna de knop eenvoudig vast.
pootjes
Aan de onderkant van de bench voegen we op elke hoek nog pootjes toe. Zo maken we geen krassen in de vloer.
vernissen
Als afwerkingslaag kozen we hier voor vernis. Een lakverf in een leuke kleur kan echter ook altijd. Alvorens je gaat vernissen, stof je de bench eerst goed af. We gebruiken een vernis op waterbasis en brengen drie lagen aan met de rol. De moeilijke plekken kan je bereiken met de borstel.
Wil je alles nog eens in detail nagaan? Bekijk dan de aflevering via onderstaande video's:
