TPO-DAKMEMBRANEN COMBINEREN DUURZAAMHEID EN SOEPELHEID

TPO MILIEUVRIENDELIJK ALTERNATIEF

Het gebruik van kunststoffen zit de laatste jaren sterk in de lift en dat is bij dakbedekkingen niet anders. Een interessant materiaal is TPO, ofte Thermoplastisch polyolefine. TPO kan namelijk niet enkel bogen op goede milieuprestaties wat betreft de gebruikte stoffen en materialen, het kan als oplossing ook ingezet worden als echte energiebewuste meerwaarde.

ENORME ELASTICITEIT

TPO en pvc worden wel eens door elkaar gehaald. Dat is niet onlogisch, want TPO-folie lijkt qua eigenschappen erg sterk op pvc. De chemische structuur ervan is evenwel compleet anders. De samenstelling van TPO bestaat namelijk uit niet-gevulkaniseerde kleine korrels uit ethyleenpropyleenrubber die samengehouden worden met een bindmiddel uit PE of PP (respectievelijk polyethyleen en polypropyleen).

Algemeen kunnen we stellen dat TPO een zeer goede elasticiteit heeft bij een zeer breed temperatuurbereik

Door te variëren in korrelgrootte, materiaal, bindmiddel en additieven kunnen er verschillen optreden tussen de verschillende fabrikanten wat betreft soepelheid, verwerking en sterkte. Wie begint te werken met TPO, kan dus het best even de materialen van meerdere fabrikanten uittesten om de beste keuze te kunnen maken.

Algemeen kunnen we stellen dat TPO een zeer goede elasticiteit heeft bij een zeer breed temperatuurbereik. Zowel bij koude (tot -30 °C) als bij warmte (+ 120 °C) blijft het materiaal soepel en sterk. Dat helpt ook bij het thermisch lassen van de overlappen bij plaatsing. De fabrikant geeft steeds de minimumoverlaplengte aan. Gangbare foliediktes zijn 1,2 mm, 1,5 mm en 2,0 mm. TPO is leverbaar in meerdere RAL-kleuren. De meest toegepaste kleuren zijn de volgende: wit, lichtgrijs en antraciet.

MAATSCHAPPELIJKE EVOLUTIES

TPO zit de laatste jaren duidelijk in de lift, maar dat is nauwelijks een verrassing te noemen. Het milieubewustzijn bij eindklanten wordt groter, zij zijn dan ook vragende partij voor duurzame oplossingen. TPO kan niet alleen bogen op goede milieuprestaties wat betreft de gebruikte stoffen en materialen, het kan als oplossing ook ingezet worden als echte energiebewuste meerwaarde. Denk hierbij bijvoorbeeld aan groendaken. TPO beschikt over een FLL-keuring, een Duitse kwaliteitsnorm die garandeert dat dit materiaal geschikt is als ondergrond voor deze energie-efficiënte oplossing.

Maximaal rendement zonnecellen

Een tweede voorbeeld waarbij TPO een graag geziene gast is, is hernieuwbare energie. Omdat TPO in lichte kleuren verkrijgbaar is, is de SRI-index (Sun Reflection Index) vaak zeer goed. Bij de meeste fabrikanten varieert dit van 90 tot 110. Er wordt met andere woorden heel wat energie teruggekaatst (zie ook bijvoorbeeld bij witte dakcoatings).

Dat is interessant in combinatie met een zonnepaneleninstallatie. Zonnepanelen hebben een bepaalde NOCT (Normal Operating Cell Temperature). Die waarde duidt de temperatuur aan waarbij het rendement van de zonnecellen maximaal is. Bij een standaardzonnepaneel ligt die temperatuur rond de 45 °C. Hoe meer afgeweken wordt van deze ideale temperatuur, hoe slechter het rendement wordt.

Bij donkere dakbedekkingen zal de SRI een stuk lager liggen, waardoor deze daken warmer worden. Het verschil tussen een daktemperatuur van 70 °C en eentje van 45 °C heeft een significante impact op de opbrengst van zonnepanelen, omdat ze voortdurend werken bij een temperatuur die boven hun NOCT ligt. Onderzoek leert dat de opbrengst – afhankelijk van het type zonnepaneel – makkelijk kan oplopen tot meer dan 15% tijdens piekmomenten in de zomer. Op jaarbasis gaat het om een gemiddelde meeropbrengst van een dikke 5%.

Recuperatie regenwater

Ook komt er meer aandacht voor de recuperatie van hemelwater. TPO heeft in dit geval geen invloed op de kwaliteit van het regenwater, want de folie bevat noch weekmakers, noch andere stoffen die aan het water afgegeven kunnen worden. Sterker nog, TPO wordt zelfs ingezet als bekleding van drinkwateropslagbassins.

Temperatuurregeling

Een vierde en laatste illustratie van de ‘groene’ meerwaarde van dit type dakbedekking heeft ook te maken met de eerder besproken SRI-index. Omdat de warmte niet meer opgenomen wordt door het dak, is er een hoger temperatuurcomfort in het gebouw. Warmte die zich manifesteert tijdens de dag, wordt pas vertraagd opgenomen, het gebouw wordt dus een stuk inerter.

