Revisie van vloeistofpompen

Hoe, wat en vooral: waarom?

Revisie van vloeistofpompen foto 1 — Een medewerker is een pomp aan het uitlijnen (Foto: Van Stenis Group)

Vloeistofpompen hebben regelmatig onderhoud nodig om hun veilige en efficiënte werking te behouden. Daarnaast zien pompleveranciers en onderhoudsbedrijven een toenemende belangstelling voor het reviseren van pompen. Door pompen 'een tweede leven' te geven, hebben bedrijven te maken met lagere investeringskosten en leveren tevens een bijdrage aan het reduceren van het grondstoffenverbruik. Daarnaast kan een goede revisie belangrijke informatie opleveren die kan leiden tot optimalisaties van de pomp zelf, maar ook van de installatie waarin de pomp functioneert óf het proces.

Meerwaarde van revisie

Vloeistofpompen worden in vele takken van de industrie ingezet voor het verpompen van evenzoveel verschillende media. Variërend van 'gewoon' water tot uiteenlopende chemische substanties in diverse viscositeiten. Regulier onderhoud aan pompen bestaat meestal uit een visuele inspectie, smeerwerkzaamheden en het vervangen van slijtdelen zoals lagers en afdichtingen. Ook opnieuw uitlijnen om bijvoorbeeld geluids- en trillingsproblemen op te lossen horen bij het reguliere onderhoud.

Naast dit geplande onderhoud dat wordt uitgevoerd op basis van het aantal draaiuren, een specifieke tijdspanne of data die worden verzameld in het kader van voorspellend onderhoud, is er een toenemende vraag naar revisie. Hierbij worden pompen volledig uit bedrijf genomen en 'offline' geïnspecteerd en beoordeeld. In veel gevallen zijn er voldoende mogelijkheden om de pomp weer in de oude staat terug te brengen en soms zelfs beter maken.

Revisie vloeistofpompen foto 2 — Uitgevoerde werkzaamheden kunnen gereviseerd worden in het revisiesysteem (Foto: Van Stenis Group)

Technische revisie

Voor een deel bestaan revisies uit dezelfde werkzaamheden als het reguliere onderhoud. Dat betekent: lagers en afdichtingen vervangen, de pomp aan de buitenzijde reinigen en op de juiste manier smeren. Maar uiteraard houdt revisie meer in.

Ten eerste wordt een pomp bij een revisie volledig uit bedrijf genomen en gedemonteerd. Dat betekent: alle onderdelen worden losgenomen, geïnspecteerd en gereinigd. De inspectie richt zich daarbij onder meer op de staat van de verschillende oppervlakken. Pomphuizen en waaiers kunnen bijvoorbeeld beschadigen door schurende vloeibare en vaste stoffen, door cavitatie en chemische aantasting.

Het bewustzijn groeit vooral in de industriële landen met een 'maakindustrie' dat grondstoffen in bepaalde gevallen schaars worden

Enkele van de zones die gevoelig zijn voor beschadiging en slijtage zijn de steunkoppen, de zitting van de slijtring, de uiteinden van de waaierschoepen en binnenin het slakkenhuis. Afhankelijk van de ernst van de slijtage zijn er middelen op de markt - zoals kwastbare keramiek en slijtvaste pasta’s - waarmee de oppervlakken zijn te herstellen. Veelal wordt daarna een beschermende coating aangebracht.

Revisie vloeistofpompen foto 3 — Revisie start met een inspectie en wordt gevolgd door het vervangen van onderdelen of het bewerken van pompdelen (Foto: Inventflow)

Testen

Na het uitvoeren van vervangings- en reparatiewerkzaamheden worden de nieuwe en gereinigde onderdelen weer samengebouwd tot een complete pomp. Vervolgens is het van belang om nog in de werkplaats de pomp te testen op onder meer druk en flow, maar bijvoorbeeld ook op de functionaliteit van de regelaar.

Geen eenvoudige klus bij pompen die werken met complexe regelingen, maar wel belangrijk om de functionaliteit van de pomp op locatie weer volledig beschikbaar te hebben. Verder wordt de pomp in de testfase gecontroleerd op uitwendige lekkage en worden er eventueel rendementsmetingen uitgevoerd.

