Duaal leren in Vlaanderen
Stand van zaken 2023-2024
Het jaarrapport 2023-2024 van het Vlaams Partnerschap Duaal Leren biedt een helder overzicht van de huidige situatie van duaal leren in Vlaanderen. Dit rapport brengt de kerncijfers rond inschrijvingen, erkenningen en leerwerkplekken in kaart en belicht de rol van sectorale partnerschappen en beleidsaanbevelingen.
Duaal Leren in Vlaanderen
Het jaarrapport 2023-2024 van het Vlaams Partnerschap Duaal Leren biedt een uitgebreid overzicht van de stand van zaken rond duaal leren in Vlaanderen. Dit rapport belicht de kerncijfers met betrekking tot inschrijvingen, erkenningen en leerwerkplekken en analyseert de rol van sectorale partnerschappen. Daarnaast bevat het belangrijke beleidsaanbevelingen voor de verdere ontwikkeling van duaal leren.
Inschrijvingen en opleidingen
In het schooljaar 2023-2024 schreven 4.416 leerlingen zich in voor een duale opleiding in het secundair onderwijs, een stijging van 49% ten opzichte van het vorige schooljaar. Tegelijk daalde het aantal inschrijvingen in het stelsel Leren en Werken verder, wat past binnen de integratie van dit stelsel in duaal leren. De populairste duale opleidingen waren Onthaal, Organisatie en Sales duaal (282 inschrijvingen), Winkelmedewerker duaal (222) en Haarverzorging duaal (178).
Het aantal goedgekeurde erkenningen voor duaal leren steeg naar 26.598 erkenningen in het secundair onderwijs. De verdere integratie van Leren en Werken in duaal leren speelt hierin een cruciale rol, net zoals de toename van erkende leerwerkplekken in verschillende sectoren.
Domeinen en sectoren
De bouwsector blijft een belangrijke pijler binnen duaal leren. Voor 2023-2024 werden 1.805 erkenningsaanvragen ingediend voor bouwopleidingen. De sector telt 2.587 erkende vestigingen en 2.567 unieke ondernemingen die actief zijn binnen het duale leerstelsel.
Naast de bouwsector blijven ook andere technische richtingen goed vertegenwoordigd. Zo waren er 599 erkenningen voor elektriciens en 470 erkenningen voor opleidingen in de technologische industrie. Echter, het jaarrapport benadrukt ook het belang van andere sectoren zoals de sociale sector (zorg en kinderopvang), horeca en transport. De sectorale partnerschappen zetten sterk in op kwalitatieve leerwerkplekken, zowel binnen traditionele technische beroepen als in dienstverlenende sectoren.
Erkenning en opvolging van leerwerkplekken
In 2023-2024 waren er 44.044 erkende leerwerkplekken, verdeeld over 11.551 unieke ondernemingen. De meeste erkenningen werden toegekend aan de opleidingen Winkelmedewerker duaal (1.729 erkenningen) en Keukenmedewerker duaal (1.153 erkenningen).
Van de 12.350 erkenningsaanvragen werd 91% goedgekeurd. De belangrijkste reden voor afkeuring bleef een onvoldoende uitgeruste bedrijfsomgeving, hoewel ook administratieve tekortkomingen en ontbrekende mentoropleidingen een rol speelden. Daarnaast werden 1.981 fysieke plaatsbezoeken uitgevoerd om de kwaliteit van de leerwerkplekken te controleren en te begeleiden.
Vroegtijdige stopzetting van overeenkomsten
Tijdens het schooljaar 2023-2024 werden 2.456 overeenkomsten vroegtijdig stopgezet, waarvan 1.867 in duaal leren en 589 in Leren en Werken. De meest voorkomende reden was een mismatch tussen leerling en onderneming (33,9%), maar andere belangrijke redenen waren gezondheidsproblemen, verhuis, disciplinaire problemen en het vroegtijdig stopzetten van de opleiding door de leerling.
Mentoropleiding en begeleiding
Sinds 1 september 2019 is een mentoropleiding verplicht voor iedereen die lerenden begeleidt op de werkplek. In 2023-2024 moesten 3.541 mentoren deze opleiding volgen, waarvan 59,6% tijdig in orde was. Dit betekent echter dat 40,4% van de mentoren de opleiding niet op tijd heeft afgerond, wat een aandachtspunt blijft voor de kwaliteit van de werkplekbegeleiding.
Duaal leren in het volwassenenonderwijs
Het aantal duale inschrijvingen in het volwassenenonderwijs bleef beperkt. In het schooljaar 2023-2024 waren er 186 inschrijvingen, waarvan 169 in de opleiding Zorgkundige. Het aantal erkende leerwerkplekken in dit segment bedroeg 12.857. Ondanks de groei blijft de implementatie van duaal leren in het volwassenenonderwijs een uitdaging, met slechts vijf CVO’s die deze opleidingen aanbieden.
Beleidsaanbevelingen en samenwerking
Het Vlaams Partnerschap Duaal Leren stelde vier speerpunten voor de verdere ontwikkeling van duaal leren:
- Duaal leren positief in de markt zetten
- Een sterk voorbereidingstraject uitwerken
- Intensieve samenwerking tussen onderwijs en sectoren stimuleren
- Administratieve lasten verlagen
Deze aanbevelingen werden overgemaakt aan de nieuwe Vlaamse minister van Werk en Onderwijs, Zuhal Demir. De sectorale partnerschappen blijven een cruciale rol spelen in de groei en verbetering van het duale onderwijssysteem. Dit rapport toont de vooruitgang én de blijvende uitdagingen binnen duaal leren in Vlaanderen in 2023-2024.
Bron: Jaarrapport Duaal Leren 23-24
