AAN DE SLAG MET DE RESTAURATIE

Glasraam verwijderen en nummeren

Ofwel maakt u hier als schrijnwerker zelf werk van, ofwel schakelt u een glazenier in (wat dus verplicht is, indien geklasseerd). Hoe dan ook, het stappenplan ziet er zo uit: Eerst wordt elk stukje glas genummerd, bij een ingewikkeld model gebeurt dit ook op de technische tekening. Zijn er meerdere glasramen te restaureren, dan krijgen ook die ramen op zich een nummer. Daarnaast wordt het glasraam uitvoerig gefotografeerd. Zo weet men zeker hoe alles weer moet worden samengesteld. Vervolgens wordt het glasraam voorzichtig losgekapt, zodat het niet extra beschadigd raakt. De opening waarin het glas-in-lood zat, wordt voorlopig dichtgemaakt.

Opmeten en uit elkaar halen

In het atelier neemt men de maten van het glasraam op. Daarna wordt het raam zo goed mogelijk ontdaan van alle resten, bijvoorbeeld mastiek/stopverf. Vervolgens verwijdert men het lood. Bij een relatief eenvoudig model zal het glasraam eerst volledig uit elkaar worden gehaald. Is het design ingewikkeld, verwijdert men het lood glasstuk per glasstuk, terwijl deze in lood gezet wordt. Het lood verwijderen lukt meestal tamelijk makkelijk, omdat het oude lood vaak broos is. Zo wordt het lood een beetje op en neer bewogen, waarna het ingeknipt wordt.

 

Opnieuw loden

Nadien worden de glasdelen opnieuw in het lood gezet, volgens het oorspronkelijke ontwerp. Is het ontwerp relatief eenvoudig, dan legt men het eerst uit, met alle reeds losgemaakte stukken glas. Bij een iets ingewikkelder design maakt men telkens één glasstuk los, dat dan in nieuw lood gezet wordt. Gebroken gebrandschilderd glas zal mogelijk verlijmd worden. Is het glas gebroken maar niet gebrandschilderd, dan verlijmt men of vervangt men het door nieuw glas van dezelfde soort, dat op maat gesneden wordt. Meer hierover verder in dit artikel, wanneer wordt gefocust op de reconstructie van het glasraam. Tijdens het opnieuw in het lood zetten, controleert de glazenier of de schrijnwerker voortdurend of hij de opgemeten maten van het oorspronkelijke raam respecteert. De loodlijnen moeten ook overal recht lopen. Daarna wrijft hij die lijnen dicht. Waar ze samenkomen, soldeert hij ze.

In dubbel glas

Sinds 1 januari 2020 moeten de ramen van alle woningen in Vlaanderen minstens dubbel glas hebben. Eventueel dus ook het glas-in-lood. En dat kan: er bestaan glazeniers die glasraam in de luchtspouw van dubbelglas inbouwen. Daarvoor bouwt die het dubbelglas zelf, met verschillende diktes en types glas. Maar wat als dat dubbel glas in bestaande raam­openingen geplaatst wordt? Ofwel verkleint de glazenier dan de oppervlakte van het glaswerk wat, omdat er anders wat glasraam in het rabat zou komen te zitten. Ofwel freest u als schrijnwerker het rabat dan wat uit, tegen een extra kost. Ook de dikte van het dubbel glas past de glazenier aan de breedte van het rabat aan. Van een luchtspouw van 12 tot 15 mm gaat hij bijvoorbeeld naar 9 tot 12 mm, naargelang wat nodig is. Het dubbelglas plaatst u nadien als schrijnwerker, helemaal zoals u dat gewoon bent. Werk wel niet met te veel water en let meer dan ooit op dat u niet per ongeluk tegen het dubbel glas botst.

In enkel glas

Wordt het glas-in-lood niet in dubbel glas geplaatst, dan zal de glazenier de plaatsing voor zijn rekening nemen. Daarbij gebruikt hij dan opnieuw mastiek of stopverf, om het raam water- en winddicht te maken. Bij dubbel glas mag u dit niet doen, omdat u zo condens­vorming in het glas verkrijgt.

En wat met gebrandschilderd glas?

Is een stuk van een gebrandschilderde tekening verdwenen of zo erg stuk dat het niet te verlijmen valt? Dan kan de glazenier de tekening opnieuw brandschilderen, ofwel volgens foto’s gemaakt door de klant, ofwel in dezelfde stijl.