HEEFT U AL VEGAN IN DE REKKEN?

Enkele schoenwinkeliers over waarom zij vegan aanbieden

De vegan beweging lijkt momenteel een van de snelst groeiende trends. De consument draagt duurzaamheid steeds hoger in het vaandel en gaat actief op zoek naar manieren om zijn of haar ecologische voetafdruk te verkleinen. Ook de schoenenbranche heeft de trend niet gemist - vegan schoenen lijken eindelijk de mainstream markt te hebben bereikt en ook de grote merken bieden naast hun traditionele schoenen vaak een vegan lijn. Bovendien boeten vegan schoenen niet langer in aan comfort en kwaliteit en zijn de designs mooier dan ooit tevoren.

VEGAN

Vegan is een levenswijze die elke vorm van exploitatie en wreedheid ten opzichte van dieren uitsluit. Het vaakst vertrekt men vanuit het voedingspatroon en laat men elke vorm van dierlijke voedingsproducten - in tegenstelling tot vegetariërs die over het algemeen wel nog zuivel en eieren consumeren. Voor veel veganisten gaat het echter verder dan alleen voeding. Ze mijden zoveel mogelijk producten van dierlijke oorsprong en streven naar een levenswijze die onze planeet zo weinig mogelijk belast. Ook de fashion- en schoenenbranche speelt duidelijk in op de trend. Vegan schoenen zijn steeds makkelijker terug te vinden in de rekken van reguliere schoenenwinkels en op 1 februari 2019 ging zelfs de allereerste Vegan Fashion Week door in Los Angeles.

Aandachtspunten

Om tot een vegan schoen te komen, gaat men op zoek naar alternatieven voor elk onderdeel van de schoen dat producten van dierlijke oorsprong bevat. De belangrijkste factor hierin is het leer. Producenten hebben al heel wat manieren gevonden om dierenhuiden te vervangen door plantaardige grondstoffen. De look en feel van echt leer nabootsen, vormt echter de grootste uitdaging - een schoen moet nu eenmaal comfortabel zitten en er mooi uitzien.
Dierlijk leer is heel soepel en zet zich na verloop van tijd volledig naar de vorm van de voet. Bovendien laat dit product zweet door waardoor het contact met bacteriën beperkt blijft. Die eigenschappen vertalen naar een vegan alternatief is niet altijd zo eenvoudig gebleken. Ook willen consumenten dat een vegan schoen er wel gewoon uitziet als een traditionele leren schoen. Dankzij innovatieve materialen en grondstoffen en het feit dat grote merken ook mee op de kar springen, slagen producenten er tegenwoordig in fashionable schoenen op de mainstream markt te brengen die bovendien heel comfortabel zitten.

Meer dan enkel leer

Let wel op, een schoen gemaakt van vegan leer is daarom nog niet volledig vegan. Ook in lijmen, draden en andere onderdelen van de schoen worden soms producten op basis van dierlijk materiaal gebruikt. Check dus altijd de oorsprong van alle onderdelen vooraleer u een schoen als vegan verkoopt aan uw klanten. Consumenten die uit zijn op vegan schoenen willen in de meeste gevallen graag naast een vegan ook een duurzaam product dat onder fairtrade omstandigheden werd gefabriceerd, dus ga ook dat na alvorens u een vegan merk of lijn aan uw bestaand aanbod toevoegt.

Eco-friendly

Hoewel vegan elke vorm van dierlijke exploitatie uitsluit, betekent dat daarom nog niet per se dat het desbetreffende product ook milieuvriendelijk is. Denk aan kunststof schoenen. Hoewel kunststof niet afkomstig is van dierlijke grondstoffen, is het wel lastig te recycleren. En veganistisch leer kan tijdens het productieproces nog steeds gemengd worden met andere chemische componenten die het milieu heel wat schade berokkenen. Daarom gaan sommige leveranciers nog een stap verder en brengen ze een eco-friendly lijn op de markt. Dit sluit dierlijk materiaal niet per se uit maar houdt eerder rekening met the bigger picture. Zo kunnen schelpen van weekdieren verbrijzeld en verwerkt worden in zolen. Op die manier upcyclet men een waste product in plaats van het simpelweg te dumpen in de oceaan. Dat maakt de uiteindelijke schoen niet vegan, maar wel eco-friendly.

