Hoe onderhoud je een hellend dak?
Een hellend dak moet in topvorm blijven om je woning te wapenen tegen vocht. Het is daarom belangrijk om jaarlijks je dak eens aan een inspectie te onderwerpen, idealiter na de winter, wanneer traditioneel gezien de meeste neerslag is gevallen. Het onderhoud zelf laat je echter beter over aan een vakman, al kan je een aantal dingen zelf doen.
STRUCTURELE PROBLEMEN
Voor problemen aan de dakstructuur of houtrot doe je altijd een beroep op de expertise van een vakman. Er bestaan wel producten om zelf problemen met hout aan te pakken, maar daarmee heb je de oorzaak nog niet beet.
Hellend dak inspecteren
Veilig het dak op
Bij de inspectie en het onderhoud van een dak is veiligheid van primordiaal belang. Kan of durf je zelf je dak niet op? Laat de inspectie dan meteen over aan een professional. Is het dak veilig bereikbaar ter inspectie, zorg dan dat je zelf beschikt over aangepaste valbeveiliging. Denk bijvoorbeeld aan een veiligheidsharnas en -lijn. Beter ga je niet alleen het dak op, maar zorg je altijd dat er iemand bij is. Werk nooit op een hellend dak als het nat is!
Afhankelijk van de schade die je ziet en de ervaring die je zelf hebt, kan je uitmaken of je het onderhoud of de eventuele reparatie al dan niet zelf doet. Bij twijfel spreek je altijd een vakman aan.
Waarop moet je letten?
Het vaakst voorkomende probleem dat zich bij hellende daken voordoet, is kapotte pannen of leien. Maak daar - zeker na een woelig seizoen - een prioriteit van bij inspectie.
Check ook of de loodslabben bij de aansluiting met de schoorsteen of doorvoeren nog in goede staat zijn. Als er daar herstellingen nodig zijn, dan laat je die over aan een vakman.
Een ander potentieel probleem is te veel mos. Je hoeft niet meteen alarm te slaan wanneer je hier en daar een groen plekje ziet. Op termijn kan je dakbedekking echter scheuren gaan vertonen door de moswortels, poreus worden en zelfs barsten. Dit kan lekken veroorzaken en uiteindelijk je dakisolatie en structuur aantasten, wat resulteert in vochtproblemen.
Vergeet niet om indien mogelijk de staat van de isolatie en het gebinte aan de binnenzijde te controleren. Houtrot moet bijvoorbeeld zo snel mogelijk aangepakt worden. Als je het gebinte niet kunt zien omdat de schuine binnenmuur is afgewerkt, maar je merkt wel vochtplekken of schimmel op, dan kun je ervan uitgaan dat er een probleem is met het dakbeschot. Opnieuw: haal er een professional bij.
Hellend dak onderhouden
Hellend dak ontmossen
Als je veilig kan werken, kan je zelf je dak ontmossen. Dat doe je door een moswerend product te vernevelen en te laten intrekken. Zo kan het mos loskomen. Daarna kan je er met een hogedrukreiniger (zonder reinigingsmiddel) over gaan. Koppel voor je begint de regenwaterafvoer wel los! Zo komt het vuile water met mos niet in de regenwaterput terecht.
Let er ook op dat je steeds meespuit met de helling, niet opwaarts, want dan spuit je gewoon water naar binnen. De benodigde druk hangt af van welke dakbedekking je hebt. Voor een pannendak wordt doorgaans 80 bar aangeraden, maar voor leien zijn een lage druk en warme stoom nodig.
Natuurleien of oude dakpannen worden beter voorbehandeld met een curatief, biologisch afbreekbaar antimosproduct. Dat zorgt ervoor dat het mos en de wortels afsterven waardoor ze onder lagere druk verwijderd kunnen worden.
Verder ontmos je nooit bij vriesweer. Ontmos ook niet voordat je eventuele kapotte pannen, leien of loodslabben hebt hersteld of hebt laten herstellen.
Na het ontmossen
Wanneer alle mos is verwijderd van een pannendak of een leien dak, wordt er best een beschermende coating of een impregneermiddel op het dak gelegd ter bescherming. Dit is geen evidente klus en laat je over aan een professional.
Dakpan vervangen
Moet je één of enkele dakpannen vervangen? Dat kan je - als het dak veilig bereikbaar is - ook zelf doen. Zorg er uiteraard voor dat je een nieuwe dakpan hebt die hetzelfde formaat heeft als de kapotte dakpan. In een ideale reparatiesituatie ligt de te vervangen dakpan binnen handbereik wanneer je een ladder of steiger tegen de dakrand zet. Zorg er in ieder geval voor dat je ladder of steiger stabiel staat.
Schuif de dakpannen die boven de kapotte dakpan liggen een beetje omhoog, zodat je de gebroken pan kan weghalen. Vervolgens leg je de nieuwe dakpan op dezelfde manier als de oude pan terug. Let erop dat de nieuwe pan mooi achter de panlat haakt en links onder de voorgaande pan schuift. Daarna kan je de bovenliggende pannen terug op hun plaats schuiven.
Als je vanaf de ladder niet bij de dakpannen kunt die je wilt vervangen, schuif dan een andere dakpan omhoog onder de dakpan die erboven ligt. Zo kun je de vrijgekomen ruimte gebruiken om je voet op te zetten (opnieuw: denk aan valbeveiliging!). Dit doe je trapsgewijs totdat je bij de dakpan komt die je wilt vervangen.
Zijn je dakpannen bevestigd met panhaken? Gebruik dan ook panhaken bij de nieuwe dakpan.
En bij rieten dakbedekking?
Na de plaatsing van een rietdak wordt er altijd een preventieve anti-mosbehandeling voorzien door de plaatser. Er wordt aangeraden om zo'n antimosbehandeling jaarlijks te herhalen. Groeit er wel mos op het dak, dan moet het dak uiteraard eerst ontmost worden voor het een behandeling krijgt. Daarbij wordt het mos mechanisch verwijderd, door de toplaag van het dak te halen. Het dak wordt hierdoor wel dunner. Daarom wordt ontmossen maar om de zeven tot tien jaar aanbevolen.
Merk je dat er stukjes riet op de grond vallen? Dat wijst erop dat het dak begint te verweren. Dan moet het 'gekamd' worden. Dit kan met een elektrische heggenschaar. Om ervoor te zorgen dat er niet te veel wordt weggesneden van het dak, doe je hiervoor best een beroep op een professionele rietdekker. Na het kammen zal de professional het riet gladstrijken, strak zetten en schoonmaken.
Wat met asbesthoudend materiaal?
Op asbesthoudende dak mag er niet gereinigd of ontmost worden omdat er asbestvezels kunnen loskomen. Het is niet bij wet niet verplicht om het asbest te verwijderen, maar uiteindelijk zal je het asbest moeten laten verwijderen door een erkende verwijderaar en de dakbedekking (laten) vernieuwen om verdere schade te voorkomen.
Eventueel kan je dit zelf doen, maar het best ontfermt een professional zich hierover, waarbij hij de correcte voorzorgsmaatregelen neemt.
TIP
Sinds 1 januari 2021 bestaat er een Vlaamse premie van 8 euro/m² voor wie asbesthoudende platen verwijdert en vervangt door geïsoleerde panelen. Daarbij moet je dan wel 10 cm dik isoleren.