Ook voor airconditioningsystemen die op het dak geplaatst worden, is de reflecterende eigenschap een zegen. De aangezogen lucht is een stuk frisser, waardoor de airco minder energie moet verbruiken om op de ingestelde temperatuur te geraken.

AANDACHTSPUNTEN

Elk voordeel heeft zijn nadeel, en dat geldt ongetwijfeld ook voor TPO. De levensduur van de dakbedekkingsconstructie is namelijk afhankelijk van meerdere factoren. Een opsomming voor de vuist weg:

• het ontwerp waarbij het afschot zeer belangrijk is;
• de kwaliteit van de uitvoering;
• het periodieke onderhoud;
• de kwaliteit van de onderconstructie;
• de belasting;
• • het klimaat;
• het dakbedekkingssysteem.

Wat het klimaat betreft, scoort TPO goed, want het is ongevoelig voor zonlicht en uv-straling. Daar staat wel tegenover dat TPO iets duurder is dan een vergelijkbare oppervlakte uit pvc. Op ontwerp, onderhoud en klimaat heeft u als dakdekker weinig tot geen invloed, maar voor de kwaliteit van de uitvoering is dat zeker wel het geval.

De windbelasting is uiteraard een belangrijke factor bij de bepaling van de beste indeling van de dakbanen en de montagewijze van de installatie. Het dakoppervlak moet steeds vlak, zuiver en droog zijn, en alle mogelijke schadelijke producten zoals vetten en producten op basis van olie moeten verwijderd worden. Scherpe voorwerpen of ruwe oppervlakken die de folie kunnen beschadigen, worden ofwel verwijderd, of indien nodig met een beschermlaag afgedekt.

Het perfect waterdicht afwerken van de dakopstanden, hoeken en afdichtingen bij doorvoeren vergt de nodige expertise en inspanning. Het is aan te raden om zowel folie als accessoires van dezelfde fabrikant te gebruiken. Voor de plaatsing worden drie werkwijzes vaak toegepast, elk met haar eigen voor- en nadelen. Let wel dat er bij elke bevestigingswijze altijd een mechanische kimfixatie vereist is.

Gekleefde bevestiging

TPO kan bij nieuwbouw op beton, hout of staal vastgekleefd worden met contactlijm, in combinatie met warmtelassen. Er zijn ook uitvoeringen met zelfklevende oppervlaktes. Bij renovatie moet de bestaande dakbedekking (uit bitumen, pvc …) verwijderd worden en moet, afhankelijk van de ondergrond, een dekplaat aangebracht worden voordat het TPO-dakmembraan geplaatst wordt.

Let bij het plaatsen van de dakbanen niet alleen op de minimale overlapping, maar ook op de positionering. Die moet zo uitgevoerd zijn dat er zo weinig mogelijk tegennaden voorkomen. De TPO-folie wordt volledig verkleefd op een compatibele ondergrond met een geschikte watergedragen contactlijm. Zorg wel voor een egale laag op zowel de folie als de ondergrond. Alle dakbanen worden vervolgens gelast met warme lucht, zodat er een homogeen, waterdicht geheel verkregen wordt. Zorg hierbij voor een voldoende brede lasnaad. Bij handgelaste naden moeten die een stuk breder zijn dan bij machinaal lassen.

Mechanische bevestiging

Bij mechanische bevestiging springen drie belangrijke zaken in het oog: het gebruik van de juiste bevestigingsmaterialen in functie van de constructie, de juiste tussenafstand bewaren tussen de bevestigingen en de gevraagde afstand van de bevestiging tot de rand van de dakbaan.

Te veel tussenafstand laten tussen twee bevestigingen kan bijvoorbeeld problemen opleveren met de afdichting en dus de bescherming tegen regen en wind. Als de bevestiging te dicht bij de rand van een dakbaan geplaatst wordt, is er dan weer risico op scheurvorming. Ook hier geldt dat de overlapping conform de eisen van de fabrikant moet gebeuren. Zij geven vaak ook aan dat de dakbanen een tijd moeten rusten voor gebruik, maar in de praktijk wordt dat helaas weleens overgeslagen om tijd te winnen. De plaatsing hangt ook wat af van het type substraat.

Bevestiging met ballast

Deze laatste soort opbouw kan enkel als de draagkracht van het gebouw toelaat om ballast te gebruiken. De vereiste gewichten zijn vaak in een grootteorde van 50 kilogram per vierkante meter. Aan de ballastmaterialen worden er verder weinig eisen gesteld: grind, steenslag, tegels ... De werkwijze is eenvoudig: na het uitrollen van de membranen de naden thermisch lassen, de doorvoeringen afdichten en de mechanische kimfixatie voorzien. Nadien kan de ballast gelijkmatig verdeeld worden over het dakoppervlak. Gebruik bij scherpe materialen wel het best een doek uit geotextiel tussen membraan en ballast.