Alles afbreken om beter op te bouwen? Voor een verlaagd BTW-regime ... met voorwaarden!

CO₂-uitstoot verminderen

In de strijd tegen de klimaatverandering staan de autoriteiten terecht onder druk om de thermische efficiëntie van de gebouwde omgeving te verbeteren op schaal van hele landsdelen. De laatste tijd gaan er in de bouwsector steeds meer stemmen op om ook bij totale afbraak en wederopbouw de btw te verlagen van 21% naar 6%. Het argument is vaak dat enkel deze ingrepen toelaten de niveaus van thermische efficiëntie te halen die de uitstoot van broeikasgassen in gebruiksfase werkelijk doen dalen. In vele Vlaamse steden is vandaag een dergelijke btw-verlaging al van kracht. In Wallonië en Brussel wordt de maatregel overwogen. 

Rotor, een adviesbureau met expertise op het vlak van circulaire (bouw)economie ondersteunt uiteraard maatregelen om de CO₂-uitstoot van de Belgische bouwsector te verminderen. Ze willen echter wel:

• benadrukken dat het probleem van het bouwafval vandaag enkel maar groter wordt
• aanstippen dat de productie van nieuwe bouwmaterialen in aanzienlijke mate bijdraagt tot de uitstoot van broeikasgassen
• aanstippen dat men, om de milieu-impact van nieuwe materialen te beperken, geen andere keuze heeft dan het behouden en hergebruiken van bestaande materialen
• erop wijzen dat enkel en alleen al in België meer dan 120 bedrijven gespecialiseerd zijn in de recuperatie, reconditioning en vermarkting van gerecupereerde bouwmaterialen en -producten
• benadrukken dat momenteel slechts 1% van de gebruikte materialen in de bouwsector worden hergebruikt
• aankaarten dat herbruikmaterialen vandaag nog steeds niet genieten van een adequaat fiscaal kader

Koppelen aan andere verplichtingen

In die context menen ze dat het onaanvaardbaar zou zijn om de btw op sloopwerkzaamheden te verlagen zonder deze maatregel te koppelen aan andere verplichtingen met betrekking tot het verbeteren van de grondstoffenefficiëntie, in het bijzonder het behoud van herbruikbare elementen. In die optiek stellen ze de volgende pistes voor om de agenda van de energieprestaties van gebouwen en die van het optimale beheer van grondstoffen te verenigen:

Om het hergebruik van bouwmaterialen te bevorderen: 

• Verplichten om voorafgaand aan de sloopwerken een inventaris te laten opmaken van de herbruikbare materialen.
• Sloopvergunningen sneller of makkelijker uitreiken voor projecten die gericht zijn op ambitieuze hergebruikpercentages
• Herbruikbare bouwmaterialen storten verbieden.

Om de integratie van herbruikbare materialen in de nieuwbouw te bevorderen: 

• Ambitieuze quota vastleggen voor het hergebruik van bouwmaterialen in nieuwbouw, bv. een minimum van 5% (in massa of waarde).
• Btw-verlaging op de verkoop van gerecupereerde bouwmaterialen.
• Zo snel mogelijk de juridische, administratieve en technische kaders opstellen die het voor bouwprofessionals mogelijk moeten maken om zonder moeite met herbruikbare materialen te werken.