Vlaamse renovatieplicht had amper impact op prijzen van energieverslindende woningen
Energielabel blijft wel zeer belangrijke prijsfactor
De Nationale Bank, KU Leuven en Universiteit Antwerpen hebben de impact van de Vlaamse renovatieverplichting op huizenprijzen onderzocht. Terwijl het energielabel een cruciale prijsfactor in Vlaanderen en Wallonië blijkt te zijn, had de renovatieverplichting slechts een beperkte negatieve invloed op prijzen van woningen met energielabel E of F.
Het onderzoek is een van de meest uitgebreide studies naar de impact van energie-efficiëntie op huizenprijzen en is het eerste onderzoek naar de impact van een energetische renovatieverplichting voor huizenkopers.
Energie-efficiëntie als prijsbepalende factor
Sinds 2023 is de energiescore een nog belangrijkere prijsbepalende factor geworden in zowel het Vlaams als het Waals Gewest. Terwijl de prijzen voor woningen met label D in 2023 en 2024 stabiel bleven ten opzichte van 2022, stegen de prijzen voor woningen met label C en nog meer voor die met label B of A. Omgekeerd daalden de prijzen voor woningen met label E of F.
Sinds 2023 is de energiescore een nog belangrijkere prijsbepalende factor geworden in zowel het Vlaams als het Waals Gewest
Voor de vergelijkbaarheid werd de Vlaamse energielabeldefinitie toegepast op beide gewesten. De prijsontwikkelingen zijn het gevolg van een toenemend belang dat kopers en banken hechten aan de energiescore bij aankoopbeslissingen en hypotheekvoorwaarden.
Factoren zoals de recente energiecrisis, verwachte stijgingen in koolstofprijzen voor verwarmingsbrandstoffen, hogere renovatiekosten en aangekondigde strengere renovatie-eisen spelen hierbij een rol. Bovendien zijn banken de energiescores voor nieuwe hypotheken beter gaan verzamelen.
Beperkte invloed van renovatieverplichting op prijzen
De Vlaamse renovatieverplichting, die sinds januari 2023 van kracht is, verplicht kopers van woningen met energielabel E of F om binnen vijf jaar na aankoop te renoveren tot minstens label D. Het onderzoek toont aan dat die maatregel slechts een beperkte negatieve invloed heeft gehad op de prijzen van dergelijke woningen in Vlaanderen.
Een mogelijke verklaring is dat veel kopers van energie-inefficiënte woningen al van plan waren te renoveren en dat de renovatiekosten al in de aankoopprijs waren verrekend
Die huizen werden immers ongeveer 2 % goedkoper, zowel in vergelijking met soortgelijke huizen in het Waals Gewest als met huizen met energielabel D in het Vlaams Gewest. De redenen voor het beperkte effect van de Vlaamse renovatieverplichting zijn dat een meerderheid van de kopers van huizen met energielabel E of F hun eigendommen hoe dan ook renoveerden tot minstens label D en dat de renovatiekost al grotendeels in de prijs leek te zijn ingecalculeerd.
Bovendien blijkt uit de vergelijking met het Waals Gewest dat de Vlaamse energetische renovatieverplichting de prijzen van huizen met een betere energiescore niet heeft opgedreven, aangezien vergelijkbare prijsstijgingen werden opgetekend in beide gewesten.
Toename van energiescores net onder labeldrempels
Het onderzoek signaleert ook een toename van het aantal energiescores net onder de drempelwaarden van de energielabels, zowel in Vlaanderen als in Wallonië. Dat is waarschijnlijk deels het gevolg van onjuiste rapportage.
Hoewel kleine renovaties kunnen leiden tot verbeteringen in de energiescore net onder een labeldrempel, is dat minder waarschijnlijk voor eigenaren die geen voorkennis hebben over de energiescore van hun woning.
Relevant voor andere landen
Het onderzoek is gevoerd op basis van de verkoopgegevens van alle Belgische woningtransacties, gecombineerd met datasets van energieprestatiecertificaten (EPC), asbestattesten en online vastgoedadvertenties.
Aangezien Vlaanderen wellicht de enige regio ter wereld is die een energetische renovatieverplichting voor huizenkopers heeft ingevoerd, kunnen de bevindingen interessant zijn voor andere landen die een soortgelijk beleid overwegen.
