Hoe gebruik je een afkortzaag?

Een afkortzaag wordt gebruikt om hout op maat af te korten, meestal voor grotere houtprojecten. De meeste afkortzagen bieden ook de mogelijkheid om verstekken te maken. Daarom wordt deze machine vaak aangeduid als 'verstekzaag', of de allesomvattende term 'afkort- en verstekzaag'. We overlopen hoe je een afkortzaag hanteert.

Hoe werkt een afkortzaag?

Een afkortzaag is eigenlijk een compactere versie van een zaagtafel. Bij een zaagtafel is het zaagblad gemonteerd in de tafel, terwijl het blad bij afkortzagen zich bevindt boven het te verzagen materiaal, in de zogenaamde zaagkop. Door het handvat naar beneden te trekken, kan je het materiaal doorzagen. 

Er zijn afkortzagen met een verstekfunctie of met een trekfunctie. Bij een afkortzaag met een verstekfunctie kan je het zaagblad kantelen – bij het ene toestel naar één kant, bij het andere naar beide kanten – en in een hoek verstellen, zodat je niet alleen haaks maar ook in een hoek tot 45° graden planken of balken kan zagen. Dergelijke afkortzagen worden vaak aangeduid als ‘verstekzagen’ of 'afkort- en verstekzagen'.

Afkortzagen beschikken meestal ook over een trekfunctie. Dit wil zeggen dat je de zaag van voor naar achter kan bewegen, waardoor je een groter zaagbereik hebt. Je kan dus de zaag tot voorbij je werkstuk trekken, waardoor je een brede plank zonder veel moeite doormidden zaagt. 

Tegenwoordig zijn er echter ook afkortzagen die zowel beschikken over een kantelbare kop als een trekfunctie.

Waarvoor gebruik je een afkortzaag?

De afkortzaag is een krachtige machine, maar gebruik je hoofdzakelijk voor het afkorten van lange latten, balken, planken of laminaat. Profielen of buizen uit kunststof of licht metaal lukken echter ook - afhankelijk van welk zaagblad je gebruikt. Meestal geeft de fabrikant mee voor welke materialen de machine en/of het zaagblad geschikt is. Standaard is dat voor harde en zachte houtsoorten, plaatmaterialen en kunststoffen. 

Wat doe je niet met een afkortzaag?

Een afkortzaag levert zeer exacte zaagresultaten op doordat je het zaagblad telkens heel stabiel kan houden en het telescopisch ietwat kan uitrekken. Vaak wordt het echter gebruikt voor het ruwe werk. Een afkortzaag is niet geschikt voor precisiezaagwerk zoals het maken van sponningen en groeven, juist omdat het zaagblad dan volledig door het werkstuk wordt gedrukt.

Tips bij het gebruik van een afkortzaag

Vlak en stabiel

Zet je afkortzaag op een stabiele, vlakke ondergrond en klem ze indien nodig goed vast. Zorg dat je werkveld proper is, verwijder alles wat er niet hoort te zijn en zorg dat je ruimte hebt om te werken.

Let er ook op dat je werkstuk stabiel ligt. Bij rondhout dien je steeds te zorgen dat het niet kan draaien, bijvoorbeeld met een hulpstuk. Bij langere stukken, zorg je voor een stabiel oppervlak zodat ze niet kunnen kantelen of bewegen. Iemand het werkstuk laten vasthouden is hierbij geen goede optie.

Wat de zaag zelf betreft, zorg je dat de veiligheidsvoorzieningen zoals de beschermingskap van je zaag intact zijn en alles goed gemonteerd is. Als je een snoer hebt, houd je dat steeds netjes achter je werkvlak zodat het niet hindert tijdens het werken. 

Soft start

Vrijwel alle afkortzaagmachines starten met een zachte aanloop. Deze zagen laten het zaagblad langzaam op snelheid komen wanneer je het toestel inschakelt. Zo behoud je een betere controle over de machine tijdens het zagen.

Laat het zaagblad altijd op snelheid komen vooraleer je door het materiaal gaat. Anders heb je kans dat de tanden van je zaag het werkstuk oppikken en doen wegschieten. Werk steeds van boven af en laat de zaag zijn werk doen.

Persoonlijke bescherming

Om jezelf te beschermen tegen vrijkomend stof, draag je een mond-neusmasker (FFP2) en een veiligheidsbril. Oorbescherming is ook aangewezen, want een dergelijke machine maakt best wat lawaai. Omdat een afkortzaag meestal een roterend toestel is, zijn handschoenen niet aangeraden. Draag geen loszittende kleding die in het roterende blad terecht kan komen. 

Plaatsing van je handen

Essentieel bij het werken is de plaatsing van je handen. Je linkerhand blijft steeds links van het zaagblad, je rechterhand, steeds rechts. Ga nooit het zaagblad kruisen met je handen.

Respecteer ook de veiligheidszones op je afkortzaag en plaats je handen buiten de lijnen van die zones. Gebruik hulpstukken bij het verzagen van te korte stukken materiaal.

Houd bij het zagen niet enkel het materiaal vast, maar klem dit tegen de geleider, zodat je handen niet per ongeluk kunnen verschuiven.

Stoppen met zagen

Houd na het doorzagen je zaag op zijn plaats en laat het blad afremmen voordat je het uit je werkstuk haalt. Zeker bij het gebruik van een stopblok loop je anders een groot risico dat het materiaal door de interne spanning jouw kant op wordt gestuwd.

 

MEER WETEN:
> Alles over afkortzagen
> Hoe kies je een afkortzaag?
> Zaagbladen voor je afkortzaag