MATERIALEN

Tegenwoordig zijn er al heel wat vegan alternatieven voor dierlijk leer die net zo soepel en comfortabel zijn en de look van leer heel dicht benaderen. De industrie staat ook helemaal niet stil en blijft zoeken naar nieuwe duurzame grondstoffen. De laatste nieuwigheden zijn schoenen gemaakt van ananas-, appel-, peer- en maisafval.

Ananasleer

Ananasleer of pinatex is een plantaardig leeralternatief gemaakt van de cellulosevezels uit ananasbladeren. De ananasindustrie produceert wereldwijd 40.000 ton ananasafval per jaar. Dat afval wordt meestal verbrand of achtergelaten om te rotten. De bladvezels worden vergaard in de Filipijnen waar ananasboeren de vezels scheiden voor extra inkomsten - dit komt ook hen dus ten goede. De stof voelt prettig en comfortabel aan, is heel stevig en kent voldoende flexibiliteit.

Mais

Ook maisafval is een vrij nieuwe grondstof die gebruikt wordt om schoenen te fabriceren. Hiervoor maakt men gebruik van het omhulsel - de papierachtige bladeren - dat om de mais zit en vaak wordt weggegooid. Ook in zolen hebben producenten al mais verwerkt. Op die manier halen ze rubber en plastic dat niet afbreekbaar is uit het productieproces.

Paddenstoelenleer

Paddenstoelenleer of MuSkin is een plantaardig leer gemaakt van paddenstoelen. Het voelt en ziet eruit als suède en is zacht, ademend, waterafstotend en 100% biologisch afbreekbaar. Ook bij het looien worden geen chemicaliën gebruikt. Het textiel is uitermate geschikt voor direct contact met de huid. Daarom wordt MuSkin verwerkt in onder meer schoenen, portemonnees, inlegzolen, hoeden, handtassen en horlogebandjes.

Appel- en peerleer

Leer gemaakt van de duizenden tonnen appels en peren die jaarlijks weggegooid worden, is een innovatie van eigen bodem. Het leer wordt gemaakt van de pulp van gefermenteerde schillen. Dergelijk fruitleer staat nog in de kinderschoenen, maar de chemici van de Limburgse hogeschool UCLL zien het potentieel van dit nieuwe materiaal. Een Belgisch merk lanceerde eerder dit jaar zelfs de allereerste sneaker deels gemaakt van appelleer.

Kurk

Kurk is een grondstof die wordt gewonnen uit de barst van kurkeiken. Het materiaal isoleert, ademt, is licht en waterdicht. Bovendien groeit kurk voor 100% terug en wordt er verantwoord omgegaan met kap en herplanting, deze grondstof is dus praktisch onuitputbaar. Na gebruik kan kurk gerecycleerd en opnieuw verwerkt worden in nieuwe schoenen of andere producten.

WIE KOOPT VEGAN?

Veganisten zijn de voornaamste groep die vegan schoenen bewust kopen en ernaar op zoek gaan. Waar in 2016 nog 0% van alle Belgen veganistisch was, lag dat cijfer vorig jaar op 1% (Bron: EVA vzw en iVOX). Hun aandeel is nog beperkt, dus we spreken hier echt nog van een nichemarkt. Een nichemarkt die dan wel weer groeit, want ook niet-veganisten en vooral jongere generaties krijgen steeds meer belangstelling voor duurzaamheid en dierenrechten. Het is deze groep consumenten die bewust wil gaan consuminderen. Daarnaast is er een groep consumenten die onbewust botst op vegan schoenen en er een paar aanschaft uit onwetendheid. Eens ze op de hoogte zijn van de duurzame, ecologische en diervriendelijke manier waarop de schoenen gemaakt en nadien ook weer gerecycleerd kunnen worden, ontvangen ze dit vaak heel positief.

4 WINKELIERS AAN HET WOORD

Schoenen Boonants (Gent)

Joris Dhont: “Wij zoeken al zo’n vier tot vijf jaar naar vegan modellen om toe te voegen aan ons aanbod. Daar zijn wij destijds mee begonnen omdat we nu en dan klanten hadden die ernaar vroegen. Maar het probleem waar wij vaak op botsen is dat het merendeel van de vegan modellen te veel afwijkt van het design van de gangbare schoen. Vaak zijn ze te speciaal of te ver gezocht. De laatste jaren vinden wij wel een goed aanbod bij de modellen van El Naturalista en Brako.
De klanten die vegan schoenen kopen zijn, merken wij toch, meestal bewust bezig met milieu en duurzaamheid. Maar evenveel klanten botsen toevallig op de modellen gewoon omdat ze die er leuk vinden uitzien. Van het milieuaspect is die laatste groep vaak niet op de hoogte, maar dat vinden zij over het algemeen een fijne extra troef. Wij proberen in de winkel onze klanten ook altijd te adviseren over de kwaliteit, de materialen en de technische aspecten van de vegan modellen.”

Vittoria Agency (Moregem)

Stefanie Verduyn: “Ik verkoop al sinds vijf seizoenen de vegan schoenen van de merken Slowwalk, Ria Menorca en Copenhagen. We merkten de voorbije jaren dat de vraag naar vegan alternatieven sterk groeide en dat de consument steeds bewuster werd van zijn koopgedrag en de gevolgen daarvan. De huidige klimaatproblematiek en ook het belang van dierenwelzijn spelen daarin een belangrijke rol. Vooral jongere generaties zijn hier heel sterk mee bezig. Het grootste deel van onze klanten bestaat dan ook uit hippe en alternatieve jongeren, zij vooral zijn de bewuste consument. Maar ook dames en heren kopen nu en dan een vegan paar schoenen. Die laatste groep koopt ze denk ik eerder toevallig.
Bij Vittoria Agency bestaat zo’n 25% van ons totaal aanbod uit vegan. Naar mijn gevoel bestaat de ideale aanvulling uit een zestal merken en minimum zes modellen per merk, afhankelijk van hoe groot het bestaande aanbod is. Voor mij is het vooral belangrijk dat ik schoenen met een verhaal kan verkopen, en daar horen Slowwalk, Copenhagen en Ria Menorca zeker bij.”

Gentry (Mechelen)

Birgitte van de Graaff: “Wij werken al heel lang samen met het schoenenmerk El Naturalista uit Spanje en toen zij met vegan modellen op de proppen kwamen, hebben wij besloten dit mee in ons aanbod te brengen. Bij El Naturalista zijn ze al langer bezig met milieuvriendelijke materialen. Dat was zo’n vier jaar terug, ik vind het een heel leuke aanvulling.
De klanten die bij ons vegan kopen zijn heel divers, sommigen zijn zelfs veganistisch. Wel merken we dat een specifieke vraag naar vegan modellen maar af en toe voorkomt. Meestal vinden mensen een paar schoenen gewoon leuk voor het design. Maar eens we vertellen dat het vegan is, dan waarderen ze dat wel. Wij communiceren over specifieke vegan modellen via onze Facebookpagina.
Zo’n 2% van ons totaal aanbod bestaat uit vegan schoenen. Als het wordt aangeboden, willen we zeker verder kijken om dit uit te breiden. Wel moeten het design en het model een beetje hip zijn en niet te veel afwijken van een traditionele schoen, anders krijgen we die hier niet verkocht.”