Bij een dergelijke testprocedure wordt gebruikgemaakt van een technische datasheet horende bij de specifieke pomp. Hiermee is het mogelijk om de testen ook extern uit te laten voeren door een onafhankelijke (gecertificeerde) partner. Op basis van de testresultaten is vervolgens een testrapport op te stellen dat duidelijk maakt in welke staat de pomp uiteindelijk wordt geleverd en ingebouwd. Soms geven de testen ook aanleiding om extra werkzaamheden uit te voeren.

Revisie vloeistofpompen foto 4 — Alle gegevens van de te revieren pomp zijn digitaal beschikbaar om hem in correctie nieuwstaat te kunnen brengen. Ook de bevindingen en aanpassingen worden digitaal vastgelegd ten behoeve van het rapport (Foto: Wilo)

Voordelen van renovatie

De keuze voor vervanging van een volledige pomp of reparatie en revisie wordt gemaakt op basis van verschillende criteria. Nog niet zo lang geleden was energie-efficiëntie een belangrijke reden om een volledige pomp te vervangen door een nieuwe. Zelfs wanneer de oude pomp nog niet aan het einde van zijn technische levensduur was. Qua investeringen in veel gevallen een logische keuze. De ontwikkelingen op het vlak van energie-efficiëntie gingen namelijk dermate snel dat een nieuwe pomp zich alleen al via de energierekening in afzienbare tijd liet terugverdienen.

Besparing op materiaalgebruik

Aan dit model wordt op dit moment 'gemorreld' door ontwikkelingen die ook op het vlak van duurzaamheid liggen, maar dan betrekking hebben op materiaalgebruik. Het bewustzijn groeit vooral in de industriële landen met een 'maakindustrie' dat grondstoffen in bepaalde gevallen schaars worden. Dit leidt tot steeds langere levertijden, maar ook steeds hogere investeringen. Dit betekent dat de korte terugverdientijden van pompen met een hogere energie-efficiëntie minder aantrekkelijk worden en revisie langzaam aan populariteit wint.

Door pompen niet te vervangen maar te reviseren, snijdt het mes bovendien aan verschillende kanten. De pompen zelf gaan langer mee - krijgen soms zelfs een 'tweede leven' - waardoor de gebruiker op dat moment niet hoeft te investeren in een nieuwe pomp. Wanneer het om een 'spoed'vervanging gaat, hoeft de gebruiker ook niet het risico te lopen lang te moeten wachten door de lange levertijden. Een reparatie of revisie gaat meestal veel sneller wat betekent dat het tevens voordelen kan opleveren in de efficiëntie van de bedrijfsvoering.

Niet minder belangrijk is dat bedrijven door hun pompen te laten reviseren een bijdrage leveren aan een duurzame wereld. Een thema dat door steeds meer partijen serieus wordt genomen en ook als zodanig meegenomen in investeringsbeslissingen. Dit zien pompfabrikanten en leveranciers onder meer terug in bestekken, waarin steeds vaker wordt vereist dat producten gereviseerd kunnen worden wanneer dat nodig is. Leveranciers zelf dragen in sommige gevallen hun steentje bij door oude pompen in te nemen en deze zo ver en goed mogelijk te recycleren.

Revisie vloeistofpompen foto 5 — Het reviseren van pompen bespaart investeringen en is duurzaam in het kader van materiaal besparing (Foto: Wilo)

Verbeteren van pomp en proces

Een tweede aspect aan revisie zijn de mogelijkheden om potentiële verbeteringen te detecteren. Een pomp die binnenkomt voor revisie is wat dat betreft een bron van informatie die enerzijds bericht over de manier waarop met de pomp is omgegaan, maar anderzijds ook over de geschiktheid van de pomp voor een bepaalde toepassing, de wijze waarop hij is ingebouwd en het volledige systeem waarin hij functioneert.

Voor hydrauliekpompen zijn bijvoorbeeld de filters een goede graadmeter voor de conditie van zowel de pomp als het hele systeem, en dan vooral de inhoud van de filters. Veel vaste deeltjes kunnen een indicatie zijn voor slijtageprocessen op specifieke plaatsen in het proces of de pomp zelf. Afhankelijk van het materiaal is in veel gevallen vrij snel te achterhalen waar deze slijtage zich afspeelt.

Ook verbrande oliedeeltjes in de filter zijn een indicatie voor specifieke problemen met bijvoorbeeld de temperatuurhuishouding. Dit soort informatie kan leiden tot verbeteringen van het proces of aanpassingen aan de installatie waardoor deze efficiënter en betrouwbaarder wordt.

Revisie vloeistofpompen foto 6 — Met een goede revisie kan een oude pomp letterlijk weer als nieuw worden (Foto: Wilo)

Is deze pomp wel geschikt?

Tot slot kan het slijtage- of schadebeeld voor het revisiebedrijf aanleiding zijn om verbeteringen voor te stellen die de pomp of het systeem betreffen. Vuilwaterpompen die bijvoorbeeld regelmatig 'vastslaan' door (schoonmaak)doekjes en toiletartikelen, zijn gebaat bij een filter die dit type producten uit het water haalt voordat dit de pomp in gaat. Een goede oplossing voor openbare gelegenheden zoals hotels en horeca waar dit probleem regelmatig voorkomt.

Andere types schadebeelden kunnen aangeven dat een specifieke pomp niet goed past bij de betreffende applicatie. Dit kan gebeuren door mogelijk een fout die al in het ontwerpproces is gemaakt, maar ook door veranderingen die na de bouw van de installatie zijn doorgevoerd. Bijvoorbeeld opgevoerde drukken of flows in het kader van de productiviteit of wijziging van het te verpompen medium. Dit kan tot de conclusie leiden dat de huidige pomp niet (meer) voldoet of tijdens de revisie te kiezen voor een andere coating, andere afdichtingen of eventueel waaiers van een ander materiaal.

Een belangrijk aspect aan revisie zijn de mogelijkheden om potentiële verbeteringen te detecteren

Tot slot kan het ook zijn dat een schadebeeld aangeeft dat de pomp eenvoudig verkeerd is ingebouwd of uitgelijnd. Dit laatste kan ook het gevolg zijn van bijvoorbeeld een botsing met een transportmiddel ter plaatse. Afdoende oplossingen zijn dan gelegen in het op de juiste manier inbouwen van de pomp en het deskundig uitlijnen van de hele installatie.

De signalen negeren, betekent ook dat het reviseren van de pomp minder zin heeft. Deze wordt dan immers teruggeplaatst in een vuil of niet optimaal systeem en zal al snel weer toe zijn aan nieuw onderhoud.

Revisie vloeistofpompen foto 7 — Servicetechnici demonteren veilig een pomp met behulp van de juiste hijsmiddelen (Foto: Wilo)

Samenwerken

Tot slot de vraag wáár je een revisie het beste kunt laten uitvoeren? De voorkeur ligt bij de oorspronkelijke leverancier of fabrikant. Hier is immers alle kennis beschikbaar over de pomp en de karakteristieken en is ook vaak de toegang tot reserveonderdelen optimaal geregeld.

Uitbesteden aan een andere partij vraagt om een vooronderzoek dat moet uitwijzen of het betreffende bedrijf eventueel gecertificeerd is voor het onderhoud aan een specifiek merk, ervaring heeft met deze pompen en wat de reacties vanuit de markt in de afgelopen tijd zijn geweest. Wanneer het gaat om het testen van pompen is het verstandig om te informeren naar een kwaliteitscertificaat.

Een goede onderhoudspartij zal tot slot niet alleen het onderhoud en revisie naar wens uitvoeren, maar ook proactief met advies komen over de toepassing van de pomp of de mogelijkheden om het revisiemoment zo optimaal mogelijk te plannen. Dit bijvoorbeeld op basis van het aantal draaiuren of data die worden verzameld en waarmee nauwkeurig de staat van de pomp is vast te stellen. Daarbij gaat het onder meer om metingen van trillingen, temperatuur en druk. Ook zal een goede partij advies kunnen uitbrengen over een verantwoorde afvoer van pompen die uiteindelijk toch worden afgeschreven.

Met medewerking van Henkel, Inventflow, Van Stenis Group en Wilo.

Revisie vloeistofpompen foto 8 — Servicetechnici werken aan de revisie van een pomp (Foto: Wilo)