“Voor echte ondernemers is er zeker nog toekomst in deze sector”

Leden Executive Committee Bosta fileren sector en blikken voorzichtig vooruit

Vlak voor deze 29e editie van Paper Show had Script een gesprek met de leden van het Executive Committee van vakfederatie Bosta. Tom Smet (Staedtler), Karina Steyaert (Exaclair), Bert Lippens (Brepols) en Aurélie Cuvelier (Turbel) gaven hun visie op de evoluties binnen het retaillandschap in het algemeen, binnen de kantoorvakbranche in het bijzonder en welke gevolgen die hebben voor de winkelier zelf, op de golf van duurzame en circulaire regels die op ons afkomt en op de rol die Bosta in dit en andere verhalen moet en zal spelen.

DNA Paper Show

Hallo allemaal, de 29e editie van Paper Show staat voor de deur. Volgend jaar is dus een jubileumjaar. Proficiat alvast.

Bert: “Ongelooflijk hé. Weet je, wij zijn nog altijd de enige beurs in de branche die er toe doet. Kijk naar ontwikkelingen in landen rondom ons. Ik zie meer beurzen de boeken dichtdoen dan opstarten. We houden het bezoekers- en exposantenaantal, zelfs in een moeilijke markt, redelijk op niveau. Het wordt een bruisende beurs, met een zeer gevarieerde groep standhouders, maar die toch allemaal passen bij het DNA van onze Paper Show. Daar waken we ook over.”

“We kunnen ook terugblikken op goede voorgaande edities. De beurs is voor de Belgische vakhandel, maar ook steeds meer en meer voor de Nederlandse collega’s, de moeite waard om te bezoeken. En op deze 29e editie zal de bezoeker een paar nieuwe standhouders ontdekken, onder andere uit de speelgoedbranche en de technologie- en IT-sector.”

Tom: “Wij als organisator stellen ons ook elk jaar opnieuw in vraag. Zijn we nog wel goed bezig, moeten we niet links en rechts vernieuwen? Diversifiëren? Er zijn zeker sectoren die dicht bij de onze staan. Anderzijds willen we ook niet te breed gaan. De Paper Show mag geen nieuwe Jaarbeurs worden. Papeterie zit in ons DNA en dat zal altijd zo blijven.”

Communicatie

Wat zijn in het voorbije jaar de grootste veranderingen geweest binnen de federatie?

Tom: “In 2024 zijn we begonnen met de koppeling van de Paper Show Awards aan de beurs zelf. Vorig jaar vond enkel de uitreiking plaats, op de eerste avond van de beurs. Dat zal dit jaar anders zijn. De winnaars zijn niet op voorhand bekend en zullen dus pas tijdens de beurs weten of ze bij de gelukkigen zijn. Het maakt het allemaal wat spannender.”

Aurélie: “Tijdens de eerste ledenvergadering in 2024, in maart, hebben we ook het nieuwe Bosta-logo voorgesteld, samen met de nieuwe huisstijl. De drie kleuren geel, groen en blauw komen nu overal terug en die combinatie werd nadien ook de nieuwe huisstijl van de Paper Show zelf. Eigenlijk is het een volledig nieuwe huisstijl die we consequent willen doortrekken, ook op de nieuwe website die binnenkort gelanceerd wordt.”

"De nieuwe website wordt een heel belangrijk communicatiemiddel. Het wordt een grote databank vol informatie" - Aurélie Cuvelier

“De nieuwe site wordt een heel belangrijk communicatiemiddel. Hoewel deze nu nog puur informatief is, zal deze worden omgevormd tot een grote databank vol informatie. Dat vraagt veel werk, meer dan we oorspronkelijk gedacht hadden, vandaar ook dat het iets langer duurt dan eerst gecommuniceerd werd. Eenmaal klaar zal er veel data te vinden zijn op de site."

"Er zullen bijvoorbeeld GfK-marktcijfers met een heldere uitleg te vinden zijn, en ook veel inspirerende artikels over Responsible Office, Paper Show, en mogelijk via jullie eigen medium, Script. En ook informatie over onze leden, ze krijgen allemaal extra visibiliteit. Kortom, het zal er allemaal wat professioneler uitzien.”

Karina: “De GfK-cijfers zijn trouwens in 2024 al overzichtelijker en begrijpelijker gemaakt voor onze leden. We hebben flink gewerkt aan het verduidelijken van de presentaties. En daar krijgen we toch ook wel zeer positieve reacties op.”

Aurélie: “De CommunicatieCommissie, kortweg CoCom, is momenteel trouwens de grootste commissie binnen Bosta, met zelfs al enkele subcommissies. We werken aan verschillende projecten tegelijk: zoals eerder vermeld dus onze nieuwe website, maar ook aan de inschakeling van sociale mediakanalen, een vernieuwde relatie met de vakpers, de manier waarop we events organiseren enzovoort. Op die evenementen willen we ook inspirerende topsprekers uitnodigen. Kortom, we willen een nieuwe wind door de associatie jagen.”

Hybride

En wat zijn anderzijds de grootste evoluties geweest binnen de kantoorvaksector?

Tom: “Ook onze branche heeft uiteraard de intrede van Artificiële Intelligentie gekend. Als ik zie hoe we daar in ons bedrijf reeds gebruik van maken, dan denk ik dat dat bij mijn collega’s ook zo is. En bij de meest vooruitstrevende dealers zal dat net zo zijn. AI is zeker en vast een doorbraak geweest in 2024. Die evolutie zal in 2025 alleen maar verder doorgroeien.”

Karina: “Daarnaast hebben wij eind 2024, voor de eerste keer, een netwerkevenement georganiseerd in samenwerking met onze Nederlandse collega’s van Officers World. Het is altijd interessant om eens informatie uit te wisselen. De meeste van onze leden hebben ook niet meteen contact met Nederland. Dan merk je toch wel dat België en Nederland twee verschillende markten zijn. En dat je altijd wel iets kunt leren van elkaar.”

"Men zegt vaak dat je geboren moet zijn voor het onderwijs, maar dat geldt ook zeker voor werken in een winkel" - Karina Steyaert

“Nederlanders zijn minder behoudsgezind dan Belgen. Ze staan al een pak verder in het online gebeuren dan wij. De webwinkel Bol. bijvoorbeeld, gevestigd in Utrecht, staat bij onze noorderburen veel sterker dan de internationale gigant Amazon. Nederland is eigenlijk het enige land waar Amazon het moeilijk heeft om voet aan de grond te krijgen. Toch wel opvallend.”

“De Nederlandse vakhandelaar is zelf ook steeds meer bezig met het transformeren van zijn zaak in een hybride winkel, door een professionele webwinkel naast zijn fysieke winkel op te zetten. Ook de professioneel werkende Belgische winkelier heeft de online trend gevolgd. Maar over het algemeen lopen we op dat gebied toch nog wat achter.”

Investeringsbereidheid

We zien al jaren een uitdunning van de sector. Kan die trend nog gekeerd worden?

Bert: “Dat is inderdaad een trend die we al enkele jaren zien. Elk jaar zijn er uittreders, een oudere generatie die uitstapt en niet vervangen wordt. Dat zorgt gedeeltelijk voor een uitdunning, en dat is jammer. Anderzijds zie je in onze sector toch ook wel de opkomst van hard discounters. En anderzijds ook de kracht, de energie en de investeringsbereidheid van spelers zoals Standaard Boekhandel, Club, ToyChamp en AVA, toch niet de kleinste ketens. Daar staan wij als federatie enorm positief tegenover. Dat zijn ondernemers, dat zijn mensen die erin geloven en die ervoor gaan."

"Standaard Boekhandel is bezig met een complete ‘remodelling’ van zijn grootste winkels in Vlaanderen, geen kleine operatie. Hetzelfde verhaal bij AVA, dat zichzelf ook constant de vraag stelt hoe zij hun formule nog beter kunnen laten aansluiten bij wat de consument nu echt zoekt, en dat doet in een marktlandschap dat toch wel gevoelig veranderd is. Club heeft op korte termijn een paar nieuwe vestigingen geopend, in omstandigheden die toch niet altijd even makkelijk zijn. En ToyChamp heeft in 2023 Dreamland overgenomen, en recent ook nog Intertoys.”

