Houten vloer in olie: de mogelijkheden

Hout kan een beschermende laag krijgen met behulp van olie. Er wordt dikwijls voor dat beschermingsmiddel gekozen uit esthetische redenen, maar ook voor druk gebruikte ruimtes is het een goede oplossing. Een belangrijk voordeel bij het aanbrengen is dat één of twee lagen meestal volstaan.

Algemeen

De belangrijkste motivatie om een parketvloer met een impregneerolie te behandelen is doorgaans van esthetische aard. Olie verhoogt immers de natuurlijke ‘look’ van het hout, wat met vernis onmogelijk in die mate te verwezenlijken is. In principe kan elke geschuurde parketvloer worden geolied. Enkele exotische houtsoorten, zoals bijvoorbeeld Kambala, zijn door de dichte structuur van het hout iets minder geschikt, maar kunnen met de juiste soort olie eveneens worden geolied. Olie als behandeloptie voor een parketvloer wordt vaak gekozen voor druk gebruikte ruimtes, zoals horecazaken en dansscholen, omdat een vernislaag daar al te snel beschadigd of versleten zou raken. Een geoliede parketvloer is weliswaar meer onderhevig aan vlekvorming dan een gevernist exemplaar, maar wanneer de vloer 2 à 3 keer per jaar een grote onderhoudsbeurt krijgt, is dit euvel snel opgelost.

Tegenwoordig zijn er ook oliën op de markt die gevernist kunnen worden. Dit om een meer onderhoudsvriendelijke afwerking te bekomen, maar met een olie-look. Een dergelijke afwerking wordt vaak toegepast bij renovaties waar het veiliger is om eerst een olie te gebruiken i.p.v. een watergedragen vernis.

Kleur

Parketolie is in een 20-tal standaardkleuren verkrijgbaar. Vanuit de Nederlandse markt krijgt de vakhandel vaak de vraag om een tropisch hout parketvloer een lichtere tint te geven. Zowat 2 à 3 decennia geleden waren vloeren in donker tropisch hardhout erg in trek, maar nu niet meer. Helaas is het onmogelijk om dit te verhelpen: een parketvloer met een transparante, gepigmenteerde afwerking kan nooit een lichtere tint krijgen. De eigen houtkleur blijft voor een belangrijk deel bepalend voor de eindkleur. Er bestaat een overlakbare kleurolie 2K, die vervolgens afgelakt wordt met een kleurloze, onzichtbare lak. Zodoende krijgt de vloer het uiterlijk van een olievloer, maar de bescherming van een lak.

Olielagen

Hardwaxoliën zijn voornamelijk meerlaagsoliën, een ouder oliesysteem met een hoger solvent­gehalte dat daardoor nu minder wordt toegepast. Omdat highsolidoliën daarentegen minstens 90% vaste stoffen bevatten en dus significant minder solventhoudend zijn dan hardwaxoliën (met slechts 40% aan vaste stoffen), geniet deze productcategorie tegenwoordig de voorkeur. Het percentage vaste stoffen is die hoeveelheid die achterblijft na verdamping van alle oplosmiddelen. Precies omwille van het hoge percentage aan vaste stoffen in de highsolidolie volstaat het aanbrengen in één volwaardige laag. Daar nog een extra laag aan toevoegen zou totaal nutteloos zijn, vermits het hout met de eerste beurt reeds volledig verzadigd is. Met hardwaxolie is een tweede of een derde laag vereist om hetzelfde resultaat te bereiken.

Werkwijze

Alvorens de olie aan te brengen, wordt de parketvloer grondig geschuurd op dezelfde wijze als wanneer er vernis op aangebracht zou worden (laatste schuurbeurt met korrel 120). De ondergrond moet droog (houtvochtigheid max. 14%), stof- en vetvrij zijn. De olie wordt dun en gelijkmatig met een kwast, mop of spatel aan­gebracht. Na een wachttijd van 15 tot maximaal 30 minuten wordt met een éénschijfsmachine en een dikke witte pad de olie ingewreven en de eventueel overtollige olie met een viltpad meteen verwijderd. De meeste oliën zijn pas na 24 uur beloopbaar, maar met de toevoeging van een verharder bij highsolidolie is de parketvloer dat reeds na 8 uur droogtijd. Bovendien verbetert een verharder ook producteigenschappen als: vlekbestendigheid, slijtvastheid, chemische weerstand, enz. Omdat het product echter minder ecologisch verantwoord is, wordt het door de vakhandel als optie aangeboden.

Onderhoud

Highsolidolie is gegeerd door professionals omdat na het aanbrengen van één laag de klus geklaard is. Want het vernissen van een parketvloer gebeurt in drie keren en het oliën in twee keer. Een geoliede parketvloer is echter vlekgevoeliger en vergt meer onderhoud dan een geverniste vloer. Hardwaxolie biedt initieel iets meer vlekbestendigheid, maar is dan weer minder flexibel in het onderhoud achteraf. Highsolidoliën ofte damp-opensystemen vereisen na het aanbrengen op de parketvloer een bij­komende voeding. Want vermits het hout zich meer ‘opent’, dient het met voedende zepen onderhouden te worden om het extra te verzadigen. De frequentie daarvan is afhankelijk van het gebruik van de vloer.

Voor huishoudelijke toepassing volstaat gemiddeld wekelijks of veertiendaags. Vermits dergelijke zepen afgestemd zijn op de gebruikte olie, mag men nooit van productmerk veranderen. Het gebruik van voedende zepen heeft als voordeel dat, samen met de voedende eigenschappen, ook pigment aan het hout toegevoegd kan worden. Kleurloze, witte, grijze of zwarte zepen hebben als toemaatje dat de parketvloer op kleur gehouden kan worden. Door bijvoorbeeld een zeep met witpigment te gebruiken, worden mogelijke verkleuringen tegengewerkt vermits de parketvloer met elke nieuwe onderhoudsbeurt een beetje wit gekleurd wordt. Daardoor gaat een dergelijke vloer, mits goed en regelmatig onderhoud, 2 à 3 keer langer mee alvorens een grondige onderhoudsbeurt wenselijk is.

Grote onderhoudsbeurt

Een grote onderhoudsbeurt bestaat erin om de parketvloer met een intensiefreiniger van alle zeep, incl. vervuiling die zich daarin heeft vastgezet, te ontdoen en – na droging van de vloer – de onderhoudsolie in dezelfde tint als oorspronkelijk weer aan te brengen. Daarna herbegint de normale onderhoudsvloer van de geoliede parketvloer. Een hardwaxgeoliede parketvloer kan eventueel gelig verkleuren, wat uitsluitend door volledig opnieuw schuren verholpen kan worden. Dat is een andere reden waarom het hardwax-systeem minder wordt toegepast.

Oeps! Gemorst!

Voor een parketvloer wordt geadviseerd om elk gemorst product meteen te verwijderen wat de meeste problemen oplost. Wanneer er toch vlekvorming in de geoliede vloer zichtbaar is, wordt dit stapsgewijs aangepakt. Met het reguliere onderhoudsproduct wordt, met behulp van een zachte doek of een borsteltje, stevig over de vlek gewreven. Baat dit niet, dan worden de zeeplagen met de intensiefreiniger plaatselijk weggeschrobd. Indien ook dit geen verschil maakt, moet er plaatselijk geschuurd worden in de richting van de houtnerf tot de vlek volledig onzichtbaar is en vervolgens opnieuw olie aangebracht worden. Nadien zal de behandelde plek een tijdlang zichtbaar blijven, maar verdwijnen met de volgende onderhoudsbeurten van de parketvloer.