Tweedehandsmachines: betrouwbaar en betaalbaar?

Weet met wie u in zee gaat en in welke staat de machine is

Tweedehandsmachines aankopen kan in veel gevallen een prima oplossing zijn, bijvoorbeeld voor een taak die u niet zo vaak uitvoert of voor een nieuwe activiteit die u eerst eens wil ‘uittesten’. Ook het opvangen van productiepieken kan een aanleiding zijn tot de aanschaf van een tweedehandsmachine. Toch moet u bij een tweedehandsaankoop opletten dat u geen kat in een zak koopt.

Prijsbepaling en marktsituatie

Een gloednieuwe machine brengt minder investeringsrisico met zich mee, want de werking zou in theorie piekfijn moeten verlopen. Daar staat tegenover dat een jonge tweedehandsmachine (zelfs van een topmerk) een stuk goedkoper is. Maar vergis u niet: traditionele machines zoals een toupie, vlakschaaf, vandikteschaaf en formaatzaag zijn populair en worden toch vaak verkocht aan 75% van de nieuwwaarde, afhankelijk van bouwjaar en toestand van de machine.

Een ander beeld zien we bij de speciale machines die geschikt zijn voor massaproductie, zoals dubbelzijdige pennenbanken, doorlooppersen, high-end CNC-centers of kantenlijmers, waar de prijzen op de tweedehandsmarkt tot 50% van de nieuwwaarde gaan.

Naast die indeling in populariteit zijn er ook nog andere factoren die de prijs bepalen, zoals het bouwjaar en de toe­gevoegde waarde die de verkoper zelf levert, zoals de levering, installatie, opstart, revisie, opleiding en waarborg.

Voor- en nadelen

Machines van degelijke fabrikanten worden robuust gebouwd en gaan makkelijk meer dan 20 jaar mee. Koop toch liever geen té oude machines, de mechanica is vaak nog prima, maar het is de software die snel veroudert. Een 15 jaar oude CNC-machine is bijvoorbeeld zeker nog niet op, maar de software kan wel achterhaald zijn.

Denk ook aan de instelmogelijkheden die zeer sterk evolueren en elk jaar eenvoudiger worden. De tijd die u uitspaart door sneller te werken op een nieuwe machine, zal snel het uitgespaarde geld van een tweedehandsmachine tenietdoen. Let erop dat oude machines wel voldoen aan de huidige normen.

Diverse aankooplijnen

Tweedehandsmachines worden op meerdere wijzen aangeboden aan de markt. Vaak vindt de transactie plaats tussen twee schrijnwerkerijen, maar ook openbare verkopen en kopen via traders zijn veel voorkomende verkoopsvormen. Daarnaast zien we dat ook de machinedistributeurs vaak een tweedehandspijler hebben, waarin zij veelal machines uit overnames aanbieden. 

Openbare verkoop

Vaak worden machines aangeboden via een openbare verkoop. De aankoop van een machine via deze weg is niet te vergelijken met de aankoop via een handelaar.

Zo is er:

• geen waarborg op de aangekochte veilinggoederen;
• geen service (dienst na verkoop) van de makelaar;
• in veel gevallen verlies van machinedocumenten na het faillissement (handleidingen, veiligheidsattesten, machineboeken …);
• afhandeling is volledig te organiseren door de koper (demontage, transport, levering, installatie, opstart ...);
• 100% voorafbetaling bij veilingverkoop;
• de makelaar draagt geen verantwoordelijkheid en werkt enkel als ‘trader’, bij problemen achteraf kan/wil hij niet bijstaan.

Een veilingaankoop houdt dus, rekening houdende met bovenstaande puntjes, toch wat risico’s in. Een veilingaankoop kan je beter zo goed mogelijk voorbereiden, gekoppeld aan een maximumbiedbudget zodat u niet verwikkeld raakt in een biedingsoorlog. Hou ook in het achterhoofd dat machines die uit falingen voortkomen vaak ook minder onderhouden zijn geweest in de laatste fase van hun bestaan: te weinig of geen onderhoud gekregen, goedkope (niet-originele) wisselstukken gebruikt, noodzakelijke software-updates niet uitgevoerd …

Rechtstreekse tweedehandsverkoop via een schrijnwerker

De verkopende schrijnwerker weet wat hij destijds nieuw betaalde voor zijn machine, en zal hier zoveel mogelijk van willen terug­verdienen bij een tweedehandsverkoop. Hiermee zal een tweedehandsmachine heel vaak véél te duur worden aangeboden. Enige realiteitszin is dus geboden bij beide partijen.

Een verkopende schrijnwerker is evenmin een handelaar en zal dus geen waarborg geven noch toegevoegde waarde leveren zoals de levering, installatie, opstart, garantie en technisch nazicht/revisie van het geheel. Om toch enige zekerheid te hebben, vraagt u best altijd een zeer uitvoerige demonstratie van de machine zodat u de werking kan zien en controleren voor aankoop. Vraag om de machine zowel op maximumcapaciteit, minimumcapaciteit en in gewoon bedrijf te laten werken. Let op zaken als vreemde geluiden en abnormale opwarming.

Kopen via een handelaar

De verkoopsmotieven van een handelaar liggen iets anders. Niet alle handelaars werken even nauwgezet, dus zorg ervoor:

• dat de machine is nagekeken of gereviseerd en niet alleen voorzien is van een nieuw laagje verf;
• dat u weet wat de waarborg exact inhoudt op de machine;
• dat er voldoende knowhow en technische ondersteuning is bij de handelaar, dan kan je erop terugvallen bij eventuele problemen;
• dat de handelaar de nodige onderdelen/wisselstukken nog kan bekomen.

Doe een eventuele oplevering/acceptatie van de machine bij de handelaar zelf. Zo ben je zeker dat alles naar wens is wanneer deze zal worden geleverd.

Kopen via de oorspronkelijke distributeur

Een interessante optie kan zijn om met de tweedehandsdiensten van de distributeur zelf te werken. Meer en meer fabrikanten nemen die markt zelf in handen. De redenen daarvoor zijn divers: ze willen startende klanten zelf een goedkoop alternatief aanbieden of het kadert in de overname van een oude machine bij de aankoop van een nieuwe machine door hun klant. Via deze weg een machine kopen heeft het bijkomende voordeel dat service, onderhoud, garantie en wisselstukken hier geen probleem meer vormen. Bovendien worden ze ook gereviseerd, zodat eventuele mankementen opgelost zijn voor u ermee aan de slag gaat.

Algemene aandachtspunten en tips

Koop nooit een machine zonder ze in werking te zien. Dit is helaas meestal onmogelijk bij een openbare verkoop, maar vraag hier dan een (schriftelijke) bevestiging over de werking van de machine, zodat u uw risico kan beperken. Vraag bovendien bij de aankoop wat de waarborg inhoudt, die kan namelijk meerdere vormen aannemen:

• geen garantie (zoals op openbare verkoop);
• bevestiging van de werking, zonder toe­gevoegde garantie;
• garantie op onderdelen;
• garantie op onderdelen en installatiekosten;
• all-ingarantie (onderdelen, installatie en verplaatsingskosten).

Onderhoud en service

Onderschat ook het belang niet van onderhoud en service. Traditionele machines hebben een lange levensduur, maar het is opletten geblazen dat de wisselstukken voor de machine nog verkrijgbaar zijn. Voor onderhoud en service op een CNC-machine moet je veelal beroep doen op de importeur. Die contacteert u het best op voorhand om geen addertjes onder het gras te vinden, en zekerheid te hebben dat die kan (en wil) helpen met service. Het kan ook geen kwaad om zijn visie op de machine te vragen.