"Sleutelrol België in vaccinrace komt niet uit de lucht vallen"
De grootste vaccinfabriek ter wereld staat in het Waals-Brabantse Waver, waar de vaccinpoot van de Britse farmareus GSK 550.000 m² inpalmt om vaccins voor de hele wereld van de band te laten rollen. Met ook de enorme fabriek van het Amerikaanse Pfizer in Puurs en nog enkele kleinere spelers telt het kleine Belgische grondgebied dus een enorme weelde aan productiefaciliteiten. In O&O en klinisch testen van vaccins - ook die tegen het coronavirus - doet het land dus mee in de Champions League.
"Dat België vandaag zo’n belangrijke rol kan spelen in de strijd tegen COVID-19 komt niet uit de lucht vallen", zegt Gert Verreth, communicatiedirecteur van de chemiefederatie Essenscia. "Dat gaat decennia terug, tot de ontwikkeling van de eerste poliovaccins in het land." Die waren rechtstreeks te danken aan de visionaire Leuvense professor Pieter De Somer. Hij richtte in 1954 het Rega Instituut op, dat vandaag een onderdeel is van de KU Leuven. Daar werd een van de eerste poliovaccins ter wereld ontwikkeld. Eerder richtte De Somer Recherche et Industrie Thérapeutiques (R.I.T.) op, een labo voor de productie van penicilline. R.I.T. kwam in handen van GSK, en is de reden dat België het epicentrum is voor de vaccinoperaties van GSK.
De combinatie van industrieel weefsel en onderzoeksinstellingen van wereldniveau - van de KU Leuven tot het Instituut voor Tropische Geneeskunde - deed door de jaren heen een ecosysteem opbloeien waar België trots op kan zijn.
Dat er vandaag wereldwijd heel wat Belgen sleutelposities bekleden en dat er veel klinisch onderzoek naar internationale vaccins in het land belandt, is daarvan het rechtstreekse gevolg. "Ik krijg bijna elke week een Franse tv-ploeg over de vloer", zegt vaccinoloog Isabel Leroux-Roels (UZ Gent). "Als ik vraag waarom ze niet in Frankrijk filmen, is het antwoord simpel: omdat daar bijna niets gebeurt. In België zit enorm veel expertise samen."
Wie zijn de Belgen met wereldfaam?
Paul Stoffels | Chief Scientific Officer J&J
Als Chief Scientific Officer van farmareus Johnson & Johnson - een functie waarin hij 15.000 wetenschappers aanstuurt - is Paul Stoffels zonder twijfel de meest invloedrijke Belg in de farmawereld. In die hoedanigheid overziet hij de zoektocht naar een coronavaccin bij J&J. Die gebeurt grotendeels in België en Nederland bij dochter Janssen Pharmaceutica.
Stoffels wordt als tweede in rang bij J&J druk geconsulteerd door de groten der aarde. Zo mocht hij samen met een hoop vaccinexperts op de koffie bij de Amerikaans president Donald Trump, een bezoek waarin hij enige realiteitszin probeerde bij te brengen.
De Belg liep eerder vooraan in de strijd tegen onder andere hiv en ebola, maar noemt de huidige pandemie de grootste medische uitdaging die hij meemaakte. Stoffels maakt zich sterk dat vaccins een antwoord kunnen bieden. Dat van J&J moet begin volgend jaar klaar zijn.
Moncef Slaoui | Vaccinautoriteit VS
Toen de Amerikaanse president Donald Trump vorige week in zijn rose garden een update gaf over de ontwikkeling van coronavaccins stond hij een zeldzame keer zijn plaats in de spotlights af. Met Moncef Slaoui was iemand aanwezig die de race naar een vaccin beter kan duiden.
Slaoui werd geboren in Marokko en heeft ook een Belgisch en Amerikaans paspoort. Hij belandde voor zijn studies eerder toevallig in Brussel - omdat er in Parijs geen plaats meer was - en bleef een kleine 30 jaar in het land, waar hij het schopte tot grote baas van GSK Vaccines.
Sinds 2017 is Slaoui met pensioen, maar hij bleef actief, bijvoorbeeld als voorzitter van het Amerikaanse biotechbedrijf Moderna, een koploper in de vaccinrace. In die rol werd hij weggeplukt door Trump om Operation Warp Speed te overzien, het Amerikaanse programma om een turbo te zetten op het onderzoek en de ontwikkeling van coronavaccins.
Peter Piot | Directeur LSHTM
Als medeontdekker van ebola in de jaren 70 en als jarenlange voortrekker van de strijd tegen HIV - onder andere bij de Verenigde Naties - is Peter Piot een absolute autoriteit op virusvlak. Vandaag zet hij die expertise in als directeur van de London School of Hygiene and Tropical Medicine en als corona-adviseur van Europees Commissie-voorzitster Ursula von der Leyen.
De Belg waarschuwde al jaren in toespraken dat de wereld niet klaar was voor een pandemie, maar was toch nog verrast door de snelheid waarmee het coronavirus de wereld heeft ontwricht. De pionierende viroloog werd in maart geveld door het virus.
Volgens Piot zal deze crisis onze maatschappij blijvend veranderen. Hij gelooft dat het bij ons zo ingeburgerde handen schudden definitief verleden tijd is, vertelde hij in een gesprek met De Tijd.
(Bron: De Tijd)