"Er zijn dus nog kansen en deze spelers hebben die gezien. En niet onbelangrijk, het zijn wel spelers die ons als merkaanbieders omarmen. We leven in een land van merken, van sterke merken. En dat is mee dankzij en bij de gratie van deze ketens, van deze spelers. Zij hebben de merken mee groot gemaakt, houden die groot en zetten er ook op in. En zo blijven ze er ook in slagen om klanten naar hun winkels te lokken.”

Imago

Hoe kan de sector het probleem van uitdunning aanpakken? Hoe kunnen jullie de kantoorvaksector weer een aantrekkelijk imago geven?

Karina: “Ik denk dat de retailsector in het algemeen met dit probleem kampt, niet alleen wij. Jongelui willen meer iets opstarten waar moderne technologie prominenter een rol in speelt. Anderzijds speelt ‘quality time’ een grote(re) rol in het leven van die jongelui, meer dan vroeger."

"Wie in de retailsector werkt, moet ook al op zaterdag willen werken. En soms zelfs op zondag. Dat is niet meer zo evident. Schoolverlaters hebben andere verwachtingen, willen in veel gevallen zelfs geen fulltime job meer. Vier dagen op 7 is soms voldoende. Maar die evolutie zie je wel in het ganse retaillandschap.”

Bert: “Anderzijds zijn er wel wat redenen om in de kantoorvaksector te stappen. De papeterie heeft jarenlang een beetje een stoffig imago gehad, dat is waar. Maar ik denk dat de meeste ondernemers dat imago ondertussen van zich hebben afgeschud. Het is een sector in beweging. Er wordt meer dan ooit gediversifieerd in nogal wat verrassende richtingen. Er komt heel veel vernieuwing op ons af, en dat niet alleen op productvlak, maar ook op technologisch gebied."

"Hybride was lang een heel vreemd woord waar niet iedereen echt de betekenis van snapte. Maar als je vandaag niet hybride werkt, krijg je het moeilijk. Hoe ga je je dan nog onderscheiden als ondernemer? Alleszins door die service aan te bieden die je toch wel een klein beetje aantrekkelijker maakt in vergelijking met de exclusieve online spelers. Door dat extra woordje uitleg dat je je klanten geeft op de winkelvloer. Dat wordt meer en meer terug geapprecieerd.”

“Onze sector verkoopt functionele producten, geen wegwerpgadgets. Dit zijn producten die consumenten echt nodig hebben. Deze producten kunnen werkzaamheden vereenvoudigen, het studeren makkelijker maken, en zelfs het dagelijks leven verbeteren. Dat zijn dingen die op zich allemaal waarde hebben en die volgens ons ook hun waarde behouden. Ik geloof dat er ook voor een nieuwe generatie voldoende redenen bestaan om in deze sector aan de slag te gaan.”

Karina: “Wie kan en wil investeren, heeft zeker nog een toekomst. Maar het komt erop neer dat men actief moet zijn; klanten aanspreken, adviseren, en aanwezig zijn op sociale media. Retailers die daar het meest actief mee bezig zijn, zijn ook de meest succesvolle. Men zegt vaak dat je geboren moet zijn voor het onderwijs, maar dat geldt ook zeker voor werken in een winkel.”

"Wie een winkel binnenstapt, geeft aan dat hij aangesproken en geholpen wil worden, of op zijn minst wat meer informatie wil" - Tom Smet

Tom: “Dat klopt. Je moet het offline en online gebeuren combineren. Zorg voor beleving en voor extra service. Iemand die een winkel binnenkomt, heeft waarschijnlijk de intentie om iets te kopen, of wil op zijn minst geholpen worden. Als je dan niets onderneemt en achter je toonbank blijft staan, dan verlaat die persoon de winkel weer. Als de consument puur op basis van een lage prijs iets wil kopen, dan doet hij dat wel online."

"Wie een winkel binnenstapt, geeft aan dat hij aangesproken en geholpen wil worden, of op zijn minst wat meer informatie wil. Als je dat kan bieden in combinatie met goede online ondersteuning, dan denk ik dat er nog een mooie toekomst is.”

Circulair ondernemen

De EU zal de komende jaren een groot aantal nieuwe regels rond duurzaamheid en circulair ondernemen implementeren. Ook deze sector zal hier niet aan ontkomen. Is dat de grootste (r)evolutie van de afgelopen 15 jaar?

Bert: “Ik denk het wel. Ik zie het vooral als een enorme uitdaging voor elke organisatie. De ‘regelitis’ zal echt wegen op bedrijven. Het zal in nogal wat organisaties pijn doen om aan alle regelgeving en rapporteringsverplichtingen te voldoen. De grotere corporate bedrijven zijn daar uiteraard beter op voorbereid dan kleine kmo's.”

“Bosta neemt het op zich om haar leden in dit verhaal zo goed mogelijk te helpen door het delen van kennis. We hebben een set nieuwsbrieven klaarstaan waarin we concrete antwoorden en oplossingen voor specifieke problemen of thema's bieden."

Tom: “Een lokale kantoorleverancier kon vroeger in de buurt nog wel eens een leuke order binnenhalen bij een of ander groot bedrijf via het bekende ons-kent-ons principe. Die tijden zijn voorbij. Ook die handelaar zal een aanbesteding moeten kunnen invullen, omdat ook die potentiële klant volgens bepaalde regels zal moeten aankopen. Hebben ze daar de mankracht voor? Want zoiets vraagt tijd. Grote ondernemingen zullen daarvan profiteren, vermits zij wel aparte afdelingen hebben waar dergelijke tenders en aanbestedingen worden ingevuld. Daar schuilt een groot gevaar in, vrees ik.”

"Verduurzaming van de maatschappij is nodig. Maar laat het ons op een doordachte manier doen, en vermijden dat de ‘regelitis’ als een molensteen rond de nek van onze bedrijven hangt" - Bert Lippens

Bert: “Niemand twijfelt dat wij samen aan de verduurzaming van onze maatschappij moeten bijdragen. Maar laat het ons dan alsjeblieft op een doordachte manier doen, en vermijden dat die ‘regelitis’ als een molensteen rond de nek van onze bedrijven hangt. Ik geef één concreet voorbeeld. Normaal gesproken moet de EUDR-wetgeving tegen ontbossing vanaf 1 januari 2025 van kracht zijn. Maar zelfs de EU weet niet hoe ze dit moet toepassen."

"Er is nog veel onduidelijkheid hierover, die ondertussen binnen bedrijven veel stress, spanning en verwarring veroorzaakt. Hierop reagerend werd er besloten om de startdatum, vooral voor kleinere organisaties, uit te stellen. Maar wat dan? Het circulaire verhaal op zich kunnen we alleen maar aanmoedigen. Maar alle regelgeving die daarbij komt kijken, dat wordt nog lastig.”

Karina: “Er is ook het probleem van de verdeeldheid tussen de EU-landen onderling. De lokale wetgeving is in verschillende landen anders. Europese regelgeving wordt ook niet in elk land op dezelfde manier ingevuld, wordt hier zus geïnterpreteerd en daar zo. Dus als je als fabrikant in de gehele EU levert, dan moet je al rekening houden met meerdere regelgevingen. En dat is absoluut niet evident, en eigenlijk absurd.”

Tom: “Dat is ook de reden waarom we binnen Bosta dit jaar Responsible Office een nieuw elan hebben gegeven. Responsible Office 2.0 moet en zal onze leden zoveel mogelijk bijstaan, informeren en adviseren. Die nieuwsbrieven waar Bert het al over had, staan echt boordevol waardevolle informatie voor elke onderneming."

"Ze bestaan niet uit zo maar bij elkaar gesprokkelde krantenartikeltjes. Nee, de inhoud wordt geschreven door mensen met kennis, mensen uit de universitaire wereld. Dat is onze bestaansreden als federatie. We moeten onze leden wegwijs maken in die hele wirwar van aankomende regelgevingen